Alojzy Wrzeciono: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Kariera naukowa: drobne merytoryczne |
drobne techniczne, WP:SK |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[ |
[[Plik:Alojzy Wrzeciono.jpg|160 px|right|thumb|Prof. dr hab. Alojzy Wrzeciono]]'''Alojzy Wrzeciono''' (ur. [[4 czerwca]] [[1923]] w [[Tarnów Opolski|Tarnowie Opolskim]], zm. [[11 sierpnia]] [[2003]] w [[Poznań|Poznaniu]]) - polski [[fizyka|fizyk]], [[profesor]], specjalista w dziedzinie fizyki ciała stałego i [[ferromagnetyzm]]u. Wieloletni kierownik Zakładu Stopów Magnetycznych Instytutu Fizyki Molekularnej [[Polska Akademia Nauk|PAN]] w Poznaniu. |
||
==Młode lata== |
|||
== Życiorys == |
|||
=== Młodość === |
|||
Alojzy Wrzeciono był jednym z jedenaściorga dzieci Piotra Wrzeciono i Rozalii Wrzeciono z domu Kampa, właścicieli dużego gospodarstwa rolnego w Tarnowie Opolskim. Byli oni głęboko wierzącymi katolikami i gorącymi patriotami. Należeli do pierwszych członków Związku Polaków w Niemczech. Dzieci, mimo wielu trudności, kształcili w języku polskim w polskich szkołach. Alojzy Wrzeciono był uczniem [[I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu|Polskiego Gimnazjum w Bytomiu]], a następnie Polskiego Gimnazjum w [[Kwidzyn]]ie. |
Alojzy Wrzeciono był jednym z jedenaściorga dzieci Piotra Wrzeciono i Rozalii Wrzeciono z domu Kampa, właścicieli dużego gospodarstwa rolnego w Tarnowie Opolskim. Byli oni głęboko wierzącymi katolikami i gorącymi patriotami. Należeli do pierwszych członków Związku Polaków w Niemczech. Dzieci, mimo wielu trudności, kształcili w języku polskim w polskich szkołach. Alojzy Wrzeciono był uczniem [[I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu|Polskiego Gimnazjum w Bytomiu]], a następnie Polskiego Gimnazjum w [[Kwidzyn]]ie. |
||
==Lata wojenne== |
=== Lata wojenne === |
||
W sierpniu [[1939]] został aresztowany przez hitlerowców wraz z innymi uczniami i profesorami Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie i wywieziony do obozu odosobnienia w [[Gwardiejsk|Tapiawie]], a następnie w [[Grünhoff]]. Po uwolnieniu wrócił do domu, gdzie pracował w gospodarstwie rodziców. |
W sierpniu [[1939]] został aresztowany przez hitlerowców wraz z innymi uczniami i profesorami Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie i wywieziony do obozu odosobnienia w [[Gwardiejsk|Tapiawie]], a następnie w [[Grünhoff]]. Po uwolnieniu wrócił do domu, gdzie pracował w gospodarstwie rodziców. |
||
==Lata powojenne== |
=== Lata powojenne === |
||
W [[1948]] zdał eksternistycznie egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] w [[Kraków|Krakowie]]. W [[1952]] uzyskał tytuł magistra matematyki i dyplom ukończenia studiów fizyki, a we wrześniu 1952 został zatrudniony na stanowisku asystenta w [[Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach|Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach]]. |
W [[1948]] zdał eksternistycznie egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] w [[Kraków|Krakowie]]. W [[1952]] uzyskał tytuł magistra matematyki i dyplom ukończenia studiów fizyki, a we wrześniu 1952 został zatrudniony na stanowisku asystenta w [[Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach|Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach]]. |
||
==Kariera naukowa== |
=== Kariera naukowa === |
||
W listopadzie [[1954]] rozpoczął studia aspiranckie na [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza|Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza]] w [[Poznań|Poznaniu]] w zespole kierowanym przez prof. [[Stanisław Loria|Stanisława Lorię]], gdzie specjalizował się w dziedzinie ferromagnetyzmu. W styczniu [[1958]] Alojzy Wrzeciono został asystentem prof. [[Szczepan Szczeniowski|Szczepana Szczeniowskiego]] w Zakładzie Ferromagnetyków Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. W [[1963]] na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym UAM obronił pracę doktorską pt. "''Namagnesowanie i anizotropia magnetokrystaliczna związku międzymetalicznego Mn5Ge3''". Od kwietnia [[1964]] objął stanowisko adiunkta w zakładzie Ferromagnetyków Instytutu Fizyki PAN, gdzie później pełnił obowiązki kierownika Pracowni Stopów i Ferrytów. |
