Samuel Mohn

Samuel Mohn
	; Puchar z portretem w typie silhouette, 1809. Metropolitan Museum of Art
Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1762 ; Niederklobikau k. Merseburga
Data i miejsce śmierci	26 lipca 1815 ; Drezno
Dziedzina sztuki	Malarstwo na szkle i porcelanie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Samuel Mohn, w źródłach czasami błędnie Sigmund (ur. 16 kwietnia 1762 w Niederklobikau k. Merseburga, zm. 26 lipca 1815 w Dreźnie^[1]) – niemiecki malarz szkła i porcelany.

Przez długi czas prowadził wędrowny tryb życia. Początkowo przebywał w Weißenfels, służąc jako żołnierz w saskim pułku piechoty, zaś później mieszkał kolejno w Halle, Berlinie, Lipsku, Szczecinie, Neubrandenburgu, Doberanie, Rostocku, ponownie Berlinie i znowu w Lipsku. Na początku 1809 osiadł w Dreźnie. Początkowo zajmował się malowaniem porcelany jako malarz–chałupnik (Hausmaler(inne języki)), o czym świadczą pozostawione przez niego portrety w typie silhouette na białym lub różowym tle na porcelanie berlińskiej i miśnieńskiej. Od 1806 poświęcił się przede wszystkim malowaniu szkła, zaczynając od szkieł opalowych. W 1811 jego techniki kolorystyczne i wypalania były już na tyle zaawansowane, że mógł podejmować próby malowania bezbarwnych szkieł ołowiowych. Tym samym ponownie odkrył technikę malowania przezroczystymi farbami emaliowymi wynalezioną przez Johanna Schapera(inne języki) (zm. 1670)^[1]^[2].

Przy pomocy tej techniki stworzył bogaty program portretów, herbów i pejzaży, które umieszczał przede wszystkim na szklanych pucharach. Szczególnie często można spotkać portrety królowej Luizy oraz widoki Drezna, Lipska, Miśni i Schandau. Malował również liczne kieliszki z motywami kwiatowymi. Duża część malowanych przez niego szkieł została wykonana pod nadzorem członków jego rodziny (zwłaszcza syna, Gottloba Samuela(inne języki)) oraz asystentów, W. i A. Viertela oraz Carla von Scheidta. Aby zwiększyć produkcję, w 1809 wprowadził do swojego warsztatu metodę druku transferowego. Utrzymywał kontakty z miśnieńską manufakturą porcelany, której proponował proces reprodukowania dekoracji za pomocą druku transferowego, jego oferta została jednak odrzucona. Realizował coraz więcej zamówień dla saskiej rodziny królewskiej, w 1814 zaś otrzymał szereg zleceń od wojskowego gubernatora Saksonii Nikołaja Repnina–Wołkońskiego. Zajmował się również tworzeniem witraży, malując m.in. okna w kościele zamkowym w Schwerinie^[1]^[3]. Wiele jego paneli okiennych znalazło się również w habsburskim zamku Franzensburg^[2].

Znaczenie Mohna w historii malarstwa na szkle polega na odrodzeniu techniki na wysokim poziomie artystycznym, dzięki czemu udało się przenieść epokowe osiągnięcia osiemnastowiecznego malarstwa na porcelanie na szkło ołowiowe^[1]. Jego syn Gottlob Samuel w 1811 osiadł w Wiedniu, gdzie jego styl malowania na szkle spotkał się z dużym uznaniem^[2]. Szkła malowane przez Mohna można obecnie znaleźć w niemal wszystkich liczących się kolekcjach szkła na świecie^[1].

Puchar z mapą Bitwy pod Lipskiem, 1813. Art Institute of Chicago
Puchar z bukietem kwiatów, 1814. Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg(inne języki)
Butla z widokiem Drezna wykonana w warsztacie Samuela Mohna, 1814. Art Institute of Chicago
Puchar z widokiem na Bramę Brandenburską wykonany przez pracownika Mohna Carla von Scheidta, 1816. Metropolitan Museum of Art