Sarcodes sanguinea

*Sarcodes sanguinea*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	wrzosowate
Rodzaj	Sarcodes
Gatunek	Sarcodes sanguinea
	Nazwa systematyczna
	Sarcodes sanguinea Torr.; Proc. Amer. Assoc. Advancem. Sci. 4: 193 (1851)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sarcodes sanguinea Torr. – gatunek z monotypowego rodzaju roślin Sarcodes z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Występuje w zachodniej części Stanów Zjednoczonych (Kalifornia, Oregon i Nevada) oraz w północno-zachodnim Meksyku^[3]^[4].

Jest bezzieleniowym myko-heterotrofem^[5] występującym w iglastych i mieszanych lasach na obszarach górskich na rzędnych od 1100 do 3000 m n.p.m. Kwitnie późną wiosną i latem^[4]. Gatunek otrzymuje związki organiczne od grzyba Rhizopogon ellenae, pozostającego jednocześnie w mykoryzie z Abies magnifica, przy czym w pobliżu miejsc, gdzie rośnie S. sanguinea, stwierdzono, że korzenie A. magnifica są lepiej rozwinięte. Także liczebność R. ellenae maleje wraz ze wzrostem odległości od S. sanguinea. Nie jest jasne, czy myko-heterotrof stymuluje wzrost swojego pośredniego żywiciela, czy też relacja ma charakter mutualistyczny^[6].

Nazwa rodzajowa utworzona została z greckiego słowa sarkos – „mięso” i przyrostka -odes – oznaczającego „podobny”^[5]. Nazwa gatunkowa pochodzi z łacińskiego słowa sanguis – „krew”^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Roślina bezzieleniowa, bez łodygi i liści – rozwijająca jedynie kwiatostan^[5].
Kwiaty: Zebrane we wzniesiony, mięsisty kwiatostan groniasty, osiągający od 15 do 50 cm wysokości i średnicę od 2 do 10 cm. Kwiatostan ma barwę jasnoczerwoną do ciemnopomarańczowej. Kwiaty rozwijają się na szypułkach prostopadłych do osi kwiatostanu, wznoszących się ku górze w czasie owocowania. Przysadki wspierające kwiaty czerwone, do 15 mm długości. Kwiaty są promieniste. Działki kielicha w liczbie 5 są wolne, mają kształt lancetowato-jajowaty. Płatków dzwonkowatej korony jest 5, są one zrośnięte i czerwone. Osiągają 12–18 mm długości, końce płatków są odwinięte. Pręciki w liczbie 10 schowane są w rurce korony. Ich nitki są nagie i nieco rozszerzają się ku górze, pylniki bez pazurków, wydłużone, otwierają się dwoma pęknięciami. Zalążnia powstaje z 5 owocolistków i jest pięciokomorowa, z prostą, tęgą szyjką słupka na szczycie z główkowatym znamieniem, bez pierścienia włosków na szyjce^[5]^[4].
Owoce: Niepękające lub pękające nieregularnie torebki^[5] o średnicy 1–2,5 cm^[4], zawierająca ponad 100 jajowatych i nieoskrzydlonych nasion^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Gatunek z monotypowego rodzaju roślin Sarcodes A.Gray^[5], będącego jednym z dwóch w plemieniu Pterosporeae w podrodzinie Monotropoideae Arnott (syn. Hypopityaceae Link, Monotropaceae Nuttall, nom. cons., Pyrolaceae Lindley, nom. cons.) w obrębie rodziny wrzosowatych Ericaceae Jussieu z rzędu wrzosowców Ericales Dumortier^[2]^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-01-11] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-01-11] (ang.).
↑ ^a ^b Sarcodes sanguinea Torr., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-11] .
↑ ^a ^b ^c ^d Sarcodes sanguinea Torrey, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-01-11] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Gary D.G.D. Wallace Gary D.G.D., Sarcodes Torrey, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-01-11] .
↑ MI. Bidartondo, AM. Kretzer, EM. Pine, TD. Bruns. High root concentration and uneven ectomycorrhizal diversity near Sarcodes sanguinea (Ericaceae): a cheater that stimulates its victims?. „Am J Bot”. 87 (12), s. 1783-8, Dec 2000. PMID: 11118414.
↑ MarianM. Rejewski MarianM., Pochodzenie łacińskich nazw roślin polskich, Warszawa 1996, s. 139, ISBN 83-05-12868-7 .
↑ Genus Sarcodes Torr., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2024-01-11] .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-01-11] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-01-11] (ang.).

[powo-3] Sarcodes sanguinea Torr., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-11] .

[gat_america-4] Sarcodes sanguinea Torrey, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-01-11] .

[america-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Gary D.G.D. Wallace Gary D.G.D., Sarcodes Torrey, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-01-11] .

[Bidartondo-2000-6] MI. Bidartondo, AM. Kretzer, EM. Pine, TD. Bruns. High root concentration and uneven ectomycorrhizal diversity near Sarcodes sanguinea (Ericaceae): a cheater that stimulates its victims?. „Am J Bot”. 87 (12), s. 1783-8, Dec 2000. PMID: 11118414.

[rejewski-7] MarianM. Rejewski MarianM., Pochodzenie łacińskich nazw roślin polskich, Warszawa 1996, s. 139, ISBN 83-05-12868-7 .

[grin-8] Genus Sarcodes Torr., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2024-01-11] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]