W listopadzie [[1954]] rozpoczął studia aspiranckie na [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza|Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza]] w [[Poznań|Poznaniu]] w zespole kierowanym przez prof. [[Stanisław Loria|Stanisława Lorię]], gdzie specjalizował się w dziedzinie ferromagnetyzmu. W styczniu [[1958]] Alojzy Wrzeciono został asystentem prof. [[Szczepan Szczeniowski|Szczepana Szczeniowskiego]] w Zakładzie Ferromagnetyków Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. W [[1963]] na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym UAM obronił pracę doktorską pt. "''Namagnesowanie i anizotropia magnetokrystaliczna związku międzymetalicznego Mn5Ge3''". Od kwietnia [[1964]] objął stanowisko adiunkta w zakładzie Ferromagnetyków Instytutu Fizyki PAN, gdzie później pełnił obowiązki kierownika Pracowni Stopów i Ferrytów. |
||
Linia 21: | Linia 18: | ||
W [[1993]] uzyskał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. W [[1994]] przeszedł na emeryturę, pozostając jednak w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nadal prowadził badania naukowe, był promotorem prac doktorskich i brał udział w pracach Komisji Materiałowej Polskiej Akademii Nauk oraz współpracował z ośrodkami zagranicznymi ([[Koszyce]]) i brał czynny udział w konferencjach naukowych. |
W [[1993]] uzyskał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. W [[1994]] przeszedł na emeryturę, pozostając jednak w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nadal prowadził badania naukowe, był promotorem prac doktorskich i brał udział w pracach Komisji Materiałowej Polskiej Akademii Nauk oraz współpracował z ośrodkami zagranicznymi ([[Koszyce]]) i brał czynny udział w konferencjach naukowych. |
||
==Dorobek i osiągnięcia== |
== Dorobek i osiągnięcia == |
||
Profesor Alojzy Wrzeciono w czasie swojej pracy naukowej opublikował 137 artykułów naukowych, wypromował 7 doktorów i kilku magistrów. Jeden z jego doktorantów, Mieczysław Jurczyk, uzyskał tytuł profesora, a kolejnych czterech tytuł doktora habilitowanego. |
Profesor Alojzy Wrzeciono w czasie swojej pracy naukowej opublikował 137 artykułów naukowych, wypromował 7 doktorów i kilku magistrów. Jeden z jego doktorantów, Mieczysław Jurczyk, uzyskał tytuł profesora, a kolejnych czterech tytuł doktora habilitowanego. |
||
Linia 31: | Linia 27: | ||
Za swoje osiągnięcia był wielokrotnie nagradzany między innymi: Honorową Odznaką Miasta Poznania w [[1983]], [[Złoty Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]] w [[1980]], Medalem XXV-lecia Polskiej Akademii Nauk (za zbadanie własności magnetycznych stopów lantanowiec-metal przejściowy- bor). Jednym z najbardziej przez niego cenionych odznaczeń był Medal Rodła, który otrzymał w [[1986]]. |
Za swoje osiągnięcia był wielokrotnie nagradzany między innymi: Honorową Odznaką Miasta Poznania w [[1983]], [[Złoty Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]] w [[1980]], Medalem XXV-lecia Polskiej Akademii Nauk (za zbadanie własności magnetycznych stopów lantanowiec-metal przejściowy- bor). Jednym z najbardziej przez niego cenionych odznaczeń był Medal Rodła, który otrzymał w [[1986]]. |
||
==Zainteresowania humanistyczne== |
== Zainteresowania humanistyczne == |
||
Profesor Alojzy Wrzeciono był także humanistą: znawcą filozofii oraz historii Polski (szczególnie interesowały go losy Polonii w Niemczech). Znał doskonale kilka języków obcych. Był także miłośnikiem muzyki, wspierał organizowanie koncertów organowych, w szczególności Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w [[Wolsztyn]]ie. Często też wspomagał organizatorów jako tłumacz, gdy na koncerty byli zapraszani obcokrajowcy. |
Profesor Alojzy Wrzeciono był także humanistą: znawcą filozofii oraz historii Polski (szczególnie interesowały go losy Polonii w Niemczech). Znał doskonale kilka języków obcych. Był także miłośnikiem muzyki, wspierał organizowanie koncertów organowych, w szczególności Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w [[Wolsztyn]]ie. Często też wspomagał organizatorów jako tłumacz, gdy na koncerty byli zapraszani obcokrajowcy. |
||
{{DEFAULTSORT:Wrzeciono, Alojzy}} |
|||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Polscy fizycy]] |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1923]] |
|||
[[Kategoria:Zmarli w 2003|Wrzeciono, ALojzy]] |
[[Kategoria:Zmarli w 2003|Wrzeciono, ALojzy]] |
Wersja z 16:35, 9 cze 2009
Alojzy Wrzeciono (ur. 4 czerwca 1923 w Tarnowie Opolskim, zm. 11 sierpnia 2003 w Poznaniu) - polski fizyk, profesor, specjalista w dziedzinie fizyki ciała stałego i ferromagnetyzmu. Wieloletni kierownik Zakładu Stopów Magnetycznych Instytutu Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu.
Życiorys
Młodość
Alojzy Wrzeciono był jednym z jedenaściorga dzieci Piotra Wrzeciono i Rozalii Wrzeciono z domu Kampa, właścicieli dużego gospodarstwa rolnego w Tarnowie Opolskim. Byli oni głęboko wierzącymi katolikami i gorącymi patriotami. Należeli do pierwszych członków Związku Polaków w Niemczech. Dzieci, mimo wielu trudności, kształcili w języku polskim w polskich szkołach. Alojzy Wrzeciono był uczniem Polskiego Gimnazjum w Bytomiu, a następnie Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie.
Lata wojenne
W sierpniu 1939 został aresztowany przez hitlerowców wraz z innymi uczniami i profesorami Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie i wywieziony do obozu odosobnienia w Tapiawie, a następnie w Grünhoff. Po uwolnieniu wrócił do domu, gdzie pracował w gospodarstwie rodziców.
Lata powojenne
W 1948 zdał eksternistycznie egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1952 uzyskał tytuł magistra matematyki i dyplom ukończenia studiów fizyki, a we wrześniu 1952 został zatrudniony na stanowisku asystenta w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach.
Kariera naukowa
W listopadzie 1954 rozpoczął studia aspiranckie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w zespole kierowanym przez prof. Stanisława Lorię, gdzie specjalizował się w dziedzinie ferromagnetyzmu. W styczniu 1958 Alojzy Wrzeciono został asystentem prof. Szczepana Szczeniowskiego w Zakładzie Ferromagnetyków Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. W 1963 na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym UAM obronił pracę doktorską pt. "Namagnesowanie i anizotropia magnetokrystaliczna związku międzymetalicznego Mn5Ge3". Od kwietnia 1964 objął stanowisko adiunkta w zakładzie Ferromagnetyków Instytutu Fizyki PAN, gdzie później pełnił obowiązki kierownika Pracowni Stopów i Ferrytów.
W 1967 odbył staż naukowy we Francji w Grenoble w laboratorium kierowanym przez prof. Louisa Néela, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki ferromagnetyzmu. W lutym 1973 Alojzy Wrzeciono został kierownikiem Zespołu Problemowego Metali Magnetycznych PAN w Poznaniu. Rok później na podstawie pracy "Struktura domenowa związków międzymetalicznych Mn5Ge3, MnSb, Mn2Sb" uzyskał tytuł doktora habilitowanego. W 1975, po utworzeniu Instytutu Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu, został kierownikiem Zakładu Stopów Magnetycznych.
W 1993 uzyskał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. W 1994 przeszedł na emeryturę, pozostając jednak w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nadal prowadził badania naukowe, był promotorem prac doktorskich i brał udział w pracach Komisji Materiałowej Polskiej Akademii Nauk oraz współpracował z ośrodkami zagranicznymi (Koszyce) i brał czynny udział w konferencjach naukowych.
Dorobek i osiągnięcia
Profesor Alojzy Wrzeciono w czasie swojej pracy naukowej opublikował 137 artykułów naukowych, wypromował 7 doktorów i kilