Panoramiczny happening morski

Panoramiczny happening morski – happening autorstwa Tadeusza Kantora wykonany 23 sierpnia 1967 roku w Łazach k. Koszalina przy okazji cyklicznych plenerów osieckich. Akcja składała się z czterech części, a zaangażowani w nią byli zarówno uczestnicy pleneru jak i turyści będący w tym czasie na plaży. Odpowiedzią na rozbudowaną formę happeningu była akcja performatywna Włodzimierza Borowskiego pt. Zdjęcie kapelusza wykonana w czasie trwania tego samego pleneru.

Opis akcji

W Panoramicznym Happeningu Morskim brali udział wszyscy uczestnicy pleneru, zarówno jako wykonawcy oraz jako widownia reżyserowanego wydarzenia przez Tadeusza Kantora, który przez większość czasu biegał z tubą wydając polecenia.

1. Koncert Morski – Edward Krasiński jako dyrygent we fraku na schodach ustawionych w morzu, przodem zwrócony do fal a tyłem do widowni, dyrygował morzu. W koncert włączył się planowo warkot silnika przejeżdżającego traktora i hałas przejeżdżających między publicznością motocykli oraz gwizd syreny ratowniczej. Dyrygent obróciwszy się ku audytorium z wielkiego wiadra zaczął obrzucać słuchaczy rybami, metodycznie, potem z rosnącą furią. Na koniec zdjął frak i trzymając za końce rękawów z połami opadającymi w dół zasłonił się i tak pozostał.
2. Tratwa Meduzy – wyreżyserowane przy pomocy grupy uczestników pleneru (w tym Jerzego Beresia), ułożenie żywego obrazu według Tratwy Meduzy Géricault.
3. Kultura Agrarna na piasku – sadzenie gazet na piasku.
4. Barbujaż erotyczny – polegał na wcieraniu w siebie przez kilka dziewcząt (studentki z obozu ZSP) masy podobnej do soku pomidorowego.

Dokumentacja fotograficzna

W 2001 wielkoformatowe wydruki oraz serie zdjęć autorstwa fotografików Eustachego Kossakowskiego oraz Józefa Piątkowskiego z „Panoramicznego happeningu morskiego” znalazły się na wystawie Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie w dniach 7 kwietnia – 3 czerwca 2001.

W dniach 5–6 grudnia 2008 Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora „Cricoteka” w Krakowie zorganizował wystawę zdjęć pt. „Panoramiczny Happening Morski. Nieznane fotografie Wacława Janickiego i Józefa Piątkowskiego”.

W 2007 roku w ramach zainicjowanego przez Ryszarda Ziarkiewicza cyklu Kocham Koszalin na elewacji budynku Muzeum w Koszalinie zawieszono billboard z fotografią przedstawiającą fragment Panoramicznego happeningu morskiego z komentarzem: Kocham ten styl życia.

Bibliografia

• Awangarda w plenerze: Osieki i Łazy 1963-1981. Polska awangarda II połowy XX wieku w kolekcji Muzeum w Koszalinie, RyszardR. Ziarkiewicz (oprac.), MariaM. Mikita (oprac.), Koszalin: Wyd. Muzeum w Koszalinie, 2008, ISBN 978-83-89463-07-4, OCLC 836132164 . Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Panoramiczny Happening Morski Tadeusza Kantora, 1967 – Archiwum Eustachego Kossakowskiego, Archiwa Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie