Nowogródek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Zabytki: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Zabytki: drobne merytoryczne
Linia 80: Linia 80:
==Zabytki==
==Zabytki==
*'''[[Zamek w Nowogródku]]''' wybudowany przez [[Mendog|Mendoga]] z połowy [[XIII]] w. - ruiny dwóch wież: Szczytowej i Kościelnej, wały ziemne i gęboka fosa otaczająca zamek. Zamek wysadzili w powietrze Szwedzi w 1706 r. Z zamkowej prawosławnej cerkwi zachowały się fundamenty.
*'''[[Zamek w Nowogródku]]''' wybudowany przez [[Mendog|Mendoga]] z połowy [[XIII]] w. - ruiny dwóch wież: Szczytowej i Kościelnej, wały ziemne i gęboka fosa otaczająca zamek. Zamek wysadzili w powietrze Szwedzi w 1706 r. Z zamkowej prawosławnej cerkwi zachowały się fundamenty.
* '''Kościół farny''' ("Biała Fara", "Fara Witoldowa") p.w. Przemienienia Pańskiego, barokowy, zbudowany w l. 1719-23 w miejscu dawniejszego kościoła z k. XIV w., fundowanego przez wielkiego księcia [[Witold]]a. W lutym 1799 r. w kościele został ochrzczony [[Adam Mickiewicz]]. Świątynia jest budowlą jednonawową z półkoliście zamkniętym prezbiterium. Fasadę zdobią dwie niskie czworoboczne wieże i przewyższający je trójkątny szczyt. W zewnętrzną ścianę kościoła wmurowana jest tablica informująca o zaślubinach króla Władysława Jagiełły z Sońką, ks. Holszańską, jakie miały miejsce w nowogródzkiej farze w 1422 r. W nawie głównej zachowały się sklepienia kolebkowe, w kaplicach - gotyckie sklepienia żebrowe. W bocznej kaplicy znajduje się uwieczniony przez Mickiewicza w inwokacji do Pana Tadeusza cudowny obraz MB Nowogródzkiej, który jest XVIII-wieczną kopią obrazu znajdującego się niegdyś w nowogródzkim kościele jezuitów. W kościele jest także inny cenny obraz, przedstawiający św. Michała Archanioła, patrona miasta, przeniesiony tu ze zniszczonego kościoła dominikanów. Obraz ten, pokrywa srebrna sukienka, fundowana przez wojewodę smoleńskiego Adama Sakowicza. Cennym zabytkiem jest także znajdująca się w kaplicy Bożego Ciała marmurowa płyta z 1643 r. fundowana przez kasztelana nowogródzkiego Jana Rudominę Dussiackiego dla uczczenia śmierci brata Jerzego i jego ośmiu towarzyszy poległych w bitwie pod Chocimiem. Płyta przedstawia dziewięciu klęczących rycerzy bez głów i modlącego się za ich dusze fundatora. W roku 1857 kościół został zamknięty (bliski ruinie), odbudowany w 1906 r. nieprzerwanie czynny. W bocznej kaplicy cudowny obraz MB Nowogródzkiej (z inwokacji do ''Pana Tadeusza'').
* '''Kościół farny''' ("Biała Fara", "Fara Witoldowa") p.w. Przemienienia Pańskiego, barokowy, zbudowany w l. 1719-23 w miejscu dawniejszego kościoła z k. XIV w., fundowanego przez wielkiego księcia [[Witold]]a. W lutym 1799 r. w kościele został ochrzczony [[Adam Mickiewicz]]. Świątynia jest budowlą jednonawową z półkoliście zamkniętym prezbiterium. Fasadę zdobią dwie niskie czworoboczne wieże i przewyższający je trójkątny szczyt. W zewnętrzną ścianę kościoła wmurowana jest tablica informująca o zaślubinach króla Władysława Jagiełły z Sońką, ks. Holszańską, jakie miały miejsce w nowogródzkiej farze w 1422 r. W nawie głównej zachowały się sklepienia kolebkowe, w kaplicach - gotyckie sklepienia żebrowe. W bocznej kaplicy znajduje się uwieczniony przez Mickiewicza w inwokacji do Pana Tadeusza cudowny obraz MB Nowogródzkiej, który jest XVIII-wieczną kopią obrazu znajdującego się niegdyś w nowogródzkim kościele jezuitów. W kościele jest także inny