Order Księcia Pribiny

Order Księcia Pribina
Rad Kniežaťa Pribinu

Awers Krzyża Kawalerskiego Orderu (kl. V)
Rewers Krzyża Kawalerskiego Orderu (kl. V)
Baretka
Ustanowiono	8 maja 1940
Kruszec	złoto (klasy I – IV) srebro (klasa V)

Order Księcia Pribina (słow. Rad Kniežaťa Pribinu) – najwyższe słowackie odznaczenie w latach 1938-1945.

Historia

Odznaczenie zostało ustanowione przez prezydenta Słowacji Jozefa Tiso w dniu 8 maja 1940 roku dla wyróżnienia osób zasłużonych dla powstania wolnego państwa słowackiego. Nazwa orderu nawiązuje do księcia Pribiny twórcy pierwszego słowiańskiego państwa na terenie obecnej Słowacji.

W dniu 4 marca 1942 roku statut orderu został uzupełniony w ten sposób, że dla wojskowych za zasługi na polu walki nadawano orderu uzupełniony mieczami.

Order posiadał pięć klasę, w 1942 roku order w klasie I dostał dwie dodatkowe podklasy. Ostatecznie miał następujące klasy:

• klasa I – Krzyż Wielki
  • Krzyż Wielki z Łańcuchem
  • Krzyż Wielki z Wielką Wstęgą
  • Krzyż Wielki
• klasa II – Krzyż Wielki Oficerski
• klasa III – Krzyż Komandorski
• klasa IV – Krzyż Oficerski
• klasa V – Krzyż Kawalerski

Ordery nadawane dla zasłużonych wojskowych za czyny związane z działaniami wojennymi posiadały ponadto nad odznaką orderu skrzyżowane miecze.

Order Księcia Pribina

Krzyż Wielki z Gwiazdą

Krzyż Wielki Oficerski

Krzyż Komandorski

Krzyż Oficerski

Krzyż Kawalerski

Zasady nadawania

W myśl statuty order był przyznawany osobom, które zasłużyły się dla powstania i istnienia państwa słowackiego. Mógł być nadawany również cudzoziemcom za zasługi dla Republiki Słowackiej.

Wśród nagrodzonych tym orderem większość stanowili wysocy dowódcy armii niemieckiej i włoskiej.

Ordery najwyższej klasy – Krzyż Wielki z Łańcuchem otrzymały tylko cztery osoby:

• Karol II – król Rumunii
• Michał I – król Rumunii
• Borys III – car Bułgarii
• Joachim von Ribbentrop – minister Spraw Zagranicznych III Rzeszy.

Order był nadawany do 1945 roku, po 1945 roku noszenie orderu zostało zakazane.

Opis odznaki

Odznakę orderu została wykonana ze złota w klasach od I do IV i ze srebra dla klasy V.

Odznaka orderu jest identyczna dla wszystkich klas, lecz różnią się one wielkością w zależności od klasy. Odznaka w klasie I ma 65 mm średnicy, a pozostałych klas 54 mm. Przedstawia ona ośmioramienną gwiazdę, przy czym cztery ramiona stanowią stojące na wzgórzach podwójne krzyże występujące w herbie Słowacji, a pozostałe cztery ramiona powstają z trzech promieni. W środku znajduje się utworzony z promieni okrąg, w środku niego medalion z popiersiem księcia Pribiny. Krawędzie okręgu oraz wzgórza na których znajdują się krzyże pokryte są niebieską emalią. W klasach I – IV odznaka jest złota, a w klasie V srebrna.

Gwiazda orderu jest również ośmioramienną gwiazdą o średnicy 90 mm, ramiona którego wykonane zostały z promieni. W środku umieszczony wielokąt gwiaździsty foremny o 32 kątach, w środku którego umieszczona jest odznaka orderu.

Na rewersie, który ma identyczny kształt jak awers, tylko w środku medalionu znajduje się rysunek przedstawiający kościół w Nitrze o wokół jest napis w j. łac. SAECULO NONO INSTANTE FUNDAVIT (pol. Założony w IX wieku).

Order zawieszony był w klasie I na łańcuchu (noszony na szyi) lub wielkiej szarfie o szer. 90 mm i dł. 1800 mm (noszonej przez prawe ramię), w klasie II i III na szarfie o szer. 35 mm i dł. 500 mm (noszony na szyi), w klasie IV i V na wstążce o szer. 35 mm. Wstążka jak i szarfa jest koloru czerwonego z wąskim niebieskim paskiem pośrodku.

Autorem odznaki orderu jest rzeźbiarz Ladislav Majerský.

Bibliografia

• Д. А. Тарас: Боевые награды союзников Германии во II мировой войне. Харвест, 2004, s. 174. ISBN 985-13-1706-3. (ros.).
• С. В. Потрашков, И. И. Лившиц: Награды Второй мировой войны. Moskwa: Эксмо, 2008, s. 167. ISBN 978-5-699-29296-7. (ros.).