Sitowiec (roślina)
 Sitowiec nadmorski | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
sitowiec |
| Nazwa systematyczna | |
| Bolboschoenus (Ascherson) Palla E. H. Hallier et A. Brand, Koch's Syn. Deutsch. Schw. Fl. ed. 3. 2531. Jan 1905 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
B. maritimus (Linnaeus) Palla[3] | |
Sitowiec (Bolboschoenus) – rodzaj roślin z rodziny ciborowatych. Należy do niego w zależności od ujęcia systematycznego od 8[4] do 15[5] gatunków. Rodzaj jest niemal kosmopolityczny[5]. Do polskiej flory należy gatunek rodzimy – sitowiec nadmorski (Bolboschoenus maritimus). W XXI wieku odkryto obecność roślin również dwóch innych, introdukowanych gatunków i mieszańca między nimi[6].
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj jest niemal kosmopolityczny. Brak jego przedstawicieli w strefie klimatu bardzo chłodnego i w strefie tropikalnej w obszarach zajmowanych przez wielkie kompleksy lasów tropikalnych[5]. Największe zróżnicowanie gatunkowe rodzaju występuje w Ameryce Północnej i Azji wschodniej[4].
W Polsce rośnie jeden gatunek rodzimy – sitowiec nadmorski Bolboschoenus maritimus[7]. Poza nim zarejestrowano w Polsce dwa gatunki obce i mieszańca między nimi:
- Bolboschoenus planiculmis (F. Schmidt) T. V. Egorova – antropofit[6]
- Bolboschoenus yagara (Ohwi) Y. C. Yang & M. Zhan – antropofit[6]
- Bolboschoenus ×laticarpus Marhold, Hroudová, Zákravský & Ducháček[6], mieszaniec B. yagara i B. planiculmis[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Schoenus subdiv. Bolboschoenus Ascherson, Fl. Prov. Brandenb. 1: 753. 1864[3]
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj należy do rodziny ciborowatych (Cyperaceae) z rzędu wiechlinowców (Poales) stanowiącego jeden z kladów jednoliściennych (monocots)[2]. W obrębie rodziny należy do plemienia Fuireneae w obrębie podrodziny Cyperoideae[9].
- Wykaz gatunków[5]
- Bolboschoenus caldwellii (V.J.Cook) Soják
- Bolboschoenus capensis (Burm.f.) Holub
- Bolboschoenus fluviatilis (Torr.) Soják
- Bolboschoenus glaucus (Lam.) S.G.Sm.
- Bolboschoenus grandispicus (Steud.) Lewej. & Lobin
- Bolboschoenus laticarpus Marhold, Hroudová, Duchácek & Zákr.
- Bolboschoenus maritimus (L.) Palla – sitowiec nadmorski
- Bolboschoenus medianus (V.J.Cook) Soják
- Bolboschoenus nobilis (Ridl.) Goetgh. & D.A.Simpson
- Bolboschoenus novae-angliae (Britton) S.G.Sm.
- Bolboschoenus planiculmis (F.Schmidt) T.V.Egorova
- Bolboschoenus robustus (Pursh) Soják
- Bolboschoenus schmidii (Raymond) Holub
- Bolboschoenus stagnicola (Raymond) Soják
- Bolboschoenus yagara (Ohwi) Y.C.Yang & M.Zhan
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-17] (ang.).
- ↑ a b Bolboschoenus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-11-17]. (ang.).
- ↑ a b Song-Yun Liang, Gordon C. Tucker, David A. Simpson: Bolboschoenus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2010-11-17]. (ang.).
- ↑ a b c d Bolboschoenus (Asch.) Palla. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-06].
- ↑ a b c d Zdenka Hroudová, Petr Zákravský, Jan J. Wójcicki, Karol Marhold & Vlasta Jarolĺmová. The genus Bolboschoenus (Cyperaceae) in Poland. „Polish Botanical Journal”. 50 (2), s. 117-137, 2005.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 43, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Soňa Píšová, Zdenka Hroudová, Zuzi Chumova, Tomas Fer. Ecological hybrid speciation in central-European species of Bolboschoenus: genetic and morphological evaluation. „Preslia”. 89, s. 17-39, 2017. DOI: 10.23855/preslia.2017.017. [dostęp 2021-09-16]. (ang.).
- ↑ M. Muasya, D. Simpson, G. Verboom, P. Goetghebeur, R. Naczi, M. Chase, E. Smets: Phylogeny of Cyperaceae Based on DNA Sequence Data: Current Progress and Future Prospects. [w:] Bot. Rev. 75 [on-line]. 2009. s. 2–21. [dostęp 2010-11-13]. (ang.).