Prosty system transliteracji alfabetu bułgarskiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Prosty system transliteracji alfabetu bułgarskiego (ang. Streamlined System, bułg. Обтекаема система) został opracowany w Instytucie Matematyki i Informatyki Bułgarskiej Akademii Nauk w 1995 roku.[1][2][3] System został zatwierdzony przez rząd w 2000[4][5][6] i 2006 roku[7], i stał się podstawą bułgarskiej Ustawy o transliteracji z 2009 roku[8][9].

Prosty system został przyjęty także przez ONZ w 2012 roku[10], a do oficjalnego użytku w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, przez BGN i PCGN w 2013 roku[11].

A
A
Б
B
В
V
Г
G
Д
D
Е
E
Ж
ZH
З
Z
И
I
Й
Y
К
K
Л
L
М
M
Н
N
О
O
П
P
Р
R
С
S
Т
T
У
U
Ф
F
Х
H
Ц
TS
Ч
CH
Ш
SH
Щ
SHT
Ъ
A
Ь
Y
Ю
YU
Я
YA

Prosty system transliteracji alfabetu bułgarskiego jest podobny do poprzedniego Systemu BGN/PCGN z 1952 roku, stosowanego do latynizacji języka bułgarskiego, który był oficjalnym sposobem transliteracji w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii do 2013 roku. Jednak anglo-amerykański system transliterował litery Х, Ь i Ъ jak KH, (apostrof) i Ŭ, podczas gdy nowy system używa w tym celu H, Y i A[12].

Ilustracja[edytuj | edytuj kod]

Przykład (Artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka):
Всички хора се раждат свободни и равни

по достойнство и права. Те са надарени
с разум и съвест и следва да се отнасят
помежду си в дух на братство.

Vsichki hora se razhdat svobodni i ravni

po dostoynstvo i prava. Te sa nadareni
s razum i savest i sledva da se otnasyat
pomezhdu si v duh na bratstvo.

Wariant odwracalny[edytuj | edytuj kod]

L. Ivanov, D. Skordev i D. Dobrev zaproponowali pomocniczy, odwracalny wariant systemu, używany w przypadku kiedy istotne jest dokładne odtworzenie wyrazów bułgarskich na podstawie zapisu łacińskiego. Wówczas kombinacje Ъ, Ь, ЗХ, ЙА, ЙУ, СХ, ТС, ТШ, ТЩ, ШТ, ШЦ byłyby przedstawiane odpowiednio jako `A, `Y, Z|H, Y|A, Y|U, S|H, T|S, T|SH, T|SHT, SH|T, SH|TS[13].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. M. Gaidarska, The Current State of the Transliteration of Bulgarian Names into English in Popular Practice, Contrastive Linguistics, XXII, 1998, 112, pp. 69-84. (ang.)
  2. L.L. Ivanov, Toponymic Guidelines for Antarctica, Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, Sofia, 1995. (ang.)
  3. Inventaire des outils de romanisation. Bibliothèque et Archives Canada. Ottawa 2006. (fr.)
  4. Rozporządzenie dotyczące wydawania bułgarskich dokumentów tożsamości, Gazeta Państwowa No. 14, 2000. (bułg.)
  5. L.L. Ivanov, On the Romanization of Bulgarian and English, Contrastive Linguistics, XXVIII, 2003, 2, pp. 109-118. ISSN 0204-8701; Errata, id., XXIX, 2004, 1, p. 157. (ang.)
  6. Andreev A., I. Derzhanski eds. Bulgarian Academy of Sciences: Institute of Mathematics and Informatics, founded 1947. Sofia: Multiprint Ltd., 2007. 64 pp. (ang. • bułg.) ISBN 978-954-8986-27-4
  7. United Nations Document E/CONF.98/CRP.71.. unstats.un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-02)]. 17 August 2007. (ang.)
  8. Gazeta Państwowa No. 19, 13 marca 2009. (bułg.)
  9. G. Selvelli. Su alcuni aspetti ideologici dei sistemi di traslitterazione degli alfabeti cirillici nei Balcani. Studi Slavistici XII (2015). pp. 159–180. (wł.)
  10. Bulgarian. Report on the Current Status of United Nations Romanization Systems for Geographical Names. Compiled by the UNGEGN Working Group on Romanization Systems. Version 4.0, February 2013.
  11. Romanization System for Bulgarian: BGN/PCGN 2013 System.. geonames.nga.mil. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-10)]. National Geospatial-Intelligence Agency, September 2014.
  12. USBGN, Romanization Systems and Roman-Script Spelling Conventions, 1994, pp.15-16. (ang.)
  13. L. Ivanov, D. Skordev and D. Dobrev. The New National Standard for the Romanization of Bulgarian. Mathematica Balkanica. New Series Vol. 24, 2010, Fasc. 1-2. pp.121-130. ISSN 0205-3217 (ang.)