Myzafer Pipa
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
publicysta, adwokat |
| Narodowość | |
| Rodzice |
Mustafa Nuri Pipa (ojciec) |
| Krewni i powinowaci |
Arshi Pipa (brat) |
| Odznaczenia | |
| |
Myzafer (Muzafer) Pipa (ur. 1914 w Bursie, zm. we wrześniu 1946 w Szkodrze) – albański publicysta, adwokat i piłkarz klubu sportowego KF Vllaznia.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Podczas uczęszczania do szkoły średniej w Szkodrze był zaangażowany w działalność stowarzyszenia Besa oraz należał do klubu piłkarskiego KF Vllaznia[1]. Studiował następnie prawo na Uniwersytecie w Padwie[1][2]. Zogranizował w centrum miasta protest przeciwko włoskiej okupacji Albanii, w ramach którego śpiewał poświęconą bitwie o Wlorę pieśń Vlona, Vlona… Bjeri mi ju lumte dora! autorstwa Thomy Nassiego; z tego powodu w 1940 roku został internowany na wyspie Ventotene[1].
Po wyjściu na wolność wrócił do Szkodry, gdzie w grudniu 1943 wraz z Qemalem Draçinim rozpoczął wydawanie nieopodal swojej kancelarii prawnej miesięcznika Fryma[3][2]. Jednymi z ich publikacji były Burrnija në Kanunin e Lek Dukagjinit oraz Vetëdije apor krim?[3]; wydanie drugiej z nich przyczyniło się do aresztowania go przez niemieckie władze okupacyjne oraz wysłania go do obozu koncentracyjnego w Prisztinie w sierpniu 1944 roku[2].
W 1946 roku pracował jako adwokat[1][4]. Z powodu promowania działalności katolickiego duchownego i franciszkanina Gjona Shllaku[2], we wrześniu tego samego roku został aresztowany przez komunistów oraz torturowany za pomocą rozżarzonego żelaza przez Leftera Lakroriego, Vaskë Koleciego i Zoi Themeliego[5], następnie z rozkazu ówczesnego wicepremiera oraz ministra spraw wewnętrznych Koçiego Xoxe rozstrzelany[6]. Wyrok został wykonany osobiście przez Eleza Mesiego[7].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
27 czerwca 2008 roku Myzafer Pipa został uzyskał pośmiertnie tytuł Honorowego Obywatela Szkodry. W tymże roku prezydent Albanii Bamir Topi odznaczył go Orderem Nderi i Kombit[8].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Brat Arshiego[9] oraz syn Mustafy Nuriego Pipy[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Bushati 1993 ↓.
- ↑ a b c d e Willy Kamsi: Myzafer Pipa, shprehje e unjisisë së popullit shqiptar. radiandradi.com, 2019-06-19. (alb.).
- ↑ a b Fryma 1944 ↓, s. 125.
- ↑ Ugashi 2004 ↓.
- ↑ Dervishi 2012 ↓, s. 37.
- ↑ Pipa 1948 ↓.
- ↑ MULCER Repatriates - BGFIEND. cia.gov, 1952-04-10. s. 3. [dostęp 2020-01-08]. (ang.).
- ↑ Topi 2010 ↓, s. 10.
- ↑ Bushati 1999 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- „Fryma”, 1944.
- Arshi Pipa, Elegjija vëllaznore nga Libri i Burgut, 1948.
- Ahmet Bushati, Myzafer Pipa dhe koha kur ai jetoi e vdiq, „Fryma e Re”, 1, 1993.
- Hamdi Bushati, Shkodra dhe motet (pemë gjenealogjike familjesh shkodrane) v. III, 1999.
- Gaspër Ugashi, Një monument nën dhé, 2004.
- Bamir Topi, Liria fillon e shuhet atëherë kur vritet shkrimtari : Topi dekoron pas vdekjes Blloshmin, Lekën, Pipën dhe Nelën: fjala e Presidentit në aktivitetin përkujtimor "Letërsia e shkruar brenda telave me gjemba dhe përballë plumbave, „Tirana Observer”, 410, 2010.
- Kastriot Dervishi, Sigurimi i Shtetit 1944-1991: Historia e policisë politike të regjimit komunist, 2012.
- Urodzeni w 1914
- Zmarli w 1946
- Ludzie urodzeni w Bursie
- Albańscy publicyści
- Albańscy adwokaci
- Albańscy piłkarze
- Piłkarze KF Vllaznia
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu w Padwie
- Albańscy wydawcy prasy
- Internowani we Włoszech w czasie II wojny światowej
- Ofiary represji Niemiec nazistowskich w Europie 1933–1945
- Ludzie związani z Prisztiną
- Albańskie ofiary prześladowań komunistycznych 1944–1991
- Ofiary tortur
- Straceni przez rozstrzelanie
- Honorowi obywatele albańskich miejscowości
- Odznaczeni Orderem Nderi i Kombit