Rachunek kosztów

Rachunek kosztów (ang. Cost Accounting) – proces gromadzenia informacji o procesach gospodarczych (zaopatrzenie, produkcja, zbycie, zarządzanie) występujących w przedsiębiorstwie, a następnie ich grupowanie i interpretacja w celu dostarczenia decydentom informacji potrzebnych do oceny sytuacji, podejmowania decyzji oraz prowadzenia kontroli nad podległym im podmiotem gospodarczym. Rachunek kosztów pozwala na badanie procesu produkcji i związanych z nią rzeczywistych kosztów pomagając zapewnić współmierność kosztów i przychodów.

Rachunek kosztów, jako system ewidencji oparty na podstawowych zasadach rachunkowości stanowi część składową systemu rachunkowości przedsiębiorstwa. W wyniku przywiązywania w praktyce gospodarczej coraz większej uwagi do kwestii kosztów i rozszerzania przedmiotu badań, rachunek kosztów ewoluował do rangi dyscypliny naukowej zwanej rachunkowością zarządczą. Istotą rachunku kosztów jest dostarczanie informacji o kosztach działalności przedsiębiorstwa i kontrola generowanych kosztów. W literaturze przedmiotu rachunek kosztów definiowany jest jako:

• ogół czynności zmierzających do ustalenia, w różnych przekrojach zinterpretowania, wyrażonej w pieniądzu wysokości nakładów dokonanych w jednostce gospodarczej w określonym czasie i określonym przeznaczeniu,

• nazwa stosowana w odniesieniu do dyscypliny naukowej oraz do systemów objaśniających powstawanie kosztów w podmiotach mikroekonomicznych nastawionych na zysk. Rachunek kosztów, rozumiany jako system dostarcza obecnie informacji o kosztach, przychodach i wynikach dla procesów zarządzania, realizowanych w krótkim i długim okresie,

• proces identyfikowania, gromadzenia, przetwarzania, prezentowania i interpretowania informacji o kosztach dla dokonywania ocen i decyzji przez użytkowników tych informacji,

• to proces ustalania kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, polegającej na wytwarzaniu i sprzedaży wyrobów i świadczeń usług,

• rachunek kosztów polega na badaniu i transformowaniu, według przyjętego modelu i norm, informacji o kosztach i przychodach działań przeszłych, bieżących i zamierzonych celu wspomagania zarządzania podmiotem.

Zobacz też

• rachunek kosztów działań
• rachunek kosztów zmiennych
• rachunek kosztów pełnych
• rachunek kosztów docelowych

Bibliografia

• R. Patterson: Kompendium terminów z zakresu rachunkowości i finansów po polsku i angielsku, Warszawa: Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, 2002
• M. Gmytrasiewicz (red): Encyklopedia rachunkowości, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, 2005.
• Stronczek A., Surowiec A., Sawicka J., Marcinkowska E., Białas M., Rachunek kosztów. Wybrane zagadnienia w teorii i przykładach, Warszawa: C.H. Beck, 2010.