Rogownica polna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Rogownica polna
Ilustracja
Systematyka[1]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Klad rośliny naczyniowe
Klad rośliny nasienne
Klasa okrytonasienne
Rząd goździkowce
Rodzina goździkowate
Rodzaj rogownica
Gatunek rogownica polna
Nazwa systematyczna
Cerastium arvense L.
Sp. pl. 1:438. 1753[2]
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Rogownica polna (Cerastium arvense L.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Roślina szeroko rozprzestrzeniona na północnej półkuli. Występuje w Azji, Europie, Afryce Północnej i Ameryce Północnej (aż po Alaskę i Jukon)[3]. W Polsce jest rośliną pospolitą[4].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Posiada ponad 40 synonimów. Jednym z nich według The Plant List jest Cerastium tatrae Borbás[2], we florze Polski opisywany jako odrębny gatunek – rogownica Raciborskiego[5].

Takson zróżnicowany morfologicznie na kilka podgatunków i odmian[2]:

  • Cerastium arvense subsp. lerchenfeldianum (Schur) Asch. & Graebn.
  • Cerastium arvense var. mitsumorense (Miyabe & Tatew.) S.Akiyama
  • Cerastium arvense subsp. molle (Vill.) Arcang.
  • Cerastium arvense subsp. strictum Gaudin
  • Cerastium arvense subsp. suffruticosum (L.) Hegi
Pokrój
Kwiat
Nasiona

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Roślina o wysokości 15-30 cm, tworząca luźne darnie[6].
Łodyga
Liczne łodygi dołem pokładające się na ziemi, potem wyprostowane. Oprócz pędów kwiatowych występują z kątów liści liczne pędy płonne. Są gęsto ulistnione, krótko owłosione, a górą ogruczolone[6].
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe, liście lancetowate, od długości do 3 cm, siedzące i zrośnięte nasadami. Mają orzęsione, suchobłoniaste brzegi. Górne liście przechodzą w silnie obłonione podsadki. Krótko owłosione[6].
Kwiaty
Stosunkowo duże, po 3-12 zebrane w dwuramienną wierzchotkę na szczycie pędu kwiatowego. Wyrastają na wygiętych szypułkach, które wyprostowują się dopiero po dojrzeniu nasion. Działki kielicha mają długość 5-6,5 mm i są orzęsione lub ogruczolone i biało obrzeżone. 5 białych płatków korony o długości 8-11 mm z wycięciem dochodzącym do 1/3 ich długości, dwukrotnie dłuższe od działek kielicha[6]. Słupek z 5 szyjkami.
Owoc
Pękająca 10 ząbkami torebka z brunatnymi i brodawkowatymi nasionami o długości do 1mm.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina o łodygach mających zdolność zakorzeniania się w węzłach. Przedprątne kwiaty kwitną od maja do lipca, zapylane są przez błonkówki i muchówki[6]. Jeżeli nie dojdzie do zapylenia krzyżowego, może nastąpić samozapylenie, gdyż po pewnym czasie znamienia słupka rozchylają się na boki i mogą zetknąć się z pylnikami.

Siedlisko: przydroża, łąki, pola uprawne, kamieniste zbocza, szczeliny murów. Chamefit. W Tatrach występuje od regla dolnego aż po piętro turniowe[7]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Agropyretea (wymaga dalszych badań), związku (All.) Vicio-lathyroidis-Potentillion (wymaga dalszych badań) i Ass. Diantho-Armerietum[8]. Występuje na uboższych glebach, przeważnie piaszczystych, skarpach z tłucznia i murach wśród rzadkiej roślinności. Porasta trudne do zasiedlenia siedliska[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2010-02-12].
  2. ↑ a b c The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
  3. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  4. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. ↑ a b c d e f Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997, s. 282. ISBN 83-7073-092-2.
  7. ↑ Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  8. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  1. František Činčura, Viera Feráková, Joze Májovský, i in: Pospolite rośliny środkowej Europy. Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: PWRiL, 1990. ISBN 83-09-01473-2.
  2. D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
  3. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  4. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953..
  5. Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rogownica_polna&oldid=51719203”