Owady bezskrzydłe
| Apterygota | |
| Lang, 1888 | |
 Rybik cukrowy (Lepisma saccharina) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada |
owady bezskrzydłe |
Owady bezskrzydłe (Apterygota) – jedna z dwóch tradycyjnie wyróżnianych podgromad owadów. Obejmuje lądowe i wodne gatunki nieposiadające skrzydeł, podobnie jak ich przodkowie (pierwotnie bezskrzydłe). Najstarsze ślady kopalne pochodzą z okresu ok. 400 mln lat temu.
Badania genetyczne wskazują na to, że tradycyjnie rozumiane Apterygota są taksonem parafiletycznym. W związku z tym, dla zapewnienia monofiletyzmu, podzielono ją na kilka grup, z których część przestano zaliczać do owadów (Insecta), a zaliczono tylko do sześcionogów (Hexapoda).
Opis
[edytuj | edytuj kod]Szeroko rozprzestrzenione, małe owady o miękkim ciele, o zmiennej liczbie (6-12) segmentów odwłoka. Odwłok zwykle zaopatrzony w parzyste przydatki (odnóża szczątkowe, narządy czepne lub skoczne). Rozdzielnopłciowe. Aparat gębowy typu gryzącego u większości gatunków. Preferują miejsca wilgotne i ciemne, w glebie, ściółce, pod korą drzew, a także w pomieszczeniach ludzkich. Żywią się próchnicą i rozkładającymi się szczątkami roślinnymi. Przechodzą rozwój prosty bez przeobrażenia lub metamorfozę szczątkową.
Rzędy
[edytuj | edytuj kod]- Archaeognatha - przerzutki (syn. Microcoryphia)
- Zygentoma - rybiki (syn. Thysanura)
Tradycyjnie do owadów bezskrzydłych zaliczane są też skoczogonki, pierwogonki oraz widłogonki, obecnie traktowane jako odrębne gromady stawonogów.