Nycticorax
| Nycticorax[1] | |||
| T. Forster, 1817[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – ślepowron zwyczajny (N. nycticorax) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Nycticorax | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Nycticorax infaustus T. Forster, 1817 (= Ardea nycticorax Linnaeus, 1758) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Nycticorax – rodzaj ptaków z podrodziny czapli (Ardeinae) w obrębie rodziny czaplowatych (Ardeidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wszystkich kontynentach z wyjątkiem rejonów antarktycznych[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 55–65 cm, rozpiętość skrzydeł 95–116 cm; masa ciała 278–1100 g[8].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Nycticorax: epitet gatunkowy Ardea nycticorax Linnaeus, 1758; łac. nycticorax, nycticoracis „nieznany ptak”, prawdopodobnie sowa, od gr. νυκτικοραξ nuktikorax, νυκτικορακος nuktikorakos „złowróżbny ptak” wspomniany przez Arystotelesa, Hezychiusza i innych autorów, prawdopodobnie jakiś rodzaj sowy, ale długo wiązany ze ślepowronem, od gr. νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; κοραξ korax, κορακος korakos „kruk”, od κρωζω krōzō „krakać”[9].
- Maridus: być może nazwa klasyczna, ale bardziej prawdopodobne, że jest to fantazyjna interpretacja nazwy, na którą Wood natknął się w literaturze (por. Myrddin lub Merlin, legendarny prorok, bard i czarodziej; łac. Maridunum lub Moridunum „Carmarthen”, Walia)[9]. Gatunek typowy: Maridus luteus C.T. Wood, 1837 (= Ardea nycticorax Linnaeus, 1758).
- Nyctiardea: gr. νυκτι- nukti- „nocny”, od νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; łac. ardea „czapla”[9]. Gatunek typowy: Ardea nycticorax Linnaeus, 1758.
- Scotaeus: gr. σκοταιος skotaios „w ciemności” od σκοτος skotos „ciemność”[9]. Gatunek typowy: Ardea nycticorax Linnaeus, 1758.
- Nycterodius: gr. νυξ nux, νυκτος nuktos „noc”; ερωδιος erōdios „czapla”[9]. Gatunek typowy: Nycterodius nycticorax Macgillivray, 1842 (= Ardea nycticorax Linnaeus, 1758).
- Megaphoyx: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”; φωυξ phōux „czapla”[9]. Gatunek typowy: Ardea megacephala A. Milne-Edwards, 1873.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[10]:
- Nycticorax duboisi (Rothschild, 1907) – ślepowron duży – takson wymarły przed 1700 rokiem[11]
- Nycticorax mauritianus (E. Newton & Gadow, 1893) – ślepowron maurytyjski – takson wymarły pod koniec XVII wieku[12]
- Nycticorax megacephalus (A. Milne-Edwards, 1873) – ślepowron wielkogłowy – takson wymarły w XVIII wieku[13]
- Nycticorax nycticorax (Linnaeus, 1758) – ślepowron zwyczajny
- Nycticorax caledonicus Olson & Wingate, 2006 – ślepowron rdzawy
- Nycticorax olsoni Ashmole, Simmons & Bourne, 2003 – takson wymarły w XVI wieku
- Nycticorax fidens Brodkorb, 1963 – późny miocen, McGehee Farm, USA (skamielina)
- Nycticorax kalavikai Steadman, Worthy, Anderson & Walter, 2000 – wyspa Niue, takson wymarły
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nycticorax, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.I.M. Forster: A synoptical catalogue of British birds; intended to identify the species mentioned by different names in several catalogues already extant. Forming a book of reference to Observations on British ornithology. London: Printed by and for Nichols, son, and Bentley, 1817, s. 59. (ang.).
- ↑ Ch.T. Wood: The ornithological guide: in which are discussed several interesting points in ornithology. London: Whittaker, 1835, s. 201. (ang.).
- ↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 354, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
- ↑ A. Keyserling & J.H. Blasius: Die wirbelthiere Europa’s. Braunschweig: F. Vieweg und sohn, 1840, s. lxxx, 220. (niem.).
- ↑ W. Macgillivray: A manual of British ornithology: being a short description of the birds of Great Britain and Ireland, including the essential characters of the species, genera, families, and orders. Cz. 2. London: Scott, Webster, and Geary, 1842, s. 126. (ang.).
- ↑ M. Hachisuka. On the flightless heron of Rodriguez. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 50, s. 148, 1937. (ang.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Herons, Egrets, and Bitterns (Ardeidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.ardeid1.01. [dostęp 2020-05-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Ardeinae Leach, 1820 - czaple (wersja: 2023-03-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-04-21].
- ↑ BirdLife International, Nycticorax duboisi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-30] (ang.).
- ↑ BirdLife International, Nycticorax mauritianus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-30] (ang.).
- ↑ BirdLife International, Nycticorax megacephalus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-08-30] (ang.).
