Przejdź do zawartości

Ośnieża

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ośnieża
Ilustracja
Ośnieża górska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

styrakowate

Rodzaj

ośnieża

Nazwa systematyczna
Halesia J. Ellis ex L.
Syst. Nat. ed. 10. 1041, 1044, 1369. 7 Jun 1759
Typ nomenklatoryczny

Halesia carolina L.[3]

Synonimy
  • Carlomohria E. L. Greene
  • Halesia P. Browne (non rej.)
  • Hillia Boehmer in C. G. Ludwig
  • Mohria N. L. Britton
  • Mohrodendron N. L. Britton[3]

Ośnieża (Halesia J. Ellis ex L.) – rodzaj drzew i krzewów z rodziny styrakowatych. Wyróżniano w jego obrębie (w zależności od ujęcia taksonomicznego) od dwóch do pięciu gatunków. Współcześnie liczba ta redukowana jest do dwóch gatunków występujących tylko we wschodniej części Ameryki Północnej[4] (zaliczany dawniej do tego rodzaju gatunek chiński przeniesiony został do rodzaju Perkinsiodendron[5]).

Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia Stephena Halesa (1677-1761), botanika angielskiego[6]. Polska nazwa rodzajowa pochodzi od tego, że pod kwitnącą ośnieżą opadłe płatki kwiatów gęsto pokrywają ziemię jak śnieg (ośnieżają ziemię)[7]. Rośliny te uprawiane są jako ozdobne[8].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzewy i drzewa osiągające do 28 m wysokości[9].
Liście
Skrętoległe, opadające na zimę. Pojedyncze, drobno ząbkowane lub piłkowane[9][6].
Kwiaty
Obupłciowe, zebrane po kilka, rzadko pojedyncze, w wyrastających w kątach liści, zwisających gronach. Kielich z 4 działek z wyraźnymi żebrami, zrośniętych kubeczkowato. Płatki korony także w liczbie 4, zrośnięte u dołu, mają kolor biały. Pręcików jest od 8 do 16, ich nitki są owłosione. Zalążnia jest dolna. Powstaje z dwóch lub czterech owocolistków i ma odpowiednią do tego liczbę komór. W każdej z nich rozwijają się początkowo po cztery zalążki. Szyjka słupka jest długa i cienka, zachowuje się na owocu[6][9].
Owoce
Suche, orzechopodobne, elipsoidalne, z charakterystycznymi dwoma lub czterema korkowaciejącymi, podłużnymi skrzydłami. Zawierają 1–4 nasiona[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z rodziny styrakowatych Styracaceae z rzędu wrzosowców[2]. W zależności od ujęcia zalicza się tu dwa[4], trzy[6] lub pięć[9][10] gatunków. Liczba gatunków jest redukowana w wyniku badań molekularnych i analizy zmienności morfologicznej taksonów. Zaliczany tu dawniej wschodnioazjatycki gatunek Halesia macgregorii Chun okazał się być siostrzanym dla rodzaju Rehderodendron[6] i przeniesiony został do odrębnego rodzaju Perkinsiodendron[5]. Zakwestionowano także zasadność wyróżniania kilku gatunków północnoamerykańskich ograniczając ich liczbę do dwóch, ze względu na ciągłość zmian w obrębie zasięgu ośnieży karolińskiej, które wcześniej uznawano za diagnostyczne dla wyróżniania gatunków: ośnieża górska H. monticola (rośliny górskie, większe i posiadające duże kwiaty i owoce) oraz ośnieża drobnokwiatowa H. parviflora (rośliny nizin nadmorskich o kwiatach drobnych)[11].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
  3. a b Halesia. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2021-09-26].
  4. a b c Halesia J.Ellis ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-09-26].
  5. a b Perkinsiodendron P.W.Fritsch. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-09-26].
  6. a b c d e f Halesia J. Ellis ex Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-09-26].
  7. Jerzy Tumiłowicz: Ośnieże amerykańskie – rośliny niedoceniane. szkolkarstwo.pl. [dostęp 2009-03-04].
  8. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 417, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  9. a b c d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Volume I. London: MacMillan, 2002, s. 184. ISBN 0-333-73003-8.
  10. Halesia J. Ellis ex Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-09-26].
  11. Halesia carolina Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-09-26].