Sikora cynamonowa
| Poecile davidi[1] | |||
| Berezowski & Bianchi, 1891 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sikora cynamonowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Sikora cynamonowa[3] (Poecile davidi) – gatunek małego ptaka z rodziny sikor (Paridae). Występuje endemicznie w centralnych Chinach. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy gatunek opisało dwóch ornitologów rosyjskich: Michaił M. Bieriezowski i Walentin Bianki. Opis ukazał się w wydanym w 1891 „Птицы ганьсуйскаго путешествія Г. Н. Потанина 1884–1887” (Ptaki ekspedycji do Gansu G. N. Potanina 1884–1887). Holotyp pochodził z południowej prowincji Gansu (Chiny)[4]. Sikora cynamonowa bywała włączana do rodzaju Parus wraz z innymi przedstawicielami Poecile. P. davidi bywała uznawana za jeden gatunek z sikorą żałobną (P. lugubris); sądzono też, że jest blisko spokrewniona z sikorą białobrewą (P. superciliosus), jednak analiza molekularna wykazała jej bliskie pokrewieństwo z sikorą ubogą (P. palustris)[5]. Gatunek monotypowy[6].
Epitet gatunkowy davidi upamiętnia Armanda Davida, znanego również jako ojciec David (Père David), autorytetu w dziedzinie ornitologii Chin[7], misjonarza, botanika i zoologa.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi 12–13 cm, masa ciała 10–12,5 g[5]. Długość skrzydła samca: 65–68 mm, samicy 64–67 mm; długość ogona: 47–54 mm, dzioba: 9,5–11,1 mm, skoku: 14–18 mm. Czoło, wierzch głowy i kark czarne, nieznacznie błyszczące; pozostałe części wierzchu ciała bure z nieznacznie oliwkowym odcieniem. Ogon i skrzydła ciemne, szarobrązowe (skrzydełko i pokrywy pierwszorzędowe ciemniejsze); sterówki z oliwkowoszarymi krawędziami, pokrywy skrzydłowe z ciemnoszarymi, lotki II i III rzędu z szaropłowymi. Lotki I rzędu mają delikatne, szarobiałe krawędzie, najjaśniejsze na końcach. Policzki, pokrywy uszne i dolna krawędź „czapeczki” na głowie białe. Gardło i górna część piersi smoliście czarne. Boki szyi cynamonowe, pióra tej barwy sięgają aż na kark, tworząc półobrożę. Spód ciała cynamonowy, jaśniejszy na środku brzucha. Pokrywy podskrzydłowe jasnopłowe[7].
Tęczówka ciemnobrązowa, nogi od ołowianych po czarne, dziób czarny[7].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Sikory cynamonowe są endemiczne dla centralnych Chin. Występują od południowej prowincji Gansu na południe po Syczuan, również w południowej prowincji Shaanxi i zachodniej prowincji Hubei[5].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowiskiem życia sikor cynamonowych są dojrzałe lasy mieszane, np. z domieszką świerków, jodeł, sosen, brzóz, topoli, wierzb, olch i dębów, z podszytem porośniętym bambusami i z przecinkami. Szczególnie lubią duże brzozy o czerwonej korze (Betula albosinensis). Odnotowywane były na wysokościach około 2135–3350 m n.p.m. Brak informacji na temat potencjalnych wędrówek wysokościowych. Poza sezonem lęgowym sikory cynamonowe przebywają w grupach 5–10 osobników. Są bardzo zręczne i aktywne. Zwykle żerują w koronach wysokich drzew, ale i w środkowych warstwach lasu i wśród krzewów[7]. Żywią się prawdopodobnie małymi bezkręgowcami, larwami i nasionami; pokarm słabo poznany[5]. Mają stosunkowo wąski repertuar dźwięków, da się ich rozróżnić około 12; prawdopodobnie są one najmniej różnorodne z całego rodzaju Poecile[7].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Rozród słabo poznany. Sezon lęgowy przypada na maj. Gniazdo umiejscowione jest w dziupli drzewa lub martwego już pnia, budulec stanowią między innymi mchy. Gniazdo znajduje się od około 4 do 10 m nad ziemią[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje sikorę cynamonową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020)[2]. BirdLife International szacuje zasięg występowania na 56,8 tys. km², trend populacji ocenia jako spadkowy ze względu na niszczenie środowiska[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Poecile davidi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Poecile davidi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 - sikory - Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Михаил Михайлович Березовский & Валентин Львович Бианки: Птицы ганьсуйскаго путешествія Г. Н. Потанина 1884-1887 (The birds of Gansu expedition of G.N. Potanin 1884–1887). 1891, s. 113. (ros.).
- ↑ a b c d Gosler, A. & Clement, P.: Rusty-breasted Tit (Poecile davidi). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-25].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Simon Harrap & David Quinn: Tits, Nuthatches & Treecreepers. Christopher Helm, 1996, s. 283–284, seria: Helm Identification Guides. ISBN 978-1-4081-3518-1.
- ↑ Rusty-breasted Tit Parus davidi. BirdLife International. [dostęp 2016-05-03].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).