Monareczka okularowa
| Symposiachrus trivirgatus[1] | |||
| (Temminck, 1826) | |||
 Osobnik sfotografowany w australijskim stanie Queensland | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
monareczka okularowa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Monareczka okularowa[4], monarka okularowa[5] (Symposiachrus trivirgatus) – gatunek małego ptaka z rodziny monarek (Monarchidae). Występuje w Australii, Indonezji i Timorze Wschodnim. Jego naturalne siedliska to subtropikalne lub tropikalne wilgotne lasy nizinne, subtropikalne lub tropikalne lasy namorzynowe oraz subtropikalne lub tropikalne wilgotne lasy górskie; według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem[3].
Taksonomia i systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten został pierwotnie umieszczony w rodzaju Drymophila, a następnie w Monarcha, aż do przeniesienia do Symposiachrus w 2009[6]. Monareczka czarnoskrzydła (Symposiachrus melanopterus) i monareczka molucka (Symposiachrus bimaculatus) to gatunki ostatnio wyodrębnione z Symposiachrus trivirgatus (Eaton et al., 2016, Andersen et al., 2021, McCullough et al., 2021)[4].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia trzy podgatunki Symposiachrus trivirgatus[7]:
- S. t. trivirgatus (Temminck, 1826) – monareczka okularowa[4] – występuje w środkowej i wschodniej części Małych Wysp Sundajskich – od Flores po Damar.
- S. t. albiventris (Gould, 1866) – pierwotnie opisany jako odrębny gatunek w rodzaju Monarcha. Zamieszkuje północną część półwyspu Jork oraz wyspy w Cieśninie Torresa.
- S. t. gouldii (Gray, GR, 1861) – monareczka australijska[4] – pierwotnie opisany jako odrębny gatunek w rodzaju Monarcha. Występuje we wschodniej Australii – od południowo-wschodniej części półwyspu Jork po wschodnio-środkową Nową Południową Walię.
Wyróżniany przez niektórych autorów podgatunek melanorrhous jest przez IOC uznawany za synonim S. t. gouldii[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Umiarkowanie długi ogon i smukły dziób. Z wierzchu ciemnoszary, od spodu jasny, z czarną maską i dziobem, intensywnie rudopomarańczowym gardłem i górną częścią piersi oraz białymi kącikami ogona[8].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje lasy, tereny krzewiaste[3]. Aktywnie żeruje w niższych piętrach wilgotnych lasów i namorzynów[8].
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) gatunek został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski); IUCN stosuje jednak starsze, szersze ujęcie systematyczne, w którym do Symposiachrus trivirgatus wliczane są monareczka czarnoskrzydła i monareczka molucka. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Symposiachrus trivirgatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g D. Lepage: Spectacled Monarch Symposiachrus trivirgatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-07-03]. (ang.).
- ↑ a b c d Symposiachrus trivirgatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Monarchidae Bonaparte, 1854 – monarki – Monarchs (wersja: 2022-08-28). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-07-01].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 332, 1999.
- ↑ D. Lepage, Symposiachrus trivirgatus trivirgatus (Spectacled Monarch (trivirgatus)), [w:] Avibase [online] [dostęp 2023-06-24].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-07-01]. (ang.).
- ↑ a b Spectacled Monarch Symposiachrus trivirgatus, [w:] eBird [online], Cornell Lab of Ornithology [dostęp 2023-06-24] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne – monareczka australijska (S. t. gouldii). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).