Ceteris paribus
Ceteris paribus (lub cæteris paribus) – zwrot pochodzący z łaciny, oznaczający dosłownie „inne takie samo”. Na polski tłumaczy się zwykle jako „przy pozostałych warunkach równych” lub „przy tych samych okolicznościach”. Użycie tego zwrotu w celu uproszczenia rozumowania, oznacza świadome odrzucenie możliwości zajścia pewnych wydarzeń lub warunków, mogących zaburzyć związek między przesłanką a wnioskiem.
Ceteris paribus może też wyrażać przekonanie o pewnej bezwładności praw rządzących rzeczywistością: „jeśli coś było prawdą przez jakiś długi czas, to jest mało prawdopodobne, że szybko przestanie obowiązywać”. W eksperymencie naukowym ceteris paribus oznacza zwykle, że naukowiec potrafi utrzymać w niezmienionym stanie wszystkie zmienne niezależne, poza tymi, wybranymi do eksperymentu.
Przykład zastosowania definicji na gruncie ekonomii[edytuj]
W ekonomii przy użyciu zasad równowagi podaży i popytu oraz ceteris paribus, możemy powiedzieć, że po obniżeniu ceny wołowiny wzrośnie poziom jej sprzedaży. W tym kontekście odrzucone możliwości to, między innymi:
- jeszcze większa obniżka cen wieprzowiny i jagnięciny
- rozpowszechnienie się informacji o epidemii gąbczastego zapalenia mózgu u bydła
- gwałtowny wzrost popularności wegetarianizmu
Przykład zastosowania definicji na gruncie ekonometrii[edytuj]
W ekonometrycznym modelu popytu (yt) zależnym od dochodów (xt) postaci:
Można powiedzieć, że wzrost dochodów (xt) o jednostkę powoduje, przy innych czynnikach niezmienionych, wzrost konsumpcji (yt) o 0,8 jednostki.
