Pępóweczka wątrobowcowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pępóweczka wątrobowcowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Loreleia marchantiae Mycotaxon 82: 162 (2002) (Singer & Clémençon) Redhead, Moncalvo, Vilgalys & Lutzoni | |
Pępóweczka wątrobowcowa (Loreleia marchantiae (Singer & Clémençon) Redhead, Moncalvo, Vilgalys & Lutzoni) – gatunek grzybów z typu podstawczaków (Basidiomycota)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Loreleia, Incertae sedis, Incertae sedis, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisali w 1971 r. Rolf Singer i Heinz Clémençon, nadając mu nazwę Gerronema marchantiae. Obecną nazwę nadali mu Scott Alan Redhead, Jean-Marc Moncalvo, Rytas L. Vilgalys i François M. Lutzoni w 2002 r.[1]
Ma 8 synonimów. Niektóre z nich:
- Gerronema marchantiae Singer & Clémençon 1971
- Omphalina marchantiae (Singer & Clémençon) Norvell, Redhead & Ammirati 1994[2].
Polską nazwę zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r., ale dla synonimu Gerronema marchantiae. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Grzyb kapeluszowy o wysokości 1–2 cm z kapeluszem o średnicy zwykle od 0,5 do 2 cm i trzonem o wysokości od 0,5 do 1,5 mm. Kapelusz pomarańczowy, silnie wklęsły (pępkowaty), hymenofor blaszkowaty, z białawymi lub białawoszarymi, zbiegającymi blaszkami. Trzon pomarańczowy, matowy[3].
Tzw. pępóweczka pomarańczowa (Loreleia postii) jest podobna, ale ma silnie karbowany brzeg kapelusza. Zwykle występuje na torfowiskach i wypaleniskach, ale obydwa te gatunki spotykano także w doniczkach z roślinami[3]. Różnice morfologiczne między tymi gatunkami są niewielkie, nie sposób też podać różnic siedliskowych, prawdopodobnie są to tylko różne etapy rozwojowe tego samego gatunku[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znany jest w Ameryce Północnej, Europie i na Nowej Gwinei[5]. W Europie jest rzadki, częściej spotykany w Europie Południowej[3]. W liście wielkowocnikowych grzybów podstawkowych Polski W. Wojewoda przytoczył jedno stanowisko, podane w 1992 r.[6] W późniejszych latach znaleziono nowe stanowiska, podaje je internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Grzyb naziemny mszakolubny rosnący na zacienionych siedliskach wśród mchów i wątrobowców. Penetruje ryzoidami ich plechy, być może żyje z nimi w symbiozie. Często występuje razem z porostnicą wielokształtną (Marchantia polymorpha)[3]. Grzyb mykoryzowy, W. Wojewoda przytacza informację, że współżyje z sinicami z rodzajów Anabaena i Nostoc[6]. Pępóweczkę wątrobowcowa spotykano także w doniczkach z roślinami[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-06-28] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-06-28] (ang.).
- ↑ a b c d e Loreleia marchantiae – Liverwort Navel [online] [dostęp 2023-06-28] (ang.).
- ↑ Andreas Bresinsky, Angelica Schötz, Behaviour in cultures and habitat requirements of species within the genera Loreleia and Rickenella (Agaricales), „Acta Mycologica”, 42 (2), 2006, s. 189–208 [dostęp 2023-06-28] (ang.).
- ↑ Występowanie Loreleia marchantiae na świecie (mapa) [online] [dostęp 2023-06-28] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 269, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Aktualne stanowiska Loreleia marchantiae w Polsce [online] [dostęp 2023-06-28] (pol.).