Ceteris paribus
Ceteris paribus (lub cæteris paribus) – zwrot pochodzący z łaciny, oznaczający dosłownie „inne takie samo”. Na polski tłumaczy się zwykle jako „przy pozostałych warunkach równych” lub „przy tych samych okolicznościach”. Użycie tego zwrotu w celu uproszczenia rozumowania oznacza świadome odrzucenie możliwości zajścia pewnych wydarzeń lub warunków, mogących zaburzyć związek między przesłanką a wnioskiem.
Ceteris paribus może też wyrażać przekonanie o pewnej bezwładności praw rządzących rzeczywistością: „jeśli coś było prawdą przez jakiś długi czas, to jest mało prawdopodobne, że szybko przestanie obowiązywać”. W eksperymencie naukowym ceteris paribus oznacza zwykle, że naukowiec potrafi utrzymać w niezmienionym stanie wszystkie zmienne niezależne, poza tymi wybranymi do eksperymentu.
Przykład zastosowania definicji na gruncie ekonomii[edytuj | edytuj kod]
W ekonomii przy użyciu zasad równowagi podaży i popytu oraz ceteris paribus, możemy powiedzieć, że po obniżeniu ceny wołowiny wzrośnie poziom jej sprzedaży. W tym kontekście odrzucone możliwości to między innymi:
- jeszcze większa obniżka cen wieprzowiny i jagnięciny
- rozpowszechnienie się informacji o epidemii gąbczastego zapalenia mózgu u bydła
- gwałtowny wzrost popularności wegetarianizmu
Przykład zastosowania definicji na gruncie ekonometrii[edytuj | edytuj kod]
W ekonometrycznym modelu popytu zależnym od dochodów postaci:
Można powiedzieć, że wzrost dochodów (xt) o jednostkę powoduje, przy innych czynnikach niezmienionych, wzrost konsumpcji o 0,8 jednostki.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Alexander Reutlinger , Gerhard Schurz , Andreas Hüttemann , ''Ceteris Paribus'' Laws, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 22 czerwca 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-02] (ang.). (Prawa ceteris paribus)