Obserwatorium Črni Vrh

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Odkryte planetoidy: 703[1]
oraz lista odkrytych do 2003 roku.
(9674) Slovenija 23 sierpnia 1998
(14966) Jurijvega 30 lipca 1997
(15071) Hallerstein 24 stycznia 1999
(16084) 1999 TY18 12 października 1999
(16141) 1999 XT127 7 grudnia 1999
(18154) 2000 PA 1 sierpnia 2000
(18845) Cichocki 7 września 1999
(19016) 2000 RY78 11 września 2000
(19612) Noordung 17 lipca 1999
(19618) Maša 11 sierpnia 1999
(19633) Rusjan 13 września 1999
(19781) 2000 QK68 26 sierpnia 2000
(21693) 1999 RT44 14 września 1999
(22030) 1999 XU127 7 grudnia 1999
(22108) 2000 PD 1 sierpnia 2000
(24197) 1999 XP37 7 grudnia 1999
(24322) 2000 AM43 4 stycznia 2000
(25317) 1999 BL12 24 stycznia 1999
(27174) 1999 BB2 19 stycznia 1999
(27561) 2000 KJ1 24 maja 2000
(29740) 1999 BS9 19 stycznia 1999
(29742) 1999 BQ12 24 stycznia 1999
(30382) 2000 JB81 15 maja 2000
(30383) 2000 KZ1 26 maja 2000
(30420) 2000 LD1 1 czerwca 2000
(32083) 2000 KO 24 maja 2000
(32199) 2000 ON2 27 lipca 2000
(32291) 2000 QP8 24 sierpnia 2000
(32292) 2000 QR8 24 sierpnia 2000
(32293) 2000 QT8 24 sierpnia 2000
(33752) 1999 RM36 12 września 1999
(33753) 1999 RW42 13 września 1999
(33915) 2000 LA15 5 czerwca 2000
(34006) 2000 OQ9 31 lipca 2000
(34078) 2000 PF 1 sierpnia 2000
(34087) 2000 PA7 1 sierpnia 2000
(34437) 2000 SF43 26 września 2000
(34607) 2000 UD3 24 października 2000
(36357) 2000 OQ2 28 lipca 2000
(36459) 2000 QU8 24 sierpnia 2000
(36460) 2000 QA9 25 sierpnia 2000
(36461) 2000 QC9 25 sierpnia 2000
(36798) 2000 SA43 25 września 2000
(36799) 2000 SG43 26 września 2000
(38841) 2000 SH43 26 września 2000
(40446) 1999 RN36 12 września 1999
(40466) 1999 RU44 14 września 1999
(40761) 1999 TT13 11 października 1999
(40770) 1999 TV18 11 października 1999
(42186) 2001 CH32 11 lutego 2001
(43191) 1999 YM5 29 grudnia 1999
(44724) 1999 TU13 11 października 1999
(45028) 1999 WD9 28 listopada 1999
(45590) 2000 CU101 14 lutego 2000
(45602) 2000 DX17 28 lutego 2000
(46016) 2001 CP41 15 lutego 2001
(46018) 2001 DX6 16 lutego 2001
(46021) 2001 DZ14 17 lutego 2001
(47101) 1999 BP12 24 stycznia 1999
(48018) 2001 CB36 15 lutego 2001
(48020) 2001 DC 16 lutego 2001
(49475) 1999 BH3 19 stycznia 1999
(49679) 1999 TZ7 6 października 1999
(51625) 2001 HX37 29 kwietnia 2001
(54321) 2000 JA81 15 maja 2000
(54468) 2000 OA7 29 lipca 2000
(54469) 2000 OM8 30 lipca 2000
(54687) 2001 DC15 17 lutego 2001
(56297) 1999 RT42 12 września 1999
(56677) 2000 LG1 1 czerwca 2000
(56690) 2000 LZ14 5 czerwca 2000
(56746) 2000 OO2 27 lipca 2000
(61060) 2000 LH1 2 czerwca 2000
(62028) 2000 RE53 1 września 2000
(62072) 2000 RD78 9 września 2000
(62073) 2000 RX78 10 września 2000
(62747) 2000 UB3 24 października 2000
(63375) 2001 HY37 29 kwietnia 2001
(63376) 2001 HA38 29 kwietnia 2001
(66667) Kambič 8 października 1999
(67547) 2000 SE43 26 września 2000
(68726) 2002 EZ5 12 marca 2002
(70218) 1999 RY42 13 września 1999
(70443) 1999 TV9 7 października 1999
(70445) 1999 TR13 11 października 1999
(71002) 1999 XO37 7 grudnia 1999
