Orbilia coccinella
_Fr_208005.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Orbilia coccinella |
| Nazwa systematyczna | |
| Orbilia coccinella Fr. Summa veg. Scand., Sectio Post. (Stockholm): 357 (1849) | |
Orbilia coccinella (Fr.) Fr. – gatunek grzybów workowych[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Orbiliaceae, Orbiliales, Orbiliomycetidae, Orbiliomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten opisał Elias Fries w 1849 r.[1] Synonimy:
- Calloria coccinella (Fr.) W. Phillips 1887
- Calloria coccinella f. condensata W. Phillips 1887
- Mollisia coccinella (Fr.) Gillet 1882
- Orbilia coccinella var. versicolor Grelet & Croz. 1928
- Peziza coccinella Sommerf. 1826[2]
Nazwa polska według atlasu grzybów[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Galaretowate, o średnicy 0,4–0,8 mm, początkowo jasnoróżowe, później blado żółtawo-kremowe, półprzezroczyste, okrągłe lub bocznie ściśnięte, występujące w rozproszeniu lub w małych grupach, na powierzchni podłoża, lub w szczelinach. Tarczka owocnika lekko wklęsła do płaskiej, brzeg wyraźny, drobno szorstki lub karbowany. Po wysuszeniu zmieniają barwę na czerwoną[4].
- Cechy mikroskopowe
Worki 40–54 × 3,3–4 μm, 16-zarodnikowe (zwykle 14–16 zarodników, czasami tylko 8). Zarodniki w górnej części worka w dwóch rzędach, w dolnej w jednym rzędzie, zorientowane we wszystkich kierunkach. Podstawa worka osadzona na krótkim lub długim, cienkim lub grubym i wygiętym trzonku. Askospory w stanie dojrzałym 2,5–3,2 lub rzadko 3,3–4,2 × 1,1–1,3(–1,5) μm, bardzo silnie wygięte (półkoliste, zgięte o około 160–270°), z wierzchołkiem zaokrąglonym lub rozwartym, często poniżej lekko lub mocno zwężonym do krótkiego ogona, który rzadko ma bulwiasty koniec. Wstawki wierzchołkowo nienadęte, także nieco łopatkowate lub butelkowate, końcowe o wymiarach 20–32 × 1,5–3 μm, niewiele przekraczające worki, komórki dolne 6–12 × 1,2–2,2 μm, zwykle nierozgałęzione[4].
- Gatunki podobne
Orbilia coccinella jest łatwo rozpoznawalna po workach 16-zarodnikowych i małych, bardzo silnych zakrzywionych (nerkowatych), gładkich askosporach, częściowo silnie osłabionych w dolnym końcu, gdzie tworzą krótki ogonek. Nieco podobne zarodniki mają Orbilia fabacearum i Orbilia subfabacearum, ale nigdy nie są one tak heteropolarne jak u O. coccinella, ponadto powstają w workach 8-zarodnikowych. Charakterystyczną cechą O. coccinella jest także dużo ciemniejszy kolor owocników po wysuszeniu (w eksykatach)[4]. Anamorfa nie jest znana[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Znane jest jej występowanie Orbilia coccinellaw Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 5 stanowisk[6], w późniejszych latach podano nastepne[7]. stanowisk[6].
Grzyb saprotroficzny występujący na drewnie i korze drzew liściastych i iglastych[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-08-31] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-08-31] (ang.).
- ↑ Atlas grzybów [online] [dostęp 2023-08-31] (ang.).
- ↑ a b c d Hans-Otto Baral, Evi Weber, Guy Marson, Monograph of Orbiliomycetes (Ascomata) based on vital taxonomy. Part 2 [online], 2020, s. 1427–1431 [dostęp 2023-08-31] (ang.).
- ↑ Mapa występowania Orbilia coccinella na świecie [online], gbif.org [dostęp 2023-08-31] (ang.).
- ↑ a b c Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 87, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-08-30] (pol.).