Oazik
| Rhodopis vesper[1] | |||
| (Lesson, 1829) | |||
 Wysiadująca samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Rhodopis | ||
| Gatunek |
oazik | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Oazik[5] (Rhodopis vesper) – gatunek ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), zaliczany do monotypowego rodzaju Rhodopis. Według klasyfikacji IUCN jest uznawany za gatunek najmniejszej troski. Zamieszkuje obszary przybrzeżne w Chile i Peru.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Oazik został zaliczony do monotypowego rodzaju Rhodopis[6], który wchodzi w skład plemienia Mellisugini w podrodzinie kolibrów[5]. Rodzaj ten jest blisko spokrewniony z rodzajem Heliomaster, do którego gatunek również był zaliczany[3].
W obrębie gatunku oazik zostały wyróżnione trzy podgatunki[6]:
- Rhodopis vesper vesper (Lesson, 1829);
- Rhodopis vesper koepckeae Berlioz, 1975;
- Rhodopis vesper atacamensis (Leybold, 1869).
W literaturze można również napotkać wyodrębniony podgatunek Rhodopis vesper tertia Hellmayr, 1932, który obecnie uważany jest za synonim podgatunku Rhodopis vesper vesper[7][8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Oazik osiąga 13 cm długości ciała, długość dzioba w zależności od podgatunku waha się w przedziale od 19 do 33 mm[9]. Pióra umaszczenia szarobrązowego, w tylnej części ciała pióra umaszczenia złotobrązowego i miejscami koloru czerwonego. Brzuch pokryty jest białoszarymi piórami. U samców szyja umaszczona jest na kolor fioletowy. Rozwidlony, czarny ogon osiąga długość 4 cm[9].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek jest szeroko rozprzestrzeniony, zamieszkuje na terenach położonych na zachód od pasma górskiego Andy. Występuje w regionach przybrzeżnych Chile i Peru. Bytuje na terenach górzystych, zamieszkuje w zaroślach oraz na terenach rolniczych, występuje do wysokości 3800 m n.p.m.[10]
Występowanie poszczególnych podgatunków:
- Rhodopis vesper vesper – od regionu Piura w północnym Peru do regionu Tarapacá w północnym Chile[9];
- Rhodopis vesper koepckeae – przybrzeżne obszary w regionie Piura[9];
- Rhodopis vesper atacamensis – zamieszkuje na pustyni Atakama, pogranicze regionów Atakama i Coquimbo w Chile[11].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Okres reprodukcji przypada od września do grudnia. Jaja wysiadywane są tylko przez samice, gniazda budowane są w krzewach i na niskich drzewach owocowych. Stwierdzono również, że oazik zakłada gniazda w środowisku miejskim, wykorzystując metalowe wsporniki znajdujące się pod zadaszeniami[10]. Gniazdo buduje z małych gałązek, włókien roślinnych i piór, dodatkowo wnętrze gniazda wyścielone jest cienką warstwą włókien roślinnych. Wysokość gniazda wynosi 9 cm, szerokość 6 cm i głębokość 2 cm[10]. W zniesieniu dwa jaja o wymiarach 13,8×9,2 mm. Inkubacja w niewoli trwa około 16 dni, a pisklęta opuszczają gniazdo po około 27 dniach[12].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje oazika za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[4][13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rhodopis vesper, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Bird names. Eoy.ee (Estonian Ornithological Society). [dostęp 2014-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-06)]. (ang.).
- ↑ a b Oasis Hummingbird (Rhodopis vesper). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
- ↑ a b Rhodopis vesper, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mellisugini Gray,GR, 1848 (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-23].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
- ↑ Carl Hellmayr: The birds of Chile. Chicago: Museum Press, 1931, s. 240.
- ↑ D. Lepage: Oasis Hummingbird (Rhodopis vesper vesper (tertia). Avibase.bsc-eoc.org. [dostęp 2014-02-22]. (ang.).
- ↑ a b c d J. Fjeldså, N. Krabbe: Birds of the High Andes: A Manual to the Birds of the Temperate Zone of the Andes and Patagonia, South America. Apollo Books, 1990, s. 293. ISBN 87-88757-16-1.
- ↑ a b c Cesar Ortiz Z.: Unusual nesting site of Rhodopis vesper in an urban environment. The Biologist (Lima). [dostęp 2014-02-22]. (hiszp.).
- ↑ Sharon Rose Chester: A Wildlife Guide to Chile: Continental Chile, Chilean Antarctica, Easter Island, Juan Fernandez Archipelago. Princeton: Princeton University Press, 2008, s. 240. ISBN 978-0691129761.
- ↑ Schulenberg, Thomas S. & Alvaro Jaramillo: Oasis Hummingbird (Rhodopis vesper). [w:] Neotropical Birds Online (red. T. S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, 2014. [dostęp 2020-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Rhodopis vesper. BirdLife International. [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).