Neustadt-Glewe (KL)
Typ | |
---|---|
Odpowiedzialny | |
Rozpoczęcie działalności |
1 września 1944 |
Zakończenie działalności |
2 maja 1945 |
Terytorium | |
Miejsce |
okolice miasta Neustadt-Glewe |
Pierwotne przeznaczenie | |
Komory gazowe |
0 |
Liczba więźniów |
5 tysięcy |
Narodowość więźniów |
Polacy, Żydzi, Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini, Litwini, Węgrzy, Romowie |
Liczba ofiar |
nieznana |
Wyzwolony przez | |
2 maja 1945 | |
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej | |
53,3667°N 11,6083°E/53,366670 11,608330 |
Konzentrationslager Neustadt-Glewe, KL Neustadt-Glewe - niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny utworzony na terytorium III Rzeszy niedaleko miasta Neustadt-Glewe, w powiecie Ludwigslust-Parchim w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie na terenie współczesnych Niemiec. Dawny obóz koncentracyjny położony jest pomiędzy Liebssiedlung (przedmieścia miasta Neustadt-Glewe a lotniskiem. Obóz został stworzony, aby zapewnić niemieckiej firmie lotniczej Dornier niewolniczą siłę roboczą. Obóz koncentracyjny był strzeżony, a więźniowie pilnowani. Obóz nie posiadał żadnych komór gazowych ani krematoriów. Nie uśmiercano w nim aktywnie na masową skalę wieźniow. Obóz ten nie był obozem zagłady. Pełnił rolę niemieckiego obozu pracy, w którym więźniowie wykonywali pracę na rzecz niemieckiego przemysłu lotniczego. Wielu więźniów obozu jednak zmarło ze względu na skrajne przeludnienie obozu, głód, niedożywienie, epidemie chorób zakaźnych i fatalne warunki życia w obozie. Obóz działał od 1 września 1944 roku do 2 maja 1945 roku, czyli przez 241 dni.
Założenie obozu
[edytuj | edytuj kod]Około 1941/1942 roku, niedaleko bazy lotniczej na Fliegerchaussee i nazistowskiej szkoły latania, zbudowano filię północnoniemieckich zakładów Dornier Werke, w której budowano i montowano części myśliwca FW 190 . W celu zatrudnienia więźniów w okolicznym zakładzie przedsiębiorstwa Dornier(fabryce samolotów) więźniów zbudowano od lata do 1 września 1944 r. obóz koncentracyjny Neustadt-Glewe dla 300 więźniarek po wschodniej stronie lotniska. Pod koniec 1944 r . w obozie przebywało około 900 więźniarek, deportowanych głównie z okupowanych przez Niemcy terenów Polski i Białorusi. Obóz był też celem zsyłek więźniarek polskich po Powstaniu Warszawskim[1].
Marsze śmierci
[edytuj | edytuj kod]Od stycznia 1945 r. obóz stał się jednym z miejsc docelowym dla SS tzw. „transportów ewakuacyjnych” z obozów koncentracyjnych. Były to de facto marsze śmierci kolumn więźniów obozów koncentracyjnych. W 1945 roku w obozie przebywało około 5000 więźniów[2]. W obozie przebywali zarówno mężczyźni i kobiety, chociaż większością były kobiety, szczególnie na wczesnym etapie istnienia obozu[3].
Warunki życia w obozie
[edytuj | edytuj kod]Warunki życia w obozie były tragiczne i skrajnie trudne. Pomimo rozbudowy, przy liczbie 5000 więźniów w 1945 roku, limit pojemności został znacznie przekroczony. Obóz był skrajnie przeludniony, w obozie panował głód. W barakach mieszkalnych dla więźniów ścisk był nie do opisania. Wielu więźniów zmarło. Wielu więźniów, ponad 500 kobiet i dziewcząt, nie przetrwało trudnych do opisania warunków życia w obozie.
Wyzwolenie obozu
[edytuj | edytuj kod]Obóz został wyzwolony 2 maja 1945 roku przez oddziały Armii Radzieckiej[4]. Na krótko przed wyzwoleniem obozu przez żołnierzy Armii Czerwonej przez miasto Neustadt-Glewe i okolice obozu przeszedł już oddział amerykański dowodzony przez amerykańskiego generała Williama A. Knowltona – w celu nawiązania kontaktu z wojskami sowieckimi. 3 maja 1945 roku na teren dzień wcześniej wyzwolonego obozu wkroczyły również wojska aliantów zachodnich(amerykańsko-francusko-polskich)[5].
Miejsca pochówku, upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Na cmentarzu miejskim w Neustadt-Glewe pochowano 46 ciał z masowego grobu odkrytego w 1946 r. w pobliżu obozu. Dla upamiętnienia obozu na cmentarzu w mieście w 1947 roku wzniesiono pomnik[6].
W 1995 roku ocaleni odwiedzili miejsce swojej niewoli oraz cierpienia i śmierci współwięźniów.
W 2002 roku w miejscowym muzeum historycznym otwarto małą wystawę poświęconą obozowi koncentracyjnemu . Wystawa składa się z ośmiu paneli i trzech gablot. Pracownicy muzeum oferują zwiedzanie z przewodnikiem i mogą organizować wywiady ze współczesnymi świadkami. Teren dawnego obozu jest oznakowany i ma tablicę informacyjną.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Roboty przymusowe w III Rzeszy
Praca przymusowa
Niewolnictwo płacowe
Obóz jeniecki
Obóz zagłady
Lista obozów niemieckich (1933–1945)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ https://www.polskiegroby.pl/cmentarz.php?cmentarzok=732&miejsceok=819&landok=9
- ↑ https://www.svz.de/lokales/ludwigsluster-tageblatt/als-sich-das-tor-oeffnete-id9614776.html
- ↑ http://dulag121.pl/encyklopediaa/iwanska-janina/
- ↑ https://www.svz.de/lokales/ludwigsluster-tageblatt/als-sich-das-tor-oeffnete-id9614776.html
- ↑ http://dulag121.pl/encyklopediaa/iwanska-janina/
- ↑ https://www.polskiegroby.pl/cmentarz.php?cmentarzok=732&miejsceok=819&landok=9