Mordecai Sandberg

Mordecai Sandberg
Data i miejsce urodzenia	4 lutego 1897 ; Suczawa
Pochodzenie	żydowskie
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 1973 ; Toronto
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor

Mordecai Sandberg (ur. 4 lutego 1897 w Suczawie, zm. 28 grudnia 1973 w Toronto^[1]^[2]) – amerykański kompozytor pochodzenia żydowskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jako dziecko uczył się muzyki u cygańskiego skrzypka, w wieku nastoletnim podjął pierwsze próby kompozycji^[2]. Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim (1921)^[1]^[2]. W czasie studiów poznał podstawy muzyki dodekafonicznej i mikrotonowej^[1]. W 1922 roku wyemigrował do Palestyny^[1]. W latach 1922–1938 pracował jako lekarz w Jerozolimie^[2]. Działał też jako kompozytor i organizator życia muzycznego^[2]. Założył oddział Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej i Instytut Nowej Muzyki^[2]. W latach 1929–1930 wykładał gościnnie w Hochschule für Musik w Berlinie^[2]. W 1938 roku wygłosił wykłady na temat muzyki mikrotonowej na Congress of Music and Life w Londynie^[2]. W 1938 roku osiadł w Stanach Zjednoczonych^[1]^[2]. W 1970 roku wyjechał do Kanady, gdzie został wykładowcą York University w Toronto^[2].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

W swojej twórczości zajmował się głównie muzyką mikrotonową, posługiwał się ćwierćtonami, 1/3 i 1/8 tonu^[1]. W celu uzyskania małych interwałów sam konstruował instrumenty muzyczne takie jak fisharmonia ćwierćtonowa^[1]^[2]. Prowadził liczne kursy muzyczne^[1]. W twórczości wokalno-instrumentalnej przykładał wagę do tekstu i intonacji mowy, podkreślając ich wpływ na muzykę^[1].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych^[1])

Utwory orkiestrowe

5 symfonii (I 1925, II 1928, III 1948–1953, IV 1944–1959, V 1939–1953)
The Five Points (1942)
Orah (1947)

Utwory kameralne

fantazja Elisha na skrzypce i fortepian (1938)
Palestinian Suite na wiolonczelę i organy mikrotonowe (1943)
Ezekiel 34 na skrzypce i organy ćwierćtonowe (1945)
Sekstet na klarnet, kwartet smyczkowy i fortepian (1951)
4 Little Preludes na fortepian (1925–1929)
Sonata na ćwierćtonową fisharmonię (1927)

Utwory wokalno-instrumentalne

Koheleth I na głos i fortepian (1925)
Sim szalom na sopran, tenora, baryton i organy (1938)
Tel-Aviv na głos i fortepian (1941)
kantata Jerusalem (1943)
oratorium Ruth (1949)
oratorium Ezkerah (1953)
Symphonic Psalms na chór i orkiestrę (1951–1955)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 31. ISBN 978-83-224-0865-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3134. ISBN 0-02-865530-3.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 31. ISBN 978-83-224-0865-0.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3134. ISBN 0-02-865530-3.

[1]

[2]