Przejdź do zawartości

Plecionka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Plecionka – motyw zdobniczy utworzony ze splecionych, skręconych pasm, linii, wstęg[1] lub wyrób użytkowy w rzemiośle.

Plecionka w architekturze

[edytuj | edytuj kod]
Plecionka jako element architektoniczny

W architekturze plecionka to ciągły ornament złożony z linii, pasów, taśm, listew (plecionka geometryczna), wici z roślin, liści, kwiatów (plecionka roślinna) lub wstęg z głowami i ciałami zwierząt (plecionka zwierzęca)[2]. Elementy plecionki przeplatają się w powtarzalnym rytmie skomplikowanych układów. Motyw plecionki powszechny był w sztuce Bliskiego Wschodu (od III wieku p.n.e.)[3], a w Europie zwłaszcza w okresie wczesnego średniowiecza[3]. Największą popularność zyskała w architekturze romańskiej, gdzie wykorzystywano ją do dekoracji kolumn[4], fryzów ściennych itp.[5]

Plecionka w rzemiośle

[edytuj | edytuj kod]

Wyrób z ponakładanych na siebie w określonym porządku włókien (łyka, wikliny, rafii, słomy). Produkt rzemiosła zwanego plecionkarstwem[6]. Plecionki znane były już od czasów prehistorycznych, zarówno w wyrobach użytkowych (kosze, liny, maty), jak i artystycznych. Obecnie najbardziej popularne są plecionki rattanowe.

Naczynie owalne z Korca, koniec XVIII wieku, Muzeum Narodowe w Sztokholmie

Plecionka w innych dziedzinach twórczości plastycznej

[edytuj | edytuj kod]

Plecionka stosowana była także w innych dziedzinach twórczości plastycznej m.in. malarstwie miniaturowym, w mozaikach[2], złotnictwie, ceramice, jako element zdobniczy tkanin, rękopisów[4]. Najbardziej popularna była w sztuce islamu m.in. w dekoracjach ściennych, mozaikach, kratach okiennych, ceramice. Powszechnie występowała wśród ludów germańskich i celtyckich we wczesnym średniowieczu)[1], gdzie ornament ten był wykorzystywany w iluminowanych manuskryptach, zdobił kamienne krzyże[4]. Plecionka jako element dekoracyjny wykorzystywana jest także w czasach współczesnych.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.
  2. a b Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
  3. a b Nowa encyklopedia PWN. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, ISBN 83-01-11967-5.
  4. a b c Sztuka świata. T. 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
  5. Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 123. ISBN 83-85001-89-1.
  6. Słownik języka polskiego (red. Mieczysław Szymczak). T. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1979, ISBN 83-01-00283-2.