cenny obraz, przedstawiający św. Michała Archanioła, patrona miasta, przeniesiony tu ze zniszczonego kościoła dominikanów. Obraz ten, pokrywa srebrna sukienka, fundowana przez wojewodę smoleńskiego Adama Sakowicza. Cennym zabytkiem jest także znajdująca się w kaplicy Bożego Ciała marmurowa płyta z 1643 r. fundowana przez kasztelana nowogródzkiego Jana Rudominę Dussiackiego dla uczczenia śmierci brata Jerzego i jego ośmiu towarzyszy poległych w bitwie pod Chocimiem. Płyta przedstawia dziewięciu klęczących rycerzy bez głów i modlącego się za ich dusze fundatora. W roku 1857 kościół został zamknięty (bliski ruinie), odbudowany w 1906 r. nieprzerwanie czynny. W bocznej kaplicy cudowny obraz MB Nowogródzkiej (z inwokacji do ''Pana Tadeusza''). Obok kościoła znajduje się kamień ku czci 11 sióstr nazaretanek zamordowanych przez hitlerowców 1 sierpnia 1943 r. Sarkofag z ich szczątkami znajduje się w bocznej kaplicy kościoła.
Obok kościoła znajduje się kamień ku czci 11 sióstr nazaretanek zamordowanych przez hitlerowców 1 sierpnia 1943 r. Sarkofag z ich szczątkami znajduje się w bocznej kaplicy kościoła.
*'''Kościół Dominikanów''', barokowy, Kościół i klasztor fundacji [[Krzysztof Chodkiewicz|Krzysztofa Chodkiewicza]] z 1624 r., początkowo drewniany, murowany w 1724 r. W klasztorze była szkoła w której uczył się A.Mickiewicz i [[Jan Czeczot]]. W 1853 r. skasowano klasztor, a kościół przebudowano. Po II wojnie kościół zamknięto w 1948 r (skład mebli). W 1993 r. zwrócony wiernym.
*'''Kościół Dominikanów''', barokowy, Kościół i klasztor fundacji [[Krzysztof Chodkiewicz|Krzysztofa Chodkiewicza]] z 1624 r., początkowo drewniany, murowany w 1724 r. W klasztorze była szkoła w której uczył się A.Mickiewicz i [[Jan Czeczot]]. W 1853 r. skasowano klasztor, a kościół przebudowano. Po II wojnie kościół zamknięto w 1948 r (skład mebli). W 1993 r. zwrócony wiernym.
*'''Dworek Mickiewicza''' - Muzeum Adama Mickiewicza
*'''Dworek Mickiewicza''' - Muzeum Adama Mickiewicza
*dawny '''kościół franciszkanów''' (obecnie cerkiew) i obok klasztor (obecnie dom mieszkalny). Kościół barokowy z 1718 r. fundacji [[Tomasz Woyniłłowicz|Tomasza Woyniłłowicza]] (podstolego nowogródzkiego). W 1831 r. klasztor skasowano a w 1846 r. kościół przebudowano na sobór prawosławny.
*dawny '''Kościół Franciszkanów''' (obecnie cerkiew) i obok klasztor (obecnie dom mieszkalny). Kościół barokowy z 1718 r. fundacji [[Tomasz Woyniłłowicz|Tomasza Woyniłłowicza]] (podstolego nowogródzkiego). W 1831 r. klasztor skasowano a w 1846 r. kościół przebudowano na sobór prawosławny.
*'''Cerkiew prawosławna''', późnogotycka pw. śś. Borysa i Gleba, fundacji ks. [[Konstanty Ostrogski|Konstantego Ostrogskiego]], zbudowana w 1517 r. przebudowana w 1632 r. Zamieniona w cerkiew unicką w XVII w. Od 1839 r. cerkiew prawosławna, zamknięta w 1961 r. (było w niej archiwum), zwrócona wiernym w 1996 r.
*'''Cerkiew prawosławna''', późnogotycka pw. śś. Borysa i Gleba, fundacji ks. [[Konstanty Ostrogski|Konstantego Ostrogskiego]], zbudowana w 1517 r. przebudowana w 1632 r. Zamieniona w cerkiew unicką w XVII w. Od 1839 r. cerkiew prawosławna, zamknięta w 1961 r. (było w niej archiwum), zwrócona wiernym w 1996 r.
*'''synagoga''' z [[XVIII wiek]]u
*'''Synagoga''' z [[XVIII wiek]]u
*Meczet tatarski
*Cmentarz katolicki z kaplicą Sadowskiego z 1930 r.
*Kopiec Kościuszki
*kamienice z [[XVIII]] i [[XIX]] w.
*kamienice z [[XVIII]] i [[XIX]] w.


