Liściouch Darwina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Phyllotis darwini)
Liściouch Darwina
Phyllotis darwini[1]
(Waterhouse, 1837)
Ilustracja
Wypchany okaz w muzeum historii naturalnej w Genui
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

bawełniaki

Plemię

Phyllotini

Rodzaj

liściouch

Gatunek

liściouch Darwina

Podgatunki
  • P. d. darwini (Waterhouse, 1837)
  • P. d. boedeckeri (R.A. Philippi, 1900)
  • P. d. fulvescens Osgood, 1943[14]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[15]

Systematyka w Wikispecies

Liściouch Darwina[16] (Phyllotis darwini) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący endemicznie w Chile[15][17].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1837 roku brytyjski przyrodnik George Robert Waterhouse nadając mu nazwę Mus (Phyllotis) darwinii[2]. Holotyp pochodził z Coquimbo w regionie Coquimbo w Chile[2][17].

Współcześnie rodzaj liściouch (Phyllotis) jest umieszczany w podrodzinie bawełniaków w rodzinie chomikowatych. W przeszłości do tego gatunku zaliczano wiele podgatunków, obecnie uznanych za osobne gatunki: liściouch skalny (P. bonaeriensis), liściouch zwrotnikowy (P. caprinus), liściouch leśny (P. definitus), liściouch pacyficzny (P. limatus), liściouch duży (P. magister), liściouch górski (P. osgoodi), liściouch boliwijski (P. wolffsohni) i liściouch żółtozady (P. xanthopygus)[17]. Jeden z lepiej zbadanych gryzoni pod względem demografii, ekologii i fizjologii, ale jego alfa taksonomia jest nadal słabo zbadana[18]. Chociaż tradycyjnie uważano go za gatunek wysoce politypowy ze względu na jego duży zasięg występowania, P. darwinii jest ograniczony do środkowego Chile i stopniowo oddzielał się od P. xanthopygus[18]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunków[18].

W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” rodzajowi temu nadano nazwę liściouch, a gatunkowi – liściouch Darwina[16].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Phyllotis: gr. φυλλον phullon „liść”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[19].
  • darwini: Charles Robert Darwin (1809–1882), brytyjski przyrodnik, odkrywca (przyrodnik na HMS Beagle w latach 1831–1836), współtwórca teorii ewolucji przez dobór naturalny[20].
  • boedeckeri: Martino Boedecker[12].
  • fulvescens: średniowiecznołac. fulvescens, fulvescentis „świecący na żółto”, od fulvescere „świecić na żółto”, od łac. fulvus „śniady”[21].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Liściouch Darwina sensu stricto występuje wyłącznie wzdłuż zachodniego i środkowego wybrzeża Chile, od poziomu morza do 2000 m n.p.m. w Andach. Jest związany z formacją roślinną matorral, tworzonej przez twardolistne zarośla[15].

Zasięg występowania w zależności od podgatunku[18]:

  • P. darwini darwini – północne i środkowo-zachodnie Chile.
  • P. darwini boedeckeri – środkowo-zachodnie Chile (region Maule).
  • P. darwini fulvescens – środkowo-zachodnie Chile (region Biobío).

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Ilustracja z XIX wieku

Długość ciała (bez ogona) 107–140 mm, długość ogona 105–145 mm, długość ucha 21–32 mm, długość tylnej stopy 21–31 mm; masa ciała samic 42 g, samców 53 g[22]. Opis holotypu: wierzch ciała jest pokryty włosami o barwie cynamonowej, przemieszanymi z ciemniejszymi, prawie czarnymi. Policzki, boki ciała i nasada ogona są złocisto-cynamonowe, spód ciała i stopy białe. Uszy są duże, prawie nagie. Ogon ma prawie tę samą długość co ciało wraz z głową, z wierzchu jest brązowoczarny, od spodu biały[2].

Populacja i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Liściouch Darwina jest uznawany za gatunek pospolity. Występuje w kilku obszarach chronionych, nie są znane większe zagrożenia. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje go za gatunek najmniejszej troski[15].



Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Phyllotis darwini, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c d G.R. Waterhouse. Characters of New Species of the Genus Mus, from the Collection of Mr. Darwin. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 5, s. 28, 1837. (ang.). 
  3. ↑ R.A. Philippi & Ch.L. Landbeck. Beschreibung einiger neuen chilenischen Mäuse. „Archiv für Naturgeschichte”. 24 (1), s. 78, 1858. (niem.). 
  4. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 14.
  5. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 15.
  6. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 23.
  7. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 28.
  8. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 30.
  9. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 38.
  10. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 39.
  11. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 47.
  12. ↑ a b Philippi 1900 ↓, s. 53.
  13. ↑ Philippi 1900 ↓, s. 55.
  14. ↑ W.H. Osgood. The mammals of Chile. „Publication. Field Museum of Natural History”. Zoological Series. 30, s. 204, 1943. (ang.). 
  15. ↑ a b c d G. D’Elia, Phyllotis darwini, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-24] (ang.).
  16. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 253. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  17. ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Phyllotis darwini. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-24].
  18. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 434–436. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  19. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 536, 1904. (ang.). 
  20. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 100. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
  21. ↑ fulvescens, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-24] (ang.).
  22. ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 527. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Liściouch_Darwina&oldid=68360236”