Róża rosyjska

Róża rosyjska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	róża
Gatunek	róża rosyjska
	Nazwa systematyczna
	Rosa gorenkensis Besser; Enum. Pl. Volh.: 60 (1822)
Synonimy
	Rosa cinnamomea var. glandulifolia C.A.Mey.; Rosa cinnamomea var. pseudo-alpina C.A.Mey.; Rosa gorinkensis Besser; Rosa gorinkensis var. glabrifoliolata Chrshan.; Rosa turbinata Schmalh.;
	Rosa cinnamomea var. glandulifolia C.A.Mey.; Rosa cinnamomea var. pseudo-alpina C.A.Mey.; Rosa gorinkensis Besser; Rosa gorinkensis var. glabrifoliolata Chrshan.; Rosa turbinata Schmalh.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Róża rosyjska (Rosa gorenkensis Besser) – gatunek krzewu z rodziny różowatych. Występuje naturalnie w Europie Wschodniej – w środkowej i południowej europejskiej części Rosji oraz na Ukrainie^[3], podawana jest też z zachodniej Syberii^[5]. Uprawiana jest poza swym zasięgiem w Europie, zwłaszcza w jej północnej części. Z upraw łatwo dziczeje i jako gatunek naturalizowany i zadomowiony podawana jest m.in. z Polski^[6] (introdukcja nastąpiła w drugiej połowie XIX wieku^[7], znany jest z nielicznych stanowisk koncentrujących się w części wschodniej kraju^[8]) i krajów bałtyckich^[3]^[8].

Morfologia

Pokrój: Krzew o pędach wyprostowanych, osiągający do 2 m wysokości^[5] (według niektórych źródeł zwykle do 0,8 m^[6]), szybko rozrastający się na boki za pomocą rozłogów^[8]. Pędy są cienkie, czerwonobrązowe. Pokryte są kolcami słabo zgiętymi i prostymi kolcami szczeciniasto-igiełkowatymi. Na odgałęzieniach zakończonych kwiatami kolców brak^[5].

Liście: Pierzasto złożone z 5–7 listków. U nasady z szerokimi przylistkami. Listki podługowatoeliptyczne, ostre na wierzchołku i podwójnie gruczołowato piłkowane na brzegu. Blaszki od spodu owłosione i ogruczolone^[5].

Kwiaty: Wyrastają na zwykle ogruczolonych szypułkach. Działki kielicha całobrzegie, po przekwitnieniu wzniesione do góry, ogruczolone po stronie grzbietowej. Koronę kwiatu tworzy 5 blado-^[5], jasnoróżowych płatków^[6]. Szyjki słupków wystają nad orficjum tworząc owłosioną, półkulistą główkę^[5].

Owoce: Niełupki zebrane są wewnątrz pomarańczowych (po dojrzeniu), mięsistych i nagich owoców pozornych (szupinkowych) o kształcie kulistym lub szerokojajowatym^[5].

Biologia

Kwitnie w maju i czerwcu^[5]. Kwitnienie i owocowanie jest obfite, dodatkowo gatunek bardzo skutecznie i szybko rozprzestrzenia się za pomocą rozłogów. Jest w pełni mrozoodporny i dobrze znosi koszenie – stąd oceniany jest jako potencjalnie inwazyjny na obszarach introdukcji^[8].

Systematyka

Gatunek zaliczany jest do sekcji Rosa (=Cinnamomeae de Candolle ex Seringe) podrodzaju Rosa w obrębie rodzaju róża Rosa z rodziny różowatych Rosaceae^[5]^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-19] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-19] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Rosa gorenkensis Besser. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-19].
↑ Rosa gorenkensis Besser. [w:] World Flora Online [on-line]. [dostęp 2021-05-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ RyszardR. Popek RyszardR., Dziko rosnące róże Europy : [encyklopedia fotograficzna], Kraków: Officina Botanica, 2007, s. 38-39, ISBN 83-922115-1-0, OCLC 248637406 .
↑ ^a ^b ^c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 226. ISBN 83-01-14342-8.
↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012, s. 153. ISBN 978-83-62940-34-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Paweł Marciniuk, Jolanta Marciniuk, Krzysztof Oklejewicz, Mateusz Wolanin. Występowanie Rosa gorenkensis (Rosaceae) w Polsce. „Acta Botanica Silesiaca”. 7, s. 241-244, 2011.
↑ Anne Bruneau, Julian R. Starr, Simon Joly. Phylogenetic Relationships in the Genus Rosa: New Evidence from Chloroplast DNA Sequences and an Appraisal of Current Knowledge. „Systematic Botany”. 32, 2, s. 366-378, 2007.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-19] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-19] (ang.).

[powo-3] Rosa gorenkensis Besser. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-19].

[wfo-4] Rosa gorenkensis Besser. [w:] World Flora Online [on-line]. [dostęp 2021-05-19].

[popek-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ RyszardR. Popek RyszardR., Dziko rosnące róże Europy : [encyklopedia fotograficzna], Kraków: Officina Botanica, 2007, s. 38-39, ISBN 83-922115-1-0, OCLC 248637406 .

[rutkowski-6] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 226. ISBN 83-01-14342-8.

[obce-7] B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012, s. 153. ISBN 978-83-62940-34-9.

[marciniuk-8] Paweł Marciniuk, Jolanta Marciniuk, Krzysztof Oklejewicz, Mateusz Wolanin. Występowanie Rosa gorenkensis (Rosaceae) w Polsce. „Acta Botanica Silesiaca”. 7, s. 241-244, 2011.

[bruneau-9] Anne Bruneau, Julian R. Starr, Simon Joly. Phylogenetic Relationships in the Genus Rosa: New Evidence from Chloroplast DNA Sequences and an Appraisal of Current Knowledge. „Systematic Botany”. 32, 2, s. 366-378, 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]