(72420) 2001 CY35 14 lutego 2001
(72429) 2001 CN41 15 lutego 2001
(72445) 2001 DD 16 lutego 2001
(74432) 1999 BM12 24 stycznia 1999
(74628) 1999 RV42 12 września 1999
(74821) 1999 TP13 10 października 1999
(76770) 2000 KZ43 26 maja 2000
(77043) 2001 CQ41 15 lutego 2001
(77050) 2001 DB 16 lutego 2001
(78901) 2003 ST66 19 września 2003
(80597) 2000 AD147 6 stycznia 2000
(81870) 2000 LB1 1 czerwca 2000
(81907) 2000 NR2 5 lipca 2000
(84356) 2002 TG82 1 października 2002
(84357) 2002 TH82 1 października 2002
(84962) 2003 YM9 17 grudnia 2003
(84987) 2003 YK83 18 grudnia 2003
(85000) 2003 YA125 27 grudnia 2003
(86051) 1999 QB2 22 sierpnia 1999
(86208) 1999 TD16 11 października 1999
(87089) 2000 LF1 1 czerwca 2000
(87169) 2000 OP2 27 lipca 2000
(87178) 2000 OZ6 28 lipca 2000
(87318) 2000 QS8 24 sierpnia 2000
(87319) 2000 QD9 25 sierpnia 2000
(87646) 2000 RB78 8 września 2000
(87718) 2000 SY42 25 września 2000
(91599) 1999 TQ13 10 października 1999
(92441) 2000 KY1 26 maja 2000
(92996) 2000 RE78 9 września 2000
(96878) 1999 TE16 11 października 1999
(97854) 2000 QZ8 25 sierpnia 2000
(97941) 2000 QW117 29 sierpnia 2000
(98138) 2000 SW42 25 września 2000
(98397) 2000 UC3 24 października 2000
(98954) 2001 CJ32 12 lutego 2001
(98973) 2001 DB15 17 lutego 2001
(99151) 2001 FP128 23 marca 2001
(99192) 2001 GD4 14 kwietnia 2001
(102222) 1999 TA12 8 października 1999
(102232) 1999 TX18 12 października 1999
(103290) 2000 AN43 5 stycznia 2000
(105092) 2000 LC1 1 czerwca 2000
(105093) 2000 LE1 1 czerwca 2000
(106544) 2000 WJ68 27 listopada 2000
(106874) 2000 YD33 23 grudnia 2000
(107290) 2001 CA 1 lutego 2001
(107385) 2001 CL41 15 lutego 2001
(107408) 2001 DZ6 16 lutego 2001
(107409) 2001 DS7 16 lutego 2001
(107410) 2001 DV7 17 lutego 2001
(107433) 2001 DW14 16 lutego 2001
(107434) 2001 DA15 17 lutego 2001
(107514) 2001 DW53 20 lutego 2001
(108229) 2001 HW37 29 kwietnia 2001
(108250) 2001 HH46 17 kwietnia 2001
(109564) 2001 QP264 26 sierpnia 2001
(111565) 2002 AP4 8 stycznia 2002
(111829) 2002 EA6 12 marca 2002
(115055) 2003 RU6 3 września 2003
(115350) 2003 SW234 25 września 2003
(115450) 2003 TK10 15 października 2003
(115517) 2003 UL37 16 października 2003
(115518) 2003 UM37 16 października 2003
(115519) 2003 UN37 16 października 2003
(115520) 2003 UO37 17 października 2003
(115554) 2003 UL74 16 października 2003
(116256) 2003 YF27 16 grudnia 2003
(117407) 2005 AD11 1 stycznia 2005
(122163) 2000 KA2 27 maja 2000
(122193) 2000 LJ1 2 czerwca 2000
(122210) 2000 NL3 7 lipca 2000
(122274) 2000 PH3 1 sierpnia 2000
(122309) 2000 QV8 24 sierpnia 2000
(122726) 2000 SB43 26 września 2000
(122727) 2000 SD43 26 września 2000
(122728) 2000 SJ43 26 września 2000
(123086) 2000 SH321 28 września 2000
(123864) 2001 DV6 16 lutego 2001
(126439) 2002 CP12 4 lutego 2002
(126781) 2002 EA11 13 marca 2002
(130491) 2000 QT117 29 sierpnia 2000
(130624) 2000 SC43 26 września 2000
(131180) 2001 CR41 15 lutego 2001
(133354) 2003 SX124 18 września 2003
(133360) 2003 SH129 20 września 2003
(133570) 2003 UK37 16 października 2003
(133838) 2003 YH27 16 grudnia 2003

