Qəmər Almaszadə
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 marca 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 kwietnia 2006 |
| Zawód, zajęcie |
tancerka |
| Odznaczenia | |
 
| |
Qəmər Almaszadə (ur. 10 marca 1915 w Baku, zm. 7 kwietnia 2006 tamże) – azerska balerina.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ojciec Qəmər był szewcem, a matka położną. Naukę baletu rozpoczęła w prywatnej szkole, która później stała się Bakı Xoreoqrafiya Məktəbinə (Akademią Choreografii). Miała 6 lat. Ojciec początkowo nie wiedział o tym, że uczęszcza na zajęcia baletowe. Po pewnym czasie dał swoją zgodę pod warunkiem, że nigdy nie wystąpi na scenie. W tamtym okresie azerskie kobiety zakrywały głowy, a role kobiece w teatrze odgrywali mężczyźni. Aby uspokoić ojca, Qəmər ukończyła średnią szkołę pedagogiczną. Jednak po ukończeniu szkoły baletowej w 1930 roku wbrew woli ojca zaczęła występować na scenie w Azerbejdżańskiego Teatru Opery i Baletu (Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı). Dzięki wsparciu azerskiego kompozytora Üzeyira Hacıbəyova w 1932 roku wyjechała do Moskwy i uczyła się w szkole baletowej przy Teatrze Bolszoj. W latach 1933–1936 studiowała w Leningradzkiej Szkole Choreografii[1]. W 1936 roku została solistką Azerbejdżańskiego Teatru Opery i Baletu[2].
W latach 50. XX wieku zakończyła karierę sceniczną. Od 1953 roku pełniła funkcję choreografa Azerbejdżańskiego Teatru Opery i Baletu (Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrı), a od 1972 roku pełniła funkcję dyrektora artystycznego zespołu baletowego[3]. Od 1939 roku do końca lat 90. XX wieku uczyła w Bakı Xoreoqrafiya Məktəbinin (Akademii Choreografii w Baku), pełniąc w latach 90. funkcję dyrektora szkoły[4].
Zmarła 7 kwietnia 2006 roku w Baku. Została pochowana w Fəxri xiyabanda (Alei Honoru)[5]. W 1931 roku wyszła za mąż za kompozytora Əfrasiyaba Bədəlbəyli, ale małżeństwo się rozpadło. Nie mieli dzieci[6].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- 1938: Order Czerwonego Sztandaru Pracy[1]
- 1940: Honorowy Artysta Azerbejdżańskiej SRR[1]
- 1943: Tytuł Artysty Ludowego[1]
- 1959: tytuł Artysty Ludowego ZSRR[1]
- 1952: Nagroda Stalinowska[1]
- 1995: „Şöhrət” ordeni[7]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- W 2015 roku zarządzeniem prezydenta obchody 100-lecia urodzin zorganizowało Ministerstwo Kultury i Turystyki[8].
- W 2016 roku został zorganizowany I Międzynarodowy Konkurs Tańca im. Qəmər Almaszadə[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f İradə ƏLİYEVA, Azərbaycan səhnəsinin ilk balerinası [online], www.anl.az, 8 marca 2015 [dostęp 2021-04-25].
- ↑ Сегодня день рождения Гамэр Алмасзаде – ФОТО [online], Новая Эпоха [dostęp 2021-04-25] (ros.).
- ↑ «Пусть зритель запомнит меня молодой!» – Гамар Алмасзаде [online], Dalma News, 14 października 2018 [dostęp 2021-04-25] (ros.).
- ↑ Balet sənətimizin cığıraçanları – Qəmər Almaszadə və Leyla Vəkilova... [online], Baki-Xeber.com, 16 kwietnia 2015 [dostęp 2021-04-25] (azer.).
- ↑ Balet səhnəmizin unudulmaz sənətkarı Qəmər Almaszadə [online], az.baku-art.com [dostęp 2021-04-25] (azer.).
- ↑ Etdiyi yaxşılığın toruna düşdü… – Əfsanəvi balerinamızın həyatından bilinməyən məqamlar (MÜSAHİBƏ) [online], azvision.az [dostęp 2021-04-25] (azer.).
- ↑ Qəmər Almaszadənin “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında [online], frameworks.e-qanun.az [dostęp 2021-04-25].
- ↑ Azərbaycanın ilk qadın balet ustası Qəmər Almaszadənin 100 illik yubileyi keçiriləcək [online], Trend.Az, 10 marca 2015 [dostęp 2021-04-25] (azer.).
- ↑ Qəmər Almaszadə adına beynəlxalq rəqs müsabiqəsi başa çatdı [online], medeniyyet.az [dostęp 2021-04-25] (ang.).