Przejdź do zawartości

Orbilia vinosa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Orbilia vinosa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Orbiliomycetes

Rząd

Orbiliales

Rodzina

Orbiliaceae

Rodzaj

guziczka

Gatunek

Orbilia vinosa

Nazwa systematyczna
Orbilia vinosa (Alb. & Schwein.) P. Karst.
Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 19: 101 (1871)

Orbilia vinosa (Alb. & Schwein.) P. Karst. – gatunek grzybów workowych z klasy Orbiliomycetes[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Orbilia, Orbiliaceae, Orbiliales, Orbiliomycetidae, Orbiliomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisali go w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz, nadając mu nazwę Peziza vinosa. W 1871 r. Petter Adolf Karsten przeniósł go do rodzaju Orbilia[1]. Ma 14 synonimów. Niektóre z nich:

  • Calloria rubinella (Nyl.) Sacc. 1884
  • Mollisia vinosa (Alb. & Schwein.) Gillet 1882
  • Peziza rubinella Nyl. 1868[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Apotecja o średnicy 0,1–0,4 mm, rozproszone lub gromadnie występujące na powierzchni podłoża, okrągłe, płaskie lub wklęsłe, siedzące, woskowate, półprzezroczyste, w stanie świeżym jasnożółte do pomarańczowych, czasami kremowo-ochrowe lub szarawe. Brzeg z ząbkami, dolna część owocnika pokryta białymi, szklistymi włókienkami[3].

Worki w stanie dojrzałym 16,2–53,4 × 5,5–6,0 μm, cylindryczno-maczugowate, część pars sporifera 14,0–31,2 μm. Zawierają 8 zarodników w jednym rzędzie, zarodniki dolne odwrotnie zorientowane, wierzchołek półkulisty do ściętego, podstawa stopniowo zwężająca się, trzon wygięty, rozwidlony w kształcie litery T, L lub Y. Askospory 7,3–14,1 × 1,1–2,3 μm, szkliste, bez przegród, maczugowate, czasami wrzecionowate, jeden koniec tępy lub okrągły, drugi koniec lekko zakrzywiony i mniejszy, silnie zwężający się; ciałka zarodnikowe w kształcie łez. Parafizy 14,3–35,2 × 1,2–2,4 µm, cylindryczne do lekko maczugowatych, nierozgałęzione lub czasami rozgałęzione u podstawy, nieco powiększone na wierzchołku, na końcu napęczniałe, o średnicy 1,9–3,3 µm. Hymenium o grubości 56,3–86,6 μm, zewnętrzna część ekscypulum zbudowana z komórek kulisto-wielokątnych i kulistych 3,5–10,2 × 2,4–8,0 μm[3].

Charakterystyczną cechą gatunkową Orbilia vinosa są askospory; maczugowo-wrzecionowate, proste lub lekko zakrzywione, z jednym końcem tępym, a drugim silnie zwężającym się[3].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Znane jest jej występowanie Orbilia vinosa w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii[4]. W wykazie wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski w 2006 r. M.A. Chmiel przytoczyła jedno stanowisko[5], w późniejszych latach podano następne[6].

Grzyb nadrzewny, saprotrof występujący na drewnie drzew liściastych[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-09-03] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-09-03] (ang.).
  3. a b c Xiao-Yun Ou i inni, Epichloë baconii, Coronellaria caricinella en Orbilia euonymi Drie nieuwe soorten en een nieuw genus voor Nederland, „J Fungi (Basel)”, 11 (8), 2022, s. 1188, DOI10.3390/jof8111188, PMID36422009, PMCIDPMC9696616 [dostęp 2023-09-03] (ang.).
  4. Występowanie Orbilia vinosa na świecie (mapa) [online] [dostęp 2023-09-03] (ang.).
  5. a b Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 87, 88, ISBN 978-83-89648-46-4.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-09-03] (pol.).