Mszyca porzeczkowo-czyściecowa

Mszyca porzeczkowo-czyściecowa
	Cryptomyzus ribis
	(Linnaeus, 1758)
	; Liść porzeczki czarnej z żerującymi larwami mszycy porzeczkowo-czyściecowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	pluskwiaki
Nadrodzina	mszyce
Rodzina	mszycowate
Rodzaj	Cryptomyzus
Gatunek	mszyca porzeczkowo-czyściecowa
Synonimy
	Capitophorus ribis (Linnaeus, 1758); Phorodon ribis(Linnaeus, 1758); Myzus ribis (Linnaeus, 1758); Rhopalosiphum ribis (Linnaeus, 1758); Ribifex ribis (Linnaeus, 1758); Aphis ribis Linnaeus, 1758
	Capitophorus ribis (Linnaeus, 1758); Phorodon ribis(Linnaeus, 1758); Myzus ribis (Linnaeus, 1758); Rhopalosiphum ribis (Linnaeus, 1758); Ribifex ribis (Linnaeus, 1758); Aphis ribis Linnaeus, 1758
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mszyca porzeczkowo-czyściecowa (Cryptomyzus ribis) – mszyca z rodziny mszycowatych^[1]. W Polsce gatunek pospolity, o dużym znaczeniu w rolnictwie, jest bowiem groźnym szkodnikiem porzeczki^[2].

Budowa ciała i rozwój

Jest pasożytem dwudomowym, to znaczy, że jego cykl życiowy odbywa się na dwóch żywicielach. Żywicielem pierwszego pokolenia są różne gatunki porzeczek (Ribes), wtórnego niektóre gatunki roślin z rodziny jasnotowatych: jasnota biała (Lamium album), czyściec polny (Stachys arvensis), czyściec błotny (Stachys palustris), czyściec leśny (Stachys sylvatica)^[3].

Postać dorosła ma ciało o barwie od żółtozielonej do cytrynowozielonej i długość do 2 mm. Na ciele liczne syfony o długości do 0,4 mm. Składa czarne, owalne jaja na porzeczkach. Wylęgające się z nich larwy charakteryzują się dużą ruchliwością i szybko rozchodzą się po liściach. Mszyce w pierwszym pokoleniu są bezskrzydłe i rozmnażają się przez dzieworództwo. W czerwcu i lipcu pojawia się drugie pokolenie mszyc uskrzydlonych, które przenoszą się na rośliny jasnotowate i na nich żerują, wytwarzając kolejne 5-7 pokoleń. Jesienią uskrzydlone mszyce znów przelatują na porzeczki i składają jaja u podstawy pąków, lub w spękaniach kory. Dorosłe postacie przed zimą giną, zimują ich jaja^[4].

Objawy i szkodliwość

Objawy: Mszyce żerują głównie na dolnej stronie liści wysysając z nich soki. Powoduje to deformacje i zmiany zabarwienia. Liście stają się wypukłe, pofałdowane, młode na górnej powierzchni zmieniają barwę na żółtozieloną, starsze na wiśniowoczerwoną. Na dolnej stronie liści widoczne są drobne mszyce^[4].
Szkodliwość: Gatunek o bardzo dużej szkodliwości. W wyniku jego żerowania na liściach porzeczki ulega zahamowaniu wzrost pędów i liści, następuje spadek plonu owoców. Mszyce te są szkodliwe jeszcze z tego powodu, że przenoszą bardzo groźne wirusowe choroby porzeczki^[2].

Ochrona

Oprysk insektycydami zalecanymi w aktualnym programie ochrony porzeczki. M.in. jest to Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Calypso 480 SC. Przy stosowaniu preparatów kontaktowych ważne jest, by dokładnie opryskać miejsca żerowania mszyc, czyli dolną stronę liści^[4].

Przypisy

↑ B. Osiadacz: rodzina: Aphididae — mszycowate. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2018-03-31].
↑ ^a ^b Praca zbiorowa: Sadownictwo i szkółkarstwo. Warszawa: PWRiL, 1995. ISBN 83-09-01624-7.
↑ Plant parasites of Europe. [dostęp 2018-03-31]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Katalog chorób roślin. Mszyca porzeczkowo-czyściecowa. [dostęp 2018-03-31]. (pol.).

[osiadacz-1] B. Osiadacz: rodzina: Aphididae — mszycowate. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2018-03-31].

[sad-2] Praca zbiorowa: Sadownictwo i szkółkarstwo. Warszawa: PWRiL, 1995. ISBN 83-09-01624-7.

[parasites-3] Plant parasites of Europe. [dostęp 2018-03-31]. (ang.).

[katalog-4] Katalog chorób roślin. Mszyca porzeczkowo-czyściecowa. [dostęp 2018-03-31]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]