Mundżak laotański
| Muntiacus rooseveltorum | |
| Osgood, 1932[1] | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mundżak laotański |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 brak danych
| |
| Zasięg występowania | |
| |
Mundżak laotański[3] (Muntiacus rooseveltorum) – gatunek mało znanego leśnego ssaka parzystokopytnego z podrodziny jelenii (Cervinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1832 roku amerykański teriolog Wilfred Hudson Osgood umieszczając nowo opisany gatunek w rodzaju Muntiacus nadając mu nazwę rooseveltorum[1]. Opis ukazał się w artykule poświęconym okazom ssaków zebranym podczas wyprawy Kelley-Roosevelt Asiatic Expedition, którą sfinansował prezydent USA Franklin D. Roosevelt, opublikowanym w czasopiśmie Publication. Field Columbian Museum. Zoological series[1]. Miejsce typowe to Muong Yo, na wysokości 2700 ft (823 m), Laos[4][5][6]. Holotyp to czaszka i skóra nie w pełni dorosłego samca (sygnatura FMNH:Mamm:31783) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Chicago; okaz typowy zebrał 16 maja 1929 roku amerykański zoolog Harold Jefferson Coolidge Jr.[7].
Analiza oparta na danych genetycznych przeprowadzona w 2020 roku umieszcza M. rooseveltorum w kladzie złożonym z M. vuquangensis, M. putaoensis, M. troungsonensis i M. reevesi[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[5].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Muntiacus: sundajska nazwa Muntjak dla mundżaka[9].
- rooseveltorum: Theodore Roosevelt Jr. (1887–1944), amerykański wojskowy, polityk i pisarz, generał brygady US Army, w latach 1929–1932 gubernator Portoryko; Kermit Roosevelt (1889–1943), amerykański ornitolog amator, przedsiębiorca, odkrywca, wojskowy[10].
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Zasięg bardzo niejasny, miejsce typowe w Laosie, ale prawdopodobnie obecny także w Wietnamie i prawdopodobnie w południowej Chińskiej Republice Ludowej[11][5][12].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Brak danych na temat wymiarów i masy ciała[11]. Mały mundżak, którego szacowana wysokość w kłębie wynosi około 40 cm, z krótkimi możdżeniami (4 cm długości) i drobnym nierozgałęzionym porożem (około 2 cm długości)[11]. Samice z dobrze rozwiniętymi górnymi kłami[11]. Furo koloru ciemnobrązowego do czarnego, z pomarańczowobrązowym kępką na czole; na twarzy i gardle koloru ochrowego. Ogon w górnej części jest brązowy[11].
Status
[edytuj | edytuj kod]Gatunek odkryto w Laosie w 1929 roku, później zwierzę nie było notowane, dopiero w 2012 r. na granicy Laosu i Wietnamu odnaleziono szczątki przedstawiciela tego gatunku, a 6 października 2019 r. na terenie Parku Narodowego Bach Ma udało się sfotografować samicę z młodym[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c W.H. Osgood. Mammals of the Kelley-Roosevelts and Delacour Asiatic expedition. „Publication. Field Columbian Museum. Zoological series”. 18 (10), s. 332, 1932. (ang.).
- ↑ R. Timmins, J.W. Duckworth, Muntiacus rooseveltorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-1 [dostęp 2020-07-10] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 175. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Muntiacus rooseveltorum. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2024-12-14].
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 308. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Muntiacus rooseveltorum Osgood, 1932. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
- ↑ FMNH Mammals 31783 Muntiacus rooseveltorum. VertNet. [dostęp 2024-12-14]. (ang.).
- ↑ N.S. Heckeberg. The systematics of the Cervidae: A total evidence approach. „PeerJ”. 8, s. e8114 (1–3), 2020. DOI: 10.7717/peerj.8114. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 435, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 347. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ a b c d e S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 411–412. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 588. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Karolina Kozakiewicz, Ślad po tym gatunku zaginął 100 lat temu. Wrocławskie zoo chwali się sensacyjnym odkryciem [online], wroclaw.wyborcza.pl, 28 listopada 2019 [dostęp 2019-11-29].