Rynnica osikowa
| Chrysomela tremula | |||
| Fabricius, 1787 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Chrysomela s.str. | ||
| Gatunek |
rynnica osikowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
Rynnica osikowa[1], rynnica ceglasta[1] (Chrysomela tremula) – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny Chrysomelinae.
Chrząszcz o ciele długości od 6 do 10 mm, z wyjątkiem pokryw ubarwionym czarnozielono lub granatowo z metalicznym połyskiem. Czułki mają trzeci człon co najwyżej odrobinę dłuższy od czwartego. Przedplecze jest stosunkowo wąskie, u nasady wyraźnie węższe od pokryw, półtora raza szersze niż długie, wyraźnie węższe niż u C. saliceti. Boczne brzegi przedplecza są wałeczkowato zgrubiałe i od pozostałej jego wierzchniej strony odgraniczone bruzdą, która dochodzi prawie do przedniej krawędzi przedplecza. Przed kątami tylnymi boczne brzegi przedplecza są wyraźnie wykrojone. Barwa pokryw jest całkowicie czerwona (bez czarnej plamki u wierzchołka jak u r. topolowej), a u bardzo rzadkich form melanistycznych całkowicie czarna, ale zawsze niemetaliczna. Brzegi boczne pokryw również są wałeczkowato pogrubione, a u wierzchołków, w kątach przyszwowych opatrzone wgłębieniem. Boczne krawędzie pokryw są z tyłu nieorzęsione, a ich epipleury z tyłu silnie zwężone. Punktowanie powierzchni pokryw tworzy regularne, podwójne rządki wzdłuż ich bocznych brzegów. Odnóża mają stopy o ostatnich członach z parą ząbków poniżej pazurków. Samca charakteryzuje prącie o płytce grzbietowej w tylnej części zapadniętej tak, że formuje się na jej powierzchni para skierowanych do siebie i trochę zaostrzonych guzów[2].
Roślinami żywicielskimi larw i owadów dorosłych są topole, a rzadziej wierzby. Żerują na liściach (foliofagi)[2][3]. Bywają notowane jako szkodniki młodników topolowych i upraw wierzb[2].
Gatunek holarktyczny[3]. W Europie stwierdzony został m.in. we Francji, Belgii, Holandii, Niemczech, Szwajcarii, Austrii, Włoszech, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Łotwie, Polsce, Czechach, Węgrzech, Bułgarii, Albanii i Rosji[4]. Dalej na wschód sięga przez Azję Mniejszą, Azję Środkową, Syberię, Mongolię i Chiny po Kamczatkę i Japonię. Ponadto występuje w Ameryce Północnej[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Grzegorz Bobrowicz: Rynnica. [w:] Słownik przyrodniczy [on-line]. [dostęp 2019-02-10].
- ↑ a b c d Andrzej Warchałowski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 94b Stonkowate — Chrysomelidae. Podrodziny: Chrysomelinae i Galerucinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1973, s. 9-10, 49-54.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.
- ↑ Chrysomela (Chrysomela) tremulae Fabricius, 1787. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-02-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pławilszczikow N., Klucz do oznaczania owadów, PWRiL, Warszawa 1972