Przejdź do zawartości

Nicușor Dan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nicușor Dan
Ilustracja
Nicușor Dan (2025)
Data i miejsce urodzenia

20 grudnia 1969
Fogarasz

Prezydent Rumunii
Okres

od 26 maja 2025

Poprzednik

Ilie Bolojan (p.o.)

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Nicușor Daniel Dan (ur. 20 grudnia 1969 w Fogaraszu[1]) – rumuński polityk, działacz społeczny i matematyk, założyciel i lider Związku Zbawienia Rumunii, poseł do Izby Deputowanych, w latach 2020–2025 burmistrz Bukaresztu, od 2025 prezydent Rumunii.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W okresie nauki w szkole średniej był laureatem międzynarodowej olimpiady matematycznej[1]. Studiował matematykę na Uniwersytecie Bukareszteńskim[2]. W 1995 ukończył École Normale Supérieure w Paryżu, a w 1998 doktoryzował się z matematyki na Université Sorbonne-Paris-Nord. W tym samym roku powrócił do Rumunii. Podjął pracę w instytucie matematyki Academia Română[1], dochodząc później do stanowiska profesora[3]. W 2000 zainicjował powołanie Școala Normală Superioară București, instytucji akademickiej wzorowanej na paryskiej ENS[2].

W 2006 założył Asociația Salvați Bucureștiul, stołeczną organizację obywatelską. W 2012 bez powodzenia kandydował na burmistrza Bukaresztu[1]. W lipcu 2015 powołał partię Uniunea Salvați Bucureștiul, która odnotowała dobre wyniki w wyborach lokalnych w rumuńskiej stolicy w czerwcu 2016 (jej lider zajął drugie miejsce z wynikiem około 30% w wyborach na burmistrza)[4]. Dokonał następnie przekształcenia USB w ogólnokrajowe ugrupowanie pod nazwą Związek Zbawienia Rumunii[5]. Kierowana przez niego partia zajęła w wyborach parlamentarnych z grudnia 2016 trzecie miejsce, wprowadzając 30 posłów i 13 senatorów. Nicușor Dan zasiadł w Izbie Deputowanych z okręgu stołecznego[6]. W czerwcu 2017 zrezygnował z przywództwa w USR[7].

We wrześniu 2020 ponownie ubiegał się o urząd burmistrza rumuńskiej stolicy z poparciem USR, partii PLUS i PNL. Nicușor Dan zwyciężył w tych wyborach, pokonując dotychczas zarządzającą miastem Gabrielę Fireę[8]. W 2024 został wybrany na kolejną kadencję[9].

Wystartował następnie jako niezależny w wyborach prezydenckich w 2025 (rozpisanych na skutek unieważnienia poprzednich wyborów przed drugą turą). Kilka tygodni przed wyborami poparcia udzieliła mu jego była partia USR (która wycofała wsparcie dla swojej liderki Eleny Lasconi)[10]. W pierwszej turze głosowania z 4 maja 2025 Nicușor Dan zajął 2. miejsce z wynikiem blisko 21,0% głosów. Przeszedł do drugiej tury, w której jego konkurentem został George Simion z prawicowej formacji AUR (z wynikiem blisko 41,0% głosów)[11]. W drugiej turze otrzymał 53,6% głosów, pokonując swojego kontrkandydata i wygrywając tym samym wybory[12]. Urząd prezydenta objął 26 maja 2025[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Nicușor Dan. ziare.com. [dostęp 2016-12-27]. (rum.).
  2. ↑ a b Nicușor Dan. nicusordan.ro. [dostęp 2016-12-27]. (rum.).
  3. ↑ Claudiu Berbece: „Piratul” Nicuşor visează naufragiul lui Oprescu. romanialibera.ro, 29 listopada 2011. [dostęp 2016-12-27]. (rum.).
  4. ↑ Gabriel Pecheanu: Rezultatele finale la alegerile locale 2016, în Bucureşti şi în ţară. gandul.info, 10 czerwca 2016. [dostęp 2016-12-27]. (rum.).
  5. ↑ Iulia Marin: Nicușor Dan: „Nu ne asumăm riscul unei alianţe pentru alegerile parlamentare”. pressone.ro, 27 lipca 2016. [dostęp 2016-12-27]. (rum.).
  6. ↑ Repartizarea mandatelor de parlamentari în județe și municipiul București. agerpres.ro, 15 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-27]. (rum.).
  7. ↑ Alina Grigoras But: Update: Nicusor Dan resigns from USR, three reasons for his decision. romaniajournal.ro, 1 czerwca 2017. [dostęp 2017-07-10]. (ang.).
  8. ↑ Rezultate parţiale alegeri locale 2020 Bucureşti. Cine sunt noii primari în Sectoarele Capitalei. stirileprotv.ro, 30 września 2020. [dostęp 2020-09-30]. (rum.).
  9. ↑ Alina Grigoras: Bucharest Local Elections 2024, partial official results: Nicușor Dan Leads with 46.88%, Firea ranks second with 22.33%. romaniajournal.ro, 10 czerwca 2024. [dostęp 2024-07-08]. (ang.).
  10. ↑ Romania’s centrists abandon leader to back Bucharest mayor for president. tvpworld.com, 9 kwietnia 2025. [dostęp 2025-05-05]. (ang.).
  11. ↑ AEP – rezultate finale: George Simion – 40,96%; Nicușor Dan – 20,99%. agerpres.ro, 5 maja 2025. [dostęp 2025-05-05]. (rum.).
  12. ↑ Rezultate finale alegeri prezidențiale 2025. Nicușor Dan a câștigat alegerile și este președintele României. euronews.ro, 19 maja 2025. [dostęp 2025-05-19]. (rum.).
  13. ↑ Nicușor Dan officially takes office as president of Romania, begins term with call for reform. romania-insider.com, 26 maja 2025. [dostęp 2025-05-26]. (ang.).
Prezydenci Rumunii
Przewodniczący Tymczasowego Prezydium
Przewodniczący Prezydium
Wielkiego Zgromadzenia Narodowego
Przewodniczący Rady Państwa
Prezydenci

  1. ↑ a b c Jako wiceprzewodniczący
  2. ↑ Kolegialna głowa państwa
  3. ↑ Głowa państwa jako przewodniczący Frontu Ocalenia Narodowego (1989–1990), a następnie
    przewodniczący Tymczasowej Rady Jedności Narodowej (1990)
  4. ↑ a b c Jako przewodniczący Senatu
Przywódcy państw i premierzy rządów państw Europy
Przywódcy państw
Przywódcy państw
nieuznawanych
Premierzy rządów
Premierzy rządów
państw nieuznawanych

Mapa Europy (polityczna)

  1. ↑ a b Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu.
  2. ↑ Republika Kosowa jest uznawana przez 97 ze 193 państw członkowskich ONZ, 22 z 27 państw członkowskich UE oraz 26 z 30 państw członkowskich NATO (stan na 4 września 2020).
  3. ↑ Kolegialny organ pełniący funkcję głowy państwa i szefa rządu.
Członkowie Rady Europejskiej
Przewodniczący Rady Europejskiej
Członkowie Rady Europejskiej (27)
Przewodniczący Komisji Europejskiej
Przedstawiciele organów Unii Europejskiej

Rada Europejska

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nicușor_Dan&oldid=77105777”