Obserwatorium Črni Vrh (słoweń. Observatorij Črni Vrh, kod IAU 106[2]) – obserwatorium astronomiczne znajdujące się w zachodniej Słowenii, w pobliżu miejscowości Črni Vrh, niedaleko miasta Idrija. Obecne obserwatorium zostało zbudowane w 1985 roku[3] i jest położone na wysokości 726 metrów n.p.m.[4] Znaczna część prac budowlanych została wykonana przez wolontariuszy.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Regularne obserwacje astronomiczne rozpoczęło w 1975 – jako małe obserwatorium wyposażone w instrumenty domowej roboty, oddalone 4 km od obecnej lokalizacji. Jako pierwszy obiekt obserwowano kometę Westa. Miejsce jest położone powyżej granicy inwersji temperatury występującej przeważnie w zimie, co umożliwia prowadzenie regularnych obserwacji w czasie pogodnych nocy. Nowy budynek obserwatorium wybudowano w 1985 roku[3].

Badania naukowe[edytuj | edytuj kod]

Obserwatorium prowadzi program poszukiwania komet i planetoid o nazwie PIKA (skrótowiec w języku słoweńskim). Od marca 2003 w programie wykorzystywany jest nowy 60-cm, f/3.3 teleskop Cichocki[5] wyposażony w detektor CCD 1024x1024 pikseli. Teleskop w znacznej mierze został sfinansowany przez Planetary Society Shoemaker Grant 2000[6]. Kolejny grant, z 2010 roku, sfinansował nową kamerę CCD zwiększającą czułość optyczną, umożliwiając rejestrowanie słabszych obiektów[7], w tym odległych obiektów kosmicznych, takich jak wybuchy supernowych, rozbłyski gamma i gwiazd zmiennych. Nowa kamera używana jest od października 2011. Członkowie Wydziału Fizyki, Obserwatorium Astronomicznego, Uniwersytetu w Lublanie, w latach 1994–2009 używali do prowadzenia obserwacji w tym miejscu własnego 36-cm teleskopu w układzie Schmidta-Cassegraina[8].

Teleskopy[edytuj | edytuj kod]

  • 19-cm automatyczny teleskop do obserwacji komet[9]
  • 36-cm teleskop AIT Imaging System (obecnie nieczynny)[8]
  • 60-cm teleskop Cichocki[5]
  • kamera do obserwacji całego nieba[10]

Odkrycia[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 17 kwietnia 2015 roku łącznie w obserwatorium odkryto 2 komety, 703 planetoidy, 17 supernowych, 3 gwiazdy zmienne oraz 6 optycznych odpowiedników rozbłysków gamma[1].

Komety[edytuj | edytuj kod]

18 sierpnia 2008 roku astronom amator Stanislav Matičič odkrył kometę C/2008 P1 (Matičič)[11], pierwszą kometę odkrytą w tym obserwatorium oraz w Słowenii. 16 kwietnia 2010 roku uczeń Jan Vales odkrył tu kometę okresową[12] oznaczoną P/2010 H2 (Vales), u której zarejestrowano silny rozbłysk. Naukowcy z Catalina Sky Survey obserwowali ten sam obszar nieba zaledwie 15 godzin wcześniej, ale nie zaobserwowali komety[13][14][15][1].

Wybrane planetoidy[1][edytuj | edytuj kod]

Nazwa Oznaczenie
prowizoryczne
Data odkrycia Odkrywca Pochodzenie
nazwy
Data i numer
cyrkularza MPC
(9674) Slovenija 1998 QU15 23 sierpnia 1998   Słowenia 2 lutego 1999
33796
(14966) Jurijvega 1997 OU2 30 lipca 1997 Herman Mikuž Jurij Vega 9 maja 2001
42674
(15071) Hallerstein 1999 BN12 24 stycznia 1999   Ferdinand Avguštin Hallerstein 6 sierpnia 2003
49280
(19618) Maša 1997 PN3 11 sierpnia 1999 Jure Skvarč Maša Kandušer 5 lipca 2001
43047
(18845) Cichocki 1999 RY27 7 września 1999 Herman Mikuž Bruno Cichocki 18 września 2005
54827
(66667) Kambič 1999 TZ11 8 października 1999   Bojan Kambič 18 września 2005
54828

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Most Recent List of Discoveries, Crni Vrh Observatory (ang.)
  2. MPC_19980313. 13 marca 1998. (ang.).
  3. a b Črni Vrh Observatory - Location. (ang.).
  4. Črni Vrh Observatory (ang.)
  5. a b 60-cm Cichocki Sky Survey Telescope, Crni Vrh Observatory (ang.)
  6. PIKA Observing Program, Crni Vrh Observatory
  7. The 2010 Shoemaker NEO Grant Recipients. The Planetary Society. (ang.).
  8. a b 36-cm AIT Imaging System, Crni Vrh Observatory (ang.)
  9. 19-cm Automatic Comet Imaging Telescope, Crni Vrh Observatory (ang.)
  10. Night Sky Monitoring, Crni Vrh Observatory (ang.)
  11. The Edgar Wilson Award Recipients. IAU Central Bureau for Astronomical Telegrams. (ang.).
  12. P/2010 H2 (Vales) w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
  13. Observatorij Črni Vrh opazil še neodkrit komet. 24ur.com, 19 kwietnia 2010. (słoweń.).
  14. MPEC 2010-H12: COMET P/2010 H2 (ang.)
  15. Jure Skvarč, Herman Mikuž: Odkritje nenavadnega izbruha kometa iz Observatorija Črni Vrh. (słoweń.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]