Satay
Satay (pisane też saté) – pochodzące z Jawy[1][2] malajsko-indonezyjskie danie składające się z kawałków lub plastrów mięsa – kurczaka, jagnięciny, wołowiny, ryby itp. nadzianych na patyczki bambusowe, które później są marynowane w ostrych przyprawach, grillowane nad ogniskiem (z drewna lub węgla) i podawane z sosem orzechowym oraz kecap manis, słodkim sosem sojowym. Najczęściej serwowanymi dodatkami są ketupat i longtong, rzadziej również bawang goreng, czyli rodzaj prażonej cebuli.
Pochodzi z Indonezji[3][4] i jest uważane w tym kraju za danie narodowe[5], popularne zarówno jako rodzaj street foodu, jak i jako pozycja w menu restauracji typu fine dining[6]. Prawdopodobnie wywodzi się z Jawy lub Sumatry, ale jest bardzo popularne również w innych regionach Azji Południowo-Wschodniej, np. w Malezji, Singapurze, Brunei, na Filipinach, Sri Lance i Tajlandii, a także w Holandii na skutek posiadania przez to państwo licznych kolonii w tym regionie[7].
Ze względu na metodę obróbki danie można z powodzeniem przyrównać do japońskiego yakitori oraz do popularnych w Europie Środkowej i Wschodniej szaszłyków. Zbliżoną technikę stosuje się także podczas przyrządzania południowoafrykańskiego sosatie, chińskiego kǎoròu chuàn oraz tureckiego shish kebab, od którego prawdopodobnie wywodzi się to danie, przywiezione na wschód przez indyjskich i arabskich handlarzy w XVIII wieku[8].
Termin odnosi się również do samego sosu, z którym zwykło się podawać przyrządzone w ten sposób mięso. Satay może zatem oznaczać mieszankę sosu orzechowego i słodkiego sosu sojowego, charakterystyczną dla tego dania[9][10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ O'Neill, Molly (2 July 2000). "Food; The Stick Shift"
- ↑ Felicity Cloake, How to cook the perfect chicken satay, „The Guardian”, 30 stycznia 2014, s. 1, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-09-19] (ang.).
- ↑ Suchitthra Vasu: Satay. Singapore Infopedia (gov.sg), 2017. [dostęp 2020-07-02]. (ang.).
- ↑ Darlene Schmidt: Thai Satay Kebabs. thespruceeats.com, 200-06-22. [dostęp 2020-07-02]. (ang.).
- ↑ Sara Schonhardt, 40 Indonesian foods we can’t live without [online], CNN, 25 lutego 2016 [dostęp 2024-09-19] (ang.).
- ↑ Bruce Kraig, Colleen Taylor Sen Ph.D, Street Food around the World: An Encyclopedia of Food and Culture: An Encyclopedia of Food and Culture, ABC-CLIO, 9 września 2013, s. 183, ISBN 978-1-59884-955-4 [dostęp 2024-09-19] (ang.).
- ↑ So much more to satay than peanut sauce [online], SBS Food [dostęp 2024-09-19] (ang.).
- ↑ Christina Andhika Setyanti (30 August 2016). "Sepotong Sejarah Autentik Indonesia dalam Semangkuk Tongseng"
- ↑ Claire Thomson, Peanut butter and satay sauce – recipe, „The Guardian”, 2 maja 2014, s. 1, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-09-19] (ang.).
- ↑ Pamela Marx, The travel-the-world cookbook, GoodYearBooks, 1996, s. 30, ISBN 978-0-673-36254-4 [dostęp 2024-09-19].