Várkert Bazár

Várkert Bazár
	; Kompleks w 2015 roku, widziany z zamku Królewskiego
Państwo	Węgry
Miejscowość	Budapeszt
Adres	1013 Budapest, Ybl Miklós tér 2–6
Styl architektoniczny	neorenesans
Architekt	Miklós Ybl
Rozpoczęcie budowy	1875
Ukończenie budowy	1883
Zniszczono	II wojna światowa, po 1984
Odbudowano	2011–2014
	Położenie na mapie Budapesztu Várkert Bazár
	Położenie na mapie Węgier Várkert Bazár
	47°29′36″N 19°02′36″E/47,493333 19,043333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Várkert Bazár – neorenesansowy kompleks budowlano-parkowy, znajdujący się w Budapeszcie, w Budzie, na zboczu Wzgórza Zamkowego^[2]. Jest częścią wpisanego w 1987 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO obszaru obejmującego Wzgórze Zamkowe i panoramę nabrzeży Dunaju^[3]^[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Na początku lat 70. XIX wieku narodził się pomysł budowy reprezentacyjnej budowli z założeniem ogrodowym u podnóża Wzgórza Zamkowego w Budapeszcie^[5]. Kompleks został zbudowany w latach 1875–1883 w stylu neorenesansowym według projektu architekta Miklósa Ybla jako zakończenie ogrodu miejskiego nad Dunajem^[1]^[2]^[5].

Pierwotnie w podcieniach obecnych w budynkach kompleksu mieściły się sklepy, zaś później urządzono tam pracownie artystów. Od 1884 roku w jednej z tych pracowni działał węgierski rzeźbiarz Alajos Stróbl, twórca Fontanny Macieja(inne języki) na terenie budapeszteńskiego zamku Królewskiego^[5]. Obiekt został poważnie uszkodzony podczas II wojny światowej^[2]^[5]. Wieża na skraju placu została zniszczona, podobnie jak inne części kompleksu^[5].

W latach 1961–1984 kompleks funkcjonował jako Budziński Park Młodzieżowy (węg. Budai Ifjúsági Park), w którym odbywały się liczne imprezy muzyczne i koncerty najsłynniejszych węgierskich zespołów popowych oraz rockowych^[5]^[1]^[2]. W 1984 roku Várkert Bazár został zamknięty z powodu złego stanu technicznego^[2]^[6]. W następnych latach mocno podupadł i nawet rozważano jego rozbiórkę^[2]. W 1996 roku trafił na listę 100 najbardziej zagrożonych zabytków świata^[1].

19 października 2011 roku węgierski rząd podjął decyzję o odbudowie i restauracji kompleksu^[1]. Pierwsza faza odbudowy trwała do 3 kwietnia 2014 roku, a w ramach niej odnowione zostały historyczne budynki. Następnie odrestaurowano neorenesansowe ogrody. Całość prac zakończyła się pod koniec sierpnia 2014 roku, kiedy to kompleks został otwarty dla zwiedzających^[3]. Koszty inwestycji wyniosły 11 miliardów forintów (34,9 miliona euro) i zostały sfinansowane ze środków państwowych oraz z funduszy z Unii Europejskiej^[7]. Obecnie Várkert Bazár stanowi miejsce rozrywki, wypoczynku i wydarzeń kulturalnych^[5]. Mieści tereny wystawowe, neorenesansowy ogród kwiatowy, park i kino. Obiekt zapewnia również dostęp do zamku Królewskiego za sprawą schodów ruchomych^[2].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Jeden z obiektów kompleksu w 1900 roku
Kompleks na pocztówce z 1911 roku
Kompleks w 1963 roku
Kompleks w 1975 roku
Kompleks w 2009 roku
Jeden z obiektów kompleksu w 2010 roku
Część kompleksu w 2010 roku
Część kompleksu w 2011 roku
Część kompleksu podczas odbudowy w 2013 roku
Kompleks podczas odbudowy w 2014 roku
Odbudowany kompleks w 2014 roku
Odbudowany kompleks w 2014 roku
Część parkowa kompleksu w 2017 roku
Jeden z obiektów kompleksu w 2019 roku

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Várkert Bazár. jegy.hu. [dostęp 2023-05-26]. (węg.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Várkert Bazár. [w:] sights & culture [on-line]. welovebudapest.com. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Budapest Castle Bazaar and The Royal Gardens. budapestbylocals.com. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
↑ World heritage sites. [w:] Attractions [on-line]. budapest.com. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Herbstspaziergang im Burggarten-Basar, im Teil des UNESCO-Weltkulturerbes. wunderbaresungarn.de. [dostęp 2023-05-26]. (niem.).
↑ Rebirth of Budapest Castle District. hungarytoday.hu, 2021-12-30. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).
↑ Várkert Bazár In Budapest Opens To Public. xpatloop.com, 2014-09-04. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Galeria zdjęć Várkert Bazár (ang.)

[vb2-1] Várkert Bazár. jegy.hu. [dostęp 2023-05-26]. (węg.).

[vb-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Várkert Bazár. [w:] sights & culture [on-line]. welovebudapest.com. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).

[bc-3] Budapest Castle Bazaar and The Royal Gardens. budapestbylocals.com. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).

[4] World heritage sites. [w:] Attractions [on-line]. budapest.com. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).

[her-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Herbstspaziergang im Burggarten-Basar, im Teil des UNESCO-Weltkulturerbes. wunderbaresungarn.de. [dostęp 2023-05-26]. (niem.).

[6] Rebirth of Budapest Castle District. hungarytoday.hu, 2021-12-30. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).

[7] Várkert Bazár In Budapest Opens To Public. xpatloop.com, 2014-09-04. [dostęp 2023-05-26]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]