Nocek łydkowłosy
Myotis dasycneme[1] | |||
(Boie, 1825) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Podrodzaj | |||
(bez rangi) | grupa gatunkowa dasycneme | ||
Gatunek |
nocek łydkowłosy | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
Zasięg występowania | |||
Nocek łydkowłosy[9] (Myotis dasycneme) – gatunek ssaka latającego z podrodziny nocków (Myotinae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1825 roku niemiecki zoolog Friedrich Boie nadając mu nazwę Vespertilio dasycneme[3]. Holotyp pochodził z Jutlandii, w Danii[10].
Myotis dasycneme należy do podrodzaju Myotis i grupy gatunkowej dasycneme której jest jedynym przedstawicielem[11]. Pokrewieństwo M. dasycneme z innymi gatunkami z podrodzaju Myotis jest stosunkowo niepewne i żaden gatunek nie wydaje się być blisko spokrewniony z M. dasycneme, co potwierdza rozpoznanie jego monotypowej grupy gatunkowej[11]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[11].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Myotis: gr. μυς mys, μυός myos „mysz”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[12].
- dasycneme: gr. δασυς dasys „włochaty, kudłaty”[13]; κνημη knēmē „noga”[14].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Nocek łydkowłosy występuje w środkowej i wschodniej Europie od południowej Szwecji do północnej Francji, Niemczech i Polski oraz na wschód do rzeki Jenisej w środkowej Rosji; izolowane populacje występują w Węgrzech, Rumunii, Ukrainie i północnym Kazachstanie[11].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 57–68 mm, długość ogona 46–51 mm, długość ucha 17–18 mm, długość tylnej stopy 11–12 mm, długość przedramienia 34–49 mm; masa ciała 13–18 g[15]. Koziołek sięgający połowy długości ucha. Grzbiet wyraźnie ciemniejszy od jasnego brzucha. Wzór zębowy: I C P M = 38[15]. Kariotyp wynosi 2n = 44 i FNa = 52 (Rosja)[15].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Żywi się owadami, głównie muchówkami z rodziny ochotkowatych, wodnymi chrząszczami i chruścikami. Jest związany z dużymi zbiornikami wody, zarówno stojącej jak i płynącej, nad którymi poluje, chwytając ofiary znad samej tafli. W okresie letnim spotykany jest na strychach budynków, rzadko w skrzynkach lęgowych, dziuplach drzew i szczelinach mostów. Zimuje w jaskiniach, piwnicach i fortyfikacjach.
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie[16][17]. Znane są tylko dwie kolonie rozrodcze nocka łydkowłosego (w Jeleniewie na Suwalszczyźnie i w Lubni na Pomorzu), choć przypadki schwytania lub znalezienia karmiących samic i młodych wskazują na istnienie jeszcze kilku obszarów, gdzie gatunek ten rozmnaża się w Polsce. Jest natomiast lokalnie pospolitym i licznym gatunkiem w Holandii, zachodniej Danii (Jutlandia), Łotwie i Rosji.
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Myotis dasycneme, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ F. Boie. Beiträge zur Naturgeschichte der Säugthiere. „Isis von Oken”. Jahrgang 1823, s. 965, 1823. (niem.).
- ↑ a b F. Boie. Beiträge zur Naturgeschichte europäischer vierfüssiger Thiere. „Isis von Oken”. Jahrgang 1825, s. 1200, 1825. (niem.).
- ↑ Temminck 1835–1841 ↓, s. 176.
- ↑ Temminck 1835–1841 ↓, s. 239, ryc. lix, fig. 2.
- ↑ С.И. Огнёв & К.А. Воробьёв: Фауна наземных позвоночных Воронежской губернии. Москва: Новая деревня, 1923, s. 98. (ros.).
- ↑ A.M. Husson. The bats of Suriname. „Zoologische Verhandelingen”. 218, s. 218, 1962. (ang.).
- ↑ R. Piraccini , Myotis dasycneme, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-07] (ang.).
- ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 126. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Myotis dasycneme. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-07].
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 270. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 442, 1904. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 68.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 54.
- ↑ a b c R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 950. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r. poz. 1348)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- C.J. Temminck: Monographies de mammalogie, ou Description de quelques genres de mammifères, dont les espèces ont été observées dans les d1fférens Musées de l’Europe. T. 2. Leiden: C. C. van der Hoek, 1835–1841, s. 1–392. (fr.).
- Edmund C. Jaeger , Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
- Konrad Sachanowicz, Mateusz Ciechanowski: Nietoperze Polski. Tomasz Cofta (rysunki). Warszawa: MULTICO, 2005. ISBN 83-7073-401-4.