Przewłoka (Ukraina)
49°07′01″N 25°21′02″E/49,116944 25,350556
 Pereweloka na mapie z 1650 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
7,856 km² |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3544 |
| Kod pocztowy |
48420 |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°07′01″N 25°21′02″E/49,116944 25,350556
| |
Przewłoka (ukr. Переволока, Perewołoka) – wieś na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie czortkowskim[1]. W 2001 roku liczyła 2368 mieszkańców. Przez wieś przebiega droga terytorialna T 2006.
Na południe od wsi znajdują się złoża wapienia, a na południowy wschód występują skały trawertynowe. W miejscowości znajdują się także źródła wody z wodospadami.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Kościół łaciński we wsi w 1648 został zniszczony przez Kozaków i Tatarów[2].
W II Rzeczypospolitej miejscowość stanowiła początkowo samodzielną gminę jednostkową. 1 sierpnia 1934 roku w ramach reformy na podstawie ustawy scaleniowej została włączona do zbiorowej gminy wiejskiej Petlikowce Stare w powiecie buczackim, w województwie tarnopolskim.
W grudniu 1774 i w maju 1777 we wsi przebywał Mikołaj Bazyli Potocki[3].
W 1901 działała gorzelnia Jakuba Reichsteina[4].
W marcu 1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tu Polkę oraz jej męża, Ukraińca, młynarza, za pomaganie Polakom[5].
Od 1948 wieś jest siedzibą rady wiejskiej[6].
Religia i zabytki
[edytuj | edytuj kod]We wsi znajdują się cerkwie pw.: św. Jura, św. Trójcy oraz św. Jozafata.
Związani z miejscowością
[edytuj | edytuj kod]- William Holod – urodził się we wsi; amerykański inżynier ukraińskiego pochodzenia[7].
- ks. Iwan Ołesnycki – paroch greckokatolicki we wsi, administrator[8], w 1904 dziekan w Buczaczu[9].
- Franciszka Stefania Pittet (ur. 30.04.1871 we Fryburgu, zm. 31.03.1956 w Brwinowie) – żona prof. J. Kallenbacha[10], mieszkała we wsi[11].
- Maciej Polejowski[12] – przebywał we wsi; snycerz lwowski.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Про утворення та ліквідацію районів [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-14] (ukr.).
- ↑ Antoni Schneider. Encyklopedya do Krajoznawstwa Galicyi. T. 1. Lwów : Drukarnia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1871, s. 243 (przypis 5).
- ↑ Sadok Barącz: Pamiątki buczackie. Lwów: Drukarnia Gazety narodowej, 1882, s. 66.
- ↑ Gorzelnie i Fabryki wódek w Galicji w 1901 r.
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 169, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
- ↑ Облікова картка, Переволоцька сільська рада, Тернопільська область, Бучацький район (ukr.)
- ↑ Мельничук Богдан, Голод Уїльям [w:] Тернопільський енциклопедичний словник. редкол.: Г. Яворський та ін.. T. 1: А—Й. Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2004, s. 384. ISBN 966-528-197-6. (ukr.) (ukr.)
- ↑ Šematizm Vsečestnogo Klira Episkopskoj Diecezii Greko-Katoličeskoj Stanislavovskoj na Rok 1903. Stanisławów, 1903, s. 10. (ukr.)
- ↑ Šematizm Vsečestnogo Klira Episkopskoj Diecezii Greko-Katoličeskoj Stanislavovskoj na Rok 1904. Stanisławów, 1904, s. 10. (ukr.)
- ↑ Józef Spytkowski: Kallenbach Józef Henryk. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XI. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1964–1965, s. 491–493.
- ↑ Ewa Cieńska-Fedorowicz. Podolskie wspomnienia. Cz. II. „Głosy Podolan”. 145, s. 34–35, listopad–grudzień 2017. ISSN 1507-9996.
- ↑ Mieczysław Gębarowicz. Prolegomena do dziejów lwowskiej rzeźby rokokowej, s. 38.
Literatura
[edytuj | edytuj kod]- Przewloka (Prewloka, Przywloka) villa. [W] Akta grodzkie i ziemskie. T. XII. Lwów, 1888, s. 243, 502 etc. (łac.)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Przewłoka z Zalesiem, wś, pow. buczacki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 182.
- Переволока, Облікова картка, Тернопільська область, Бучацький район (ukr.)