Ostatni Rzymianin
Ostatni Rzymianin – potoczny termin stosowany w publicystyce historycznej na określenie postaci, która uważana jest za ostatniego reprezentanta kultury antycznej i starorzymskich cnót w obliczu końca epoki i postępującej barbaryzacji. Określenie pochodzi z dzieła Kremucjusza Kordusa (zm. 25), rzymskiego historyka, który będąc piewcą systemu republikańskiego nazwał „ostatnimi Rzymianami” (ultimus Romanorum) Marka Brutusa i Kasjusza – zabójców Cezara[1].
„Ostatnim Rzymianinem” nazywano m.in.:
- Aecjusza[2][3] (390–454) – rzymskiego wodza, który pokonując w 451 roku Hunów na Polach Katalaunijskich odniósł ostatnie wielkie zwycięstwo w dziejach rzymskiego oręża;
- Majoriana[4] (420–461) – cesarza zachodniorzymskiego w latach 457–461, ostatniego władcę który próbował ratować potęgę Zachodu i przeciwstawić się zbrojnie barbarzyńcom;
- Ambrosiusa Aurelianusa[5][6] (poł. V wieku) – dowódcę rzymskiego, który około 450 roku poderwał celtycką ludność Brytanii do walki przeciw saskim najeźdźcom;
- Syagriusza[7][8] (430–486/487) – ostatniego rzymskiego namiestnika Galii, który zdołał utrzymać nad nią suwerenną władzę jeszcze kilka lat po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego;
- Boecjusza[9][10] (480–524) – filozofa i teologa chrześcijańskiego, uważanego za ostatniego reprezentanta filozofii klasycznej;
- Kasjodora[11] (483–583) – pisarza łacińskiego na dworze królów ostrogockich, dbającego o zachowanie antycznych tradycji literackich;
- Justyniana I[12] (483–565) – cesarza bizantyjskiego w latach 527–565, który uczynił celem swojego panowania odzyskanie dawnych ziem Rzymu. Odzyskał całą Italię, fragment Półwyspu Iberyjskiego i część dawnego zachodniorzymskiego wybrzeża Afryki;
- Belizariusza[12] (505–565) – dowódcę bizantyjskiego, który odzyskał północną Afrykę z rąk Wandalów i rozgromił Ostrogotów w Italii;
- Grzegorza Wielkiego[13] (540–604) – papieża w latach 590–604, reformatora Kościoła zachodniego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Christopher Burnand, Tacitus and the Principate: From Augustus to Domitian, Cambridge 2011, s. 108.
- ↑ Justine Davis Randers-Pehrson, Barbarians and Romans: The Birth Struggle of Europe, A.D. 400–700, Beckenham, Kent 1983, s. 131.
- ↑ Teodor Parnicki, Aecjusz, ostatni Rzymianin, Warszawa 1977.
- ↑ Clyde Pharr, The Theodosian Code and Novels and the Sirmondian Constitutions, Princeton, New Jersey 1952, s. 551.
- ↑ Michael E. Jones, The End of Roman Britain, New York 1998, s. 125.
- ↑ Jean Markale, King of the Celts: Arthurian Legends and the Celtic Tradition, Rochester, Vermont 1994, s. 111.
- ↑ Penny MacGeorge, Late Roman Warlords, Oxford 2002, s. 159.
- ↑ Jacques le Goff, Medieval Civilization 400–1500, Oxford 1990, s. 21.
- ↑ Johannes Hirschberger, A Short History of Western Philosophy, London 1976, s. 60.
- ↑ Władysław Tatarkiewicz, Historia estetyki, tom II, Warszawa 1985, s. 77.
- ↑ Hartmann Grisar, History of Rome and the Popes in the Middle Ages, vol. II, London 1911, s. 229.
- ↑ a b Will Durant, The Age of Faith. A History of Medieval Civilization (Christian, Islamic, and Judaic) from Constantine to Dante, A.D. 325–1300, New York 1935, s. 117.
- ↑ Bertrand Russell, History of Western Philosophy, London 2004, s. 539.