Moryzja jednokwiatowa

Moryzja jednokwiatowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	moryzja
Gatunek	moryzja jednokwiatowa
	Nazwa systematyczna
	Morisia monanthos (Viv.) Asch.; Fl. Sard. Comp. 173 1885
Synonimy
	Erucaria hypogaea Viv.; Morisia hypogaea (Viv.) J.Gay ex Colla; Rapistrum hypogaeum (Viv.) Duby; Sisymbrium monanthos Viv.;
	Erucaria hypogaea Viv.; Morisia hypogaea (Viv.) J.Gay ex Colla; Rapistrum hypogaeum (Viv.) Duby; Sisymbrium monanthos Viv.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Moryzja jednokwiatowa^[4] (Morisia monanthos (Viv.) Asch.) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju moryzja Morisia. Występuje na Korsyce i Sardynii w murawach piaszczystych oraz w miejscach skalistych na wysokościach do 1300 m n.p.m.^[4]^[5] Roślina uprawiana ze względu na oryginalny pokrój, wczesne i obfite kwitnienie oraz biologię rozsiewania podobną do orzecha ziemnego – dojrzewające strąki wciskane są w podłoże. Nazwa rodzajowa upamiętnia profesora botaniki z Turynu – Giuseppe Giacinto Morisa (1796–1869)^[5].

Morfologia

Pokrój: Bylina osiągająca do 2 cm (czasem 5 cm^[4]) wysokości, z głębokim korzeniem^[5].
Liście: Skupione w rozetę przyziemną osiągającą do 15 cm średnicy. Podługowato-lancetowate i pierzastodzielne^[4], z łatkami trójkątnymi^[5]. Blaszka ciemnozielona^[4], nieco gruboszowata^[5].
Kwiaty: Pojedyncze na szczytach szypułek kwiatowych. Szypułki prosto wzniesione podczas kwitnienia osiągają do 2,5 cm wysokości. Kwiaty mają cztery zielone, wyprostowane i pozbawione woreczkowatych rozdęć działki kielicha. Cztery płatki korony są zwężone u nasady, żółte, osiągają po rozpostarciu 1,5 cm średnicy. Sześć pręcików, 4 z nich dłuższe. Słupek bez szyjki, z górną zalążnią^[5]^[4].
Owoce: Rozwijają się pojedynczo na szypułach wydłużających się i zginających w dół podczas owocowania. Dwuczęściowa łuszczynka, w dolnej części kulista, otwierająca się dwoma klapkami i zawierająca 3–5 nasion. W części górnej jajowatostożkowata, do 3 mm długości, niepękająca, z 1–2 nasionami^[5]^[4].

Zastosowanie

Roślina uprawiana jako ozdobna w gruncie w strefach mrozoodporności 7 lub wyższych. W warunkach środkowoeuropejskich zalecana jest do uprawy w szklarniach^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-07-02] (ang.).
↑ ^a ^b Morisia monanthos (Viv.) Asch.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-07-02].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin tom II, K-Z. Poznań: Zysk i S-ka, 2012, s. 604. ISBN 978-83-7506-846-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 174. ISBN 0-333-74890-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-07-02] (ang.).

[tpl-3] Morisia monanthos (Viv.) Asch.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-07-02].

[grabowska-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin tom II, K-Z. Poznań: Zysk i S-ka, 2012, s. 604. ISBN 978-83-7506-846-7.

[philips-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 174. ISBN 0-333-74890-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]