Przejdź do zawartości

Sęp indyjski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sęp indyjski
Gyps indicus[1]
(Scopoli, 1786)
Ilustracja
Para z młodymi, Oorcha, Madhya Pradesh, Indie
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Gypini

Rodzaj

Gyps

Gatunek

sęp indyjski

Synonimy
  • Vultur indicus Scopoli, 1786[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Sęp indyjski[4] (Gyps indicus) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Azję Południową. Krytycznie zagrożony wyginięciem.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie gatunek ten jest uznawany za monotypowy[5][6]. Do początku XXI wieku za jego podgatunek uznawano sępa długodziobego (G. tenuirostris)[2], jednak został on wydzielony do osobnego gatunku, co potwierdziły badania molekularne[6].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Indie i południowo-wschodni Pakistan[3][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Sęp indyjski w locie

Rozpiętość skrzydeł wynosi 240 cm przy długości ciała wynoszącej 90 cm. Ubarwienie spodu tułowia i tylnej części skrzydeł jest brązowo-beżowe, lotki ciemnoszare, dolna część grzbietu jest bladobeżowa, a kryza beżowa.

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w miastach, miasteczkach i wioskach w pobliżu obszarów uprawnych oraz na terenach otwartych i zalesionych[7].

Gniazduje w koloniach liczących do 20 par[6]. Gniazda zwykle usytuowane są na klifach bądź w ruinach, bardzo rzadko na drzewach[7][6]; w 2011 roku doniesiono o gnieździe zlokalizowanym na słupie wysokiego napięcia w Radżastanie[6].

Żywi się niemal wyłącznie padliną. Często żeruje wspólnie z sępem bengalskim (G. bengalensis)[7].

Status

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje sępa indyjskiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR – critically endangered) nieprzerwanie od 2002 roku, kiedy to po raz pierwszy został przez tę organizację sklasyfikowany w obecnym ujęciu systematycznym. Liczebność populacji szacuje się na około 30 tysięcy dorosłych osobników, a jej trend uznaje się za spadkowy[3][7].

Gatunek ten odnotował gwałtowny spadek liczebności na przełomie XX i XXI wieku (nawet o 97% w ciągu 15 lat) i w niektórych rejonach całkowicie wymarł. Główną tego przyczyną było stosowanie niesteroidowego leku przeciwzapalnego (NLPZ) – diklofenaku u zwierząt gospodarskich, głównie bydła. Lek ten jest trujący dla tych ptaków i powoduje niewydolność nerek, a w rezultacie śmierć. Mimo wprowadzonych w regionie zakazów jego stosowania, nadal jest on wykorzystywany, co potwierdzają badania zwłok bydła i sępów. Również inny stosowany w Indiach lek weterynaryjny – ketoprofen – został uznany za śmiertelny dla tych ptaków[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Gyps indicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Long-billed Vulture (Gyps indicus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
  3. a b c Gyps indicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-15].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
  6. a b c d e Species account: Long-billed Vulture Gyps indicus. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
  7. a b c d e f Species factsheet: Gyps indicus. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]