Portret kobiety w mantyli
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1823–1824 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
61 × 51 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Portret kobiety w mantyli (hiszp. Retrato de dama con mantilla) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828)[1]. Od 1991 obraz należy do rządu Aragonii i jest eksponowany w Museo de Zaragoza[2].
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
Po zakończeniu hiszpańskiej wojny niepodległościowej, toczonej przeciwko Napoleonowi i przywróceniu monarchii absolutnej, w Hiszpanii zapanował terror i prześladowania liberałów, zwolenników konstytucji oraz popierających Francuzów (tzw. afrancesados – sfrancuziałych), z którymi sympatyzował Goya. Obawiając się konfiskaty majątku i poważniejszych represji w 1824 roku Goya wyjechał do Bordeaux, miasta skupiającego hiszpańską burżuazję na emigracji[3]. Portret damy w mantyli powstał w Madrycie, na krótko przed wyjazdem Goi do Francji[4].
Identyfikacja portretowanej[edytuj | edytuj kod]
Brak jednoznacznej dokumentacji pozwalającej na identyfikację portretowanej. Historyk sztuki Xavier de Salas uważał, że ten portret oraz jeden z czarnych obrazów Goi pt. Leokadia Zorrilla, służąca artysty przedstawiają tę samą osobę. W obu przypadkach jest to tylko przypuszczenie, iż chodzi o Leokadię Zorrillę (1788–1856), kochankę malarza. Leokadia zamieszkała z Goyą krótko po śmierci jego żony i opiekowała się nim do końca życia. Portret podobnie interpretują historycy Gudiol i Camón Aznar. Historyczka sztuki María Luisa Cancela Ramírez de Arellano uważa, że dzieło przedstawia inną kobietę, dojrzalszą i starszą od Leokadii, która w roku śmierci artysty miała 39 lat[2].
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Obraz przedstawia dojrzałą kobietę ubraną w czarny strój. Ma na sobie mantylę oraz złote kolczyki i naszyjniki. Jej ramiona są lekko obrócone względem osi ciała, co nadaje pozie kobiety wyniosłego charakteru. Uwagę widza przykuwa jej twarz i bezpośrednie spojrzenie zdradzające energiczność i siłę charakteru. Goya podkreśla mocne rysy twarzy, duże oczy i grube brwi. Ledwie zarysowany uśmiech wydaje się ironiczny. Jest to dość osobiste przedstawienie, wskazujące na to, że malarz dobrze znał portretowaną[1][2].
Goya malując portrety swoich znajomych, pomijał zbędne szczegóły i koncentrował się na osobowości portretowanej osoby. Stosował także prostą kompozycję i neutralne tło, w ograniczonej palecie barw dominowały ciemne odcienie[5]. W przypadku kobiety w mantyli jej blada karnacja kontrastuje z ciemnym strojem i tłem, które zlewają się ze sobą[6].
Szybkie pociągnięcia pędzlem są widoczne na biżuterii oraz w wykończeniu opadającej na ramiona mantyli[4]. Niektórzy historycy widzą w tym portrecie zapowiedź romantyzmu[2][4]. Według José Gudiola technika jest zbliżona do Portretu damy w czarnej mantyli, którego bohaterka również pozostaje niezidentyfikowana[7].
Proweniencja[edytuj | edytuj kod]
Obraz należał do kolekcji Gustava Bauera (Madryt), a następnie Emila Bührle’a (Zurych) i innej nieznanej kolekcji prywatnej. 28 lutego 1991 rząd Aragonii kupił go na publicznej aukcji w domu aukcyjnym Edmund Peel w Madrycie i zdeponował w Museo de Zaragoza[2][6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Miguel Beltrán Lloris, Juan Ángel Paz Peralta: Guía del Museo de Zaragoza. Zaragoza: Gobierno de Aragón, 2003, s. 348. ISBN 84-7753-960-X.
- ↑ a b c d e María Luisa Cancela Ramírez de Arellano: Retrato de dama con mantilla. W: Praca zbiorowa: Realidad e imagen. Goya 1746–1828. Zaragoza: Electa, 1996. ISBN 84-8156-130-4.
- ↑ Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: W.A.B., 2006, s. 370. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
- ↑ a b c Dama con mantilla. ArteHistoria. [dostęp 2021-08-19]. (hiszp. • ang.).
- ↑ Goya. María Jesús Díaz (red.). Madryt: Susaeta Ediciones, 2010, s. 250. ISBN 978-84-9928-021-9.
- ↑ a b Mujer con mantilla. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2021-08-19]. (hiszp. • ang.).
- ↑ José Gudiol: Goya, 1746 – 1828. Biografía, estudio analítico y catálogo de sus pinturas. T. I. Madrid: Polígrafa, 1970, s. 382, kat. 721.