Rachunek redukcji kosztów

Rachunek redukcji kosztów Kaizen – sposób zarządzania kosztami wywodzący się z japońskich przedsiębiorstw.

Ideą doktryny Kaizen jest zmiana na lepsze. System redukcji kosztów w literaturze krajów zachodnich jest objaśniany pod nazwą Kaizen Costing. Został on uznany za jedną z głównych przyczyn sukcesu firm japońskich na rynkach światowych w latach 80. W nawiązaniu do założeń tego systemu w krajach zachodnich są tworzone rozwiązania dotyczące redukcji kosztów. Na przykład w krajach anglosaskich taki system nosi nazwę Continuous Improvement Process (CIP), a w Niemczech Kontinuerlicher Verbesserungsprozess (KVP).

Cele rachunku redukcji kosztów

System redukcji kosztów oznacza systematyczne wyszukiwanie i wdrażanie udoskonaleń w technologii oraz organizacji, a także podnoszenie poziomu wiedzy i kwalifikacji pracowników w celu ciągłego obniżania kosztów wytwarzania produktu. Działania obniżające koszty podejmuje się zarówno na etapie planowania i przygotowania produktu do masowego wytwarzania, jak również w trakcie produkcji. Tak jak kompleksowe zarządzanie kosztami, rachunek redukcji kosztów jest zorientowany na osiąganie zysku w długim okresie i wzrost wartości firmy.

Redukcja kosztów a koszty standardowe

System kosztów Kaizen wykorzystuje wiele informacji z rachunku kosztów standardowych. Na podstawie informacji o bieżącym, rzeczywistym koszcie indywidualnym wytworzenia z roku bazowego dla fazy wytwarzania sporządza się w systemie rachunku kosztów standardowych informację o koszcie standardowym produktu na rok następny (rok 1), która jest przekazywana do zespołów roboczych powoływanych w systemie Kaizen. Informacja ta stanowi podstawę do wyszukiwania udoskonaleń redukujących koszt wytworzenia produktu w ciągu roku, a więc na bieżąco są dokonywane zmiany w ilości i rodzaju zużywanych zasobów organizacji i procesów. Informacje o kwotach obniżających koszt standardowy przez każde z wprowadzonych usprawnień wynikają z kalkulacji, które są prowadzone na bieżąco. Kalkulacje kosztów dla nowych rozwiązań są sporządzane na bieżąco i analizowane przez zespoły robocze, w których uczestniczą również specjaliści rachunkowości zarządczej. Oznacza to jednocześnie, że system rachunku redukcji kosztów jest zorientowany na wielu różnych pracowników (nie tylko kierowników działów i centrów) i prowadzi do większej instytucjonalizacji wiedzy z zakresu rachunku kosztów niż w przypadku stosowania tylko tradycyjnych systemów.

Porównanie systemu redukcji kosztów Kaizen z rachunkiem kosztów standardowych

Porównanie systemu redukcji kosztów Kaizen z rachunkiem kosztów standardowych

System redukcji kosztów Kaizen	Rachunek kosztów standardowych
Jest systemem obniżającym koszty rzeczywiste do poziomu kosztu założonego (cel), który znajduje się poniżej poziomu kosztów standardowych	Dokonywanie kontroli, czy koszty rzeczywiste są równe kosztom standardowym
Kontrola osiągniętego celu – kwoty obniżki kosztów rzeczywistych	Zakłada, że aktualne warunki działania będą niezmienne (ceteris paribus)
Permanentne wprowadzanie zmian w aktualnych warunkach wytwarzania, aby obniżyć poziom kosztów
Ustalanie co miesiąc nowych kwot kosztów do zredukowania (cel). Redukowanie kosztów o comiesięczne kwoty likwiduje lukę między zyskiem planowanym (cel firmy) a zyskiem oszacowanym dla aktualnych warunków	Ustalanie kosztu standardowego raz lub dwa razy w roku
Realizowanie w ciągu roku sprawozdawczego działań usprawniających, aby osiągnąć redukcję kosztów (cel) w wysokości wyznaczonej kwoty obniżki	Przeprowadzanie analizy odchyleń kosztu rzeczywistego od kosztu standardowego
Ustalanie odchyleń między kosztem założonym w strategii a kosztem rzeczywistym	Podejmowanie działań korygujących, jeżeli koszt standardowy nie został osiągnięty

Zobacz też

• Toyota Production System
• Controlling

Bibliografia

• I. Sobańska, Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, C.H. Beck, Warszawa 2006.
• W. Gabrusewicz, A. Kamela-Sowińska, H. Poetschke, Rachunkowość zarządcza, PWE, Warszawa 2000.
• G. K. Świderska (red.), Rachunkowość zarządcza, Difin, Warszawa 2002.