Przejdź do zawartości

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Smoleńsku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
Собор Успения Пресвятой Богородицы
Zabytek: nr rej. 6710028021
sobór katedralny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Rosja

Obwód

 smoleński

Miejscowość

Smoleńsk

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

smoleńska

Wezwanie

Zaśnięcia Matki Bożej

Wspomnienie liturgiczne

15/28 sierpnia

Położenie na mapie Smoleńska
Mapa konturowa Smoleńska, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Sobór Zaśnięcia Matki Bożej”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sobór Zaśnięcia Matki Bożej”
Położenie na mapie obwodu smoleńskiego
Mapa konturowa obwodu smoleńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sobór Zaśnięcia Matki Bożej”
Ziemia54°47′19,3″N 32°03′15,2″E/54,788694 32,054222
Strona internetowa
Ikonostas

Sobór Zaśnięcia Matki Bożejprawosławny sobór w Smoleńsku, katedra eparchii smoleńskiej.

Pierwszy sobór prawosławny w Smoleńsku został wzniesiony przez Włodzimierza Monomacha w 1101. Przetrwał on do oblężenia Smoleńska w latach 1609–1611. Według opisu wydarzeń zawartego w rosyjskim latopisie, grupa ostatnich obrońców zamknęła się w świątyni i wysadziła ją w powietrze, nie chcąc poddać się wojskom polsko-litewskim[1].

Nowa cerkiew, nosząca to samo wezwanie – Zaśnięcia Matki Bożej – została wzniesiona dalej na północ w porównaniu z wysadzonym soborem[2]. Początkowo budowę świątyni zlecono mistrzowi Jewsiutce Iwanowowi, który jednak odmówił wykonania zamówienia, gdyż nie otrzymał informacji ani o planowanych rozmiarach cerkwi, ani o życzeniach zamawiających odnośnie do jej wyglądu i stylu. Ostatecznie wznoszenia budynku podjęli się Leontij Kostrourow, Aleksiej Korolkow i Jakow Szarutin, którzy wzorowali się na soborze w Aleksandrowskiej Słobodzie[3]. Prace budowlane rozpoczęto w 1676, jednak uległy one przerwaniu po trzech latach, gdy nieoczekiwanie runęła jedna ze ścian wznoszonego obiektu[4]. Ostatecznie wznoszenie soboru zakończył w latach 1732–1740 architekt z Kijowa, A. Szepel[4].

Sobór był czynny do 1929, gdy został zamknięty na polecenie władz radzieckich. Nie został jednak zdewastowany i w 1941 jego wyposażenie opisywano jako zachowane w całości[5].

Obiekt reprezentuje rosyjski barok[4]. Zlokalizowany na wysokim wzniesieniu, stanowi główną dominantę panoramy Smoleńska[6]. We wnętrzu znajduje się złocony, bogato rzeźbiony ikonostas wykonany przez Syłę Trusickiego i jego uczniów. Ci sami artyści wykonani dla świątyni zespół ikon[4]. W świątyni tej znajduje się kopia jednej z najsłynniejszych rosyjskich ikon Bogurodzicy – Smoleńska Ikona Matki Bożej, będącej wzorcową dla kolejnych ikon typu Hodigitria (Przewodniczka). Oryginał wizerunku zaginął między r. 1941 a 1943, gdy Smoleńsk był okupowany przez Niemców[5].

W sąsiedztwie soboru znajduje się jego dzwonnica, znacznie niższa od samej świątyni, wzniesiona w 1767 według projektu P. Obuchowa[7]. W soborze znajduje się nagrobek biskupa smoleńskiego Parteniusza[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. A. Nizowskij, Samyje znamienityje..., ss.295–296
  2. A. Nizowskij, Samyje znamienityje.., s.296
  3. A. Nizowskij, Samyje znamienityje..., ss.296–297
  4. a b c d A. Nizowskij, Samyje znamietityje..., s.297
  5. a b Чудотворная икона Божией Матери «Одигитрия» Смоленская / Православие.Ru [online], www.pravoslavie.ru [dostęp 2017-06-01].
  6. A. Nizowskij, Samyje znamienityje.., s.295
  7. A. Nizowskij, Samyje znamienityje..., s.298
  8. Парфений (Сопковский). [dostęp 2012-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • A. Nizowskij, Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii, Wecze, Moskwa 2000, ISBN 5-7838-0578-5