Rdzawolotek ciemnolicy
| Chrysomma altirostre[1] | |||
| Jerdon, 1862 | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
rdzawolotek ciemnolicy | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Rdzawolotek ciemnolicy[3] (Chrysomma altirostre) – gatunek małego ptaka z rodziny ogoniatek (Paradoxornithidae). Występuje plamowo w południowej Azji. Narażony na wyginięcie.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy gatunek opisał Thomas Caverhill Jerdon w 1862 na łamach „The Ibis”. Holotyp pochodził z wyspy na rzece Irawadi koło Thayet. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Chrysomma altirostre[4]. Nazwa jest obecnie (2021) podtrzymywana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC)[5]. Dawniej niektórzy autorzy umieszczali gatunek w rodzaju Moupinia[5]. Wyróżnia się 3 podgatunki[6].
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
IOC wyróżnia następujące podgatunki[6]:
- C. a. altirostre Jerdon, 1862 – dawniej północna i południowa Mjanma; współcześnie znany z Udo (okolice Rangunu)[5]; uznany za wymarłego i odkryty ponownie w 2014[7]
- C. a. scindicum (Harington, 1915) – dolina Indusu w Pakistanie[5]
- C. a. griseigulare (Hume, 1877) – południowy Nepal (znany tylko z dwóch oddalonych siedlisk[8]), północno-centralne i południowo-wschodnie Indie[5]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi około 16–17 cm[5][9]. Wierzch ciała jasny, czerwonobrązowy; kolor najgłębszy na skrzydłach i ogonie. Czoło i brew siwe. Spód ciała białawy, w niższej części piersi, na brzuchu i po bokach widoczny płowobrązowy nalot. Wewnętrzne chorągiewki lotek I rzędu i sterówek są nieco popielate. Spód skrzydła czerwonobrązowy. Dziób różowawy, podobnie jak nogi. Tęczówka ciemnobrązowa[9].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowiskiem życia rdzawolotków ciemnolicych są obszary porośnięte wysokimi trawami i trzcinami (2–4 m, m.in. Imperata, Saccharum, Phragmites i Typha), regularnie zalewane lub leżące w pobliżu rzek lub zbiorników wodnych. Unikają suchszych obszarów z krótkimi trawami i krzewami. Zwykle przebywają w parach lub małych grupach[8]. Żywią się bezkręgowcami (prostoskrzydłe, chrząszcze, mrówkowate) i małymi nasionami. Lęgi stwierdzano we wrześniu w Pakistanie oraz w kwietniu i czerwcu w Indiach[5].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje gatunek za narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable) nieprzerwanie od 1994. Liczebność populacji szacuje się na 2500–9999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[2]. Zagrożeniem dla tych ptaków jest przekształcanie środowiska ich życia przez osuszanie, przekształcanie w tereny rolnicze i wypas bydła[8]. Podgatunek nominatywny został ponownie odkryty po 73 latach; ostatni raz został odnotowany 9 czerwca 1941 (pozyskano pojedynczy okaz), później – 30 maja 2014[7][8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chrysomma altirostre, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Chrysomma altirostre, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paradoxornithidae Horsfield & Moore,F, 1854 - ogoniatki - Parrotbills and allies (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-09].
- ↑ Thomas Claverhill Jerdon. V.—Notice of some New Species of Birds from Upper Burmah. „The Ibis”. 4 (13), s. 22–23, 1862.
- ↑ a b c d e f g Collar, N., Robson, C. & Sharpe, C.J.: Jerdon's Babbler (Chrysomma altirostre). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-07-29].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sylviid babblers, parrotbills, white-eyes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-09]. (ang.).
- ↑ a b Frank E. Rheindt, Robert Tizard, Nila Pwint & Naing Lin. The rediscovery of Myanmar’s Jerdon’s Babbler Chrysomma altirostre altirostre. „BirdingASIA”. 22, s. 13–15, 2014.
- ↑ a b c d Jerdon's Babbler Chrysomma altirostre. BirdLife International. [dostęp 2017-07-29].
- ↑ a b Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 263. ISBN 978-1-4081-5862-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).