Wersja z 15:08, 1 wrz 2007

Szablon:Miasto zagranica infobox

Ruiny zamku Mendoga i kościół farny Biała Fara
Plik:Dom Adama Mickiewicza w Nowogródku.jpg
Dom Adama Mickiewicza w Nowogródku
Ruiny zamku

Nowogródek (białor.-tar. Наваградак, Nawahradak, biał. Навагрудак) – miasto w zachodniej Białorusi w obwodzie grodzieńskim, na Wyżynie Nowogródzkiej. 31 tys. mieszkańców (1995). Stolica województwa nowogródzkiego Wielkiego Księstwa Litewskiego i I Rzeczypospolitej(1500-1795), stolica województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej.

Demografia

Historia

W latach 1581-1775 odbywały się tu sesje kadencji ruskiej Trybunału Litewskiego.

W Nowogródku został ochrzczony i spędził dzieciństwo Adam Mickiewicz.

Książęta

Zabytki

  • Zamek w Nowogródku wybudowany przez Mendoga z połowy XIII w. - ruiny dwóch wież: Szczytowej i Kościelnej, wały ziemne i gęboka fosa otaczająca zamek. Zamek wysadzili w powietrze Szwedzi w 1706 r. Z zamkowej prawosławnej cerkwi zachowały się fundamenty.
  • Kościół farny ("Biała Fara", "Fara Witoldowa") p.w. Przemienienia Pańskiego, barokowy, zbudowany w l. 1719-23 w miejscu dawniejszego kościoła z k. XIV w., fundowanego przez wielkiego księcia Witolda. W lutym 1799 r. w kościele został ochrzczony Adam Mickiewicz. Świątynia jest budowlą jednonawową z półkoliście zamkniętym prezbiterium. Fasadę zdobią dwie niskie czworoboczne wieże i przewyższający je trójkątny szczyt. W zewnętrzną ścianę kościoła wmurowana jest tablica informująca o zaślubinach króla Władysława Jagiełły z Sońką, ks. Holszańską, jakie miały miejsce w nowogródzkiej farze w 1422 r. W nawie głównej zachowały się sklepienia kolebkowe, w kaplicach - gotyckie sklepienia żebrowe. W bocznej kaplicy znajduje się uwieczniony przez Mickiewicza w inwokacji do Pana Tadeusza cudowny obraz MB Nowogródzkiej, który jest XVIII-wieczną kopią obrazu znajdującego się niegdyś w nowogródzkim kościele jezuitów. W kościele jest także inny cenny obraz, przedstawiający św. Michała Archanioła, patrona miasta, przeniesiony tu ze zniszczonego kościoła dominikanów. Obraz ten, pokrywa srebrna sukienka, fundowana przez wojewodę smoleńskiego Adama Sakowicza. Cennym zabytkiem jest także znajdująca się w kaplicy Bożego Ciała marmurowa płyta z 1643 r. fundowana przez kasztelana nowogródzkiego Jana Rudominę Dussiackiego dla uczczenia śmierci brata Jerzego i jego ośmiu towarzyszy poległych w bitwie pod Chocimiem. Płyta przedstawia dziewięciu klęczących rycerzy bez głów i modlącego się za ich dusze fundatora. W roku 1857 kościół został zamknięty (bliski ruinie), odbudowany w 1906 r. nieprzerwanie czynny. W bocznej kaplicy cudowny obraz MB Nowogródzkiej (z inwokacji do Pana Tadeusza). Obok kościoła znajduje się kamień ku czci 11 sióstr nazaretanek zamordowanych przez hitlerowców 1 sierpnia 1943 r. Sarkofag z ich szczątkami znajduje się w bocznej kaplicy kościoła.
  • Kościół Dominikanów, barokowy, Kościół i klasztor fundacji Krzysztofa Chodkiewicza z 1624 r., początkowo drewniany, murowany w 1724 r. W klasztorze była szkoła w której uczył się A.Mickiewicz i Jan Czeczot. W 1853 r. skasowano klasztor, a kościół przebudowano. Po II wojnie kościół zamknięto w 1948 r (skład mebli). W 1993 r. zwrócony wiernym.
  • Dworek Mickiewicza - Muzeum Adama Mickiewicza
  • dawny Kościół Franciszkanów (obecnie cerkiew) i obok klasztor (obecnie dom mieszkalny). Kościół barokowy z 1718 r. fundacji Tomasza Woyniłłowicza (podstolego nowogródzkiego). W 1831 r. klasztor skasowano a w 1846 r. kościół przebudowano na sobór prawosławny.
  • Cerkiew prawosławna, późnogotycka pw. śś. Borysa i Gleba, fundacji ks. Konstantego Ostrogskiego, zbudowana w 1517 r. przebudowana w 1632 r. Zamieniona w cerkiew unicką w XVII w. Od 1839 r. cerkiew prawosławna, zamknięta w 1961 r. (było w niej archiwum), zwrócona wiernym w 1996 r.
  • Synagoga z XVIII wieku
  • Meczet tatarski
  • Cmentarz katolicki z kaplicą Sadowskiego z 1930 r.
  • Kopiec Kościuszki
  • kamienice z XVIII i XIX w.

Zobacz też

Szablon:Miasta Obwodu Grodzieńskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nowogródek&oldid=9295416”