Pośrednik w obrocie nieruchomościami

Pośrednik w obrocie nieruchomościami (agent nieruchomości) – zawód polegający na kojarzeniu stron transakcji (także doradztwo) przy zakupie, sprzedaży, zamianie, najmie, wynajmie nieruchomości. Zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2020 r. poz. 1990, art. 179 ust. 2) „pośrednikiem w obrocie nieruchomościami jest osoba fizyczna posiadająca licencję zawodową nadaną w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami”. Obecnie po wejściu w 2013 r. tzw. „ustawy deregulacyjnej” wykonywanie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami nie wymaga już licencji, a jedynie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (poza oczywiście kwestiami związanymi z rejestracją działalności gospodarczej, zależnymi od jej formy).

Podstawy prawne

Zawody związane z obsługą nieruchomości:

• zarządca nieruchomości,
• pośrednik w obrocie nieruchomościami,
• rzeczoznawca majątkowy

działają na podstawie z ustawy o gospodarce nieruchomościami, która określa podstawowe zasady prowadzania działalności zawodowej w tym zakresie. Są to zawody regulowane. Wykonywanie działalności w zakresie tych zawodów wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji i uprawnień lub spełnienia odpowiednich warunków. W przypadku pośrednika w obrocie nieruchomościami była to odpowiednia licencja. Po „deregulacji” wielu zawodów w 2013 r. odrębną ustawą, zniesiono licencje zawodowe dla pośredników w obrocie nieruchomościami.

Uzyskanie licencji pośrednika w obrocie nieruchomościami

Do końca roku 2007, aby otrzymać licencję pośrednika w obrocie nieruchomościami, wystarczyło posiadać średnie wykształcenie, odbyć kurs, półroczną praktykę i zdać egzamin państwowy (pisemny i ustny).

Z dniem wejścia ustawy nowelizującej (1 stycznia 2008) został zniesiony egzamin państwowy. Obecnie należy posiadać wykształcenie wyższe i ukończyć studia podyplomowe w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami lub posiadać wykształcenie wyższe z zakresu gospodarki nieruchomościami oraz odbyć odpowiednio udokumentowaną praktykę. Ponadto osoba ubiegająca się o licencję musi być niekarana oraz posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Osoba z wykształceniem średnim, która chciała ubiegać się o licencję, zobowiązana była do zdania egzaminu państwowego. Licencję mogła uzyskać wyłącznie osoba fizyczna. Licencję nadaje Minister Infrastruktury. Licencję pośrednika w obrocie nieruchomościami (na 31 stycznia 2013 r.) posiadało 19350 osób.

W 2013 r. uchwalono tzw. „ustawę deregulacyjną”, mocą której zniesiono obowiązek posiadania licencji pośrednika w obrocie nieruchomościami.

Obowiązki pośrednika w obrocie nieruchomościami

Ustawa o gospodarce nieruchomościami definiuje kodeks powinności pośrednika:

• stosować przepisy prawa;
• stosować standardy zawodowe;
• kierować się zasadami etyki zawodowej;
• czynności pośrednictwa wykonywać za szczególną starannością;
• kierować się zasadą ochrony interesów osób, na rzecz których wykonywane są czynności;
• posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej;
• stale doskonalić kwalifikacje zawodowe.

Powyższe ogólne przepisy ustawy są uszczegółowione w wielu źródłach i opracowaniach.

Z uwagi na wprowadzoną tzw. ustawę deregulacyjną została powołana Krajowa Izba Gospodarki Nieruchomościami, która jest największą polską organizacją samorządu gospodarczego zrzeszającą przedsiębiorców związanych z zarządzaniem nieruchomościami i pośrednictwem w obrocie nieruchomościami, w tym ich związki oraz inne organizacje i jednostki organizacyjne o statusie przedsiębiorcy.

Zobacz też

• home staging