Ołeksandra Matwijczuk
.jpg)
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Ołeksandra Wjaczesławiwna Matwijczuk |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Zawód, zajęcie |
prawniczka, obrończyni praw człowieka |
Ołeksandra Wjaczesławiwna Matwijczuk (ukr. Олександра В’ячеславівна Матвійчук, ur. 8 października 1983 w Bojarce) – ukraińska działaczka na rzecz praw człowieka i prawniczka, aktywistka na rzecz reform demokratycznych, przewodnicząca Centrum Wolności Obywatelskich.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 2001–2007 Matwijczuk studiowała prawo na Kijowskim Uniwersytecie Narodowym im. Tarasa Szewczenki, gdzie następnie kontynuowała studia podyplomowe do 2010 roku[1].
Od 2012 roku jest członkinią Rady Doradczej przy Rzeczniku Praw Człowieka Rady Najwyższej Ukrainy[2].
W trakcie wydarzeń Euromajdanu na Plac Niepodległości w Kijowie koordynowała działalność inicjatywy Euromajdan SOS, mającej na celu pomoc prawną ofiarom Euromajdanu, a także zbieranie i analiza informacji w celu ochrony protestujących[3][4]. W latach 2014–2022 dokumentowała zbrodnie wojenne w Donbasie. W 2014, podczas spotkania z ówczesnym wiceprezydentem Stanów Zjednoczonych, Joem Bidenem, apelowała o dostarczenie broni dla Ukrainy[5].
W latach 2017–2018 odbywała praktyki na Uniwersytecie Stanforda w ramach Ukrainian Emerging Leaders Program[6][4].
Po inwazji Rosji na Ukrainę, ze względu na dużą liczbę przypadków zbrodni wojennych i łamania praw człowieka, wnioskowała o utworzenie specjalnego, międzynarodowego „sądu hybrydowego”, mającego za celu ich badanie[7].
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- 2022: Right Livelihood Award[8]
- 2021: kandydatka do Komitetu przeciw Torturom przy ONZ[1]
- 2017: „Ukraine’s Woman of Courage”, przyznawaną przez Ambasadę Stanów Zjednoczonych w Kijowie[9]
- 2016: Democracy Defender Award, przyznawaną przez OBWE[10]
- 2007: Nagroda im. Wasyla Stusa[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b 18th Meeting of States parties & 2021 elections - Committee against Torture [online], Office of the High Commissioner for Human Rights, 11 października 2021 [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Про створення консультативної ради [online], Офіційний вебпортал парламенту України, 7 października 2012 [dostęp 2022-10-07] (ukr.).
- ↑ Євромайдан SOS [online], maidanmuseum.org [dostęp 2022-10-07] (ukr.).
- ↑ a b Oleksandra Matviichuk [online], 27 kwietnia 2018 [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Activist who met Biden in 2014 says ‘Putin war crimes could have been stopped’ [online], The Independent, 29 marca 2022 [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Ukrainian Emerging Leaders Cohort 2017-18 [online], fsi.stanford.edu [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Robbie Gramer, Amy Mackinnon, Ukraine’s ‘Nuremberg Moment’ Amid Flood of Alleged Russian War Crimes [online], Foreign Policy, 10 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Announcement of the 2022 Laureates [online], Right livelihood [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Citizens need to hold power to account because 'even an angel can turn into the devil' [online], EUAM Ukraine, 2 lipca 2020 [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Ukrainian Activist Oleksandra Matviychuk Receives Democracy Defender Award [online], U.S. Mission to the OSCE, 24 lutego 2016 [dostęp 2022-10-07] (ang.).
- ↑ Премія імені Василя Стуса [online] [dostęp 2022-10-07] (ukr.).