Monaster Țipova
47°36′08″N 28°59′21″E/47,602222 28,989028 Główna cerkiew | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Eparchia | |
| Typ monasteru |
męski |
| Obiekty sakralne | |
| Cerkiew |
Zaśnięcia Matki Bożej |
| Cerkiew |
św. Mikołaja |
| Założyciel klasztoru |
mnich Bartłomiej (restytucja) |
| Data budowy |
X–XII w., XVIII–XIX w. (restytucja i rozbudowa) |
| Data zamknięcia |
1949 |
| Data reaktywacji |
1994 |
Położenie na mapie Mołdawii  | |
| 47°36′08″N 28°59′21″E/47,602222 28,989028
| |
Monaster Țipova – prawosławny męski klasztor w okolicy Țipovej, w jurysdykcji eparchii kiszyniowskiej Mołdawskiego Kościoła Prawosławnego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy monaster na tym miejscu powstał między X a XII wiekiem. W jego skład wchodzą wykute w skałach cele oraz cerkiew Krzyża Świętego[1]. Podczas najazdów tatarskich w XIII w. klasztor prawdopodobnie służył miejscowej ludności jako miejsce schronienia[2]. Następnie monaster został opuszczony. Mnisi powrócili na to miejsce w XIV w. Wtedy powstał drugi zespół cel i nowa cerkiew św. Mikołaja, również wykute w skałach wapiennych na prawym brzegu Dniestru[1]. Według legendy właśnie na terenie monasteru odbył się trzeci ślub hospodara Stefana Wielkiego z Marią Voichițą[3]. Między wiekiem XVI i XVIII w powstała natomiast cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej[1]. Remontem i ponowną organizacją wspólnoty zajął się mnich Bartłomiej, który tworzył w nieodległej Saharnej inny męski monaster. Od 1756 do 1776 Bartłomiej doprowadził do wyremontowania cel, odnowił młodszą z klasztornych cerkwi i zaczął ponownie odprawiać w niej nabożeństwa[3]. W wieku XIX powstały natomiast budynki gospodarcze, dzwonnica i refektarz[3], w 1828 zbudowano cerkiew murowaną, która przejęła funkcje głównej świątyni tworzonego skitu. W 1842 klasztor został ponownie wyświęcony jako skit Zaśnięcia Matki Bożej, podlegający monasterowi Saharna, z tym jednak, że dawny ziemski majątek monasterski trafił do klasztoru Capriana[3]. W 1912 kierujący skitem archimandryta Innocenty odremontował jego główną cerkiew[2]. W 1919 skit otrzymał status monasteru[1]. W 1898 wspólnotę monasterską tworzyło szesnastu mnichów, wszyscy byli pochodzenia rumuńskiego. Klasztor posiadał bibliotekę ze zbiorem ksiąg rumuńskich z XVII–XVIII w[2]. W 1923 w klasztorze przebywało siedmiu mnichów, sześciu riasofornych posłuszników i ośmiu posłuszników[2].
Monaster został zlikwidowany po włączeniu terytorium Mołdawii do ZSRR, w 1949. Wspólnota mnisza uległa rozproszeniu, w obiektach klasztornych powstał kołchoz, w cerkwi urządzono magazyn tytoniu. Część cel uległa zniszczeniu[3]. W 1988 kompleks klasztorny został odnowiony i zamieniony w plenerowe muzeum[1]. W 1994 Mołdawski Kościół Prawosławny odzyskał obiekt i restytuował wspólnotę[3]. Z powodu niedostatecznych funduszy nadal nie ukończono restauracji najstarszych, skalnych części kompleksu[1]. W monasterskiej cerkwi, wyremontowanej do 2000[2], znajduje się ikonostas i ikony z XVIII i XIX w.[3] W końcu XX wieku w monasterze przebywało dziesięciu mnichów i posłuszników[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Manastirea Tipova [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-10-21].
- ↑ a b c d e f Mănăstirea „Adormirea Maicii Domnului”, s. Ţîpova, r. Rezina, „Moldova Ortodoxă”, 2 kwietnia 2014 [dostęp 2016-10-21] (rum.).
- ↑ a b c d e f g Manastirea rupestra Tipova [online], www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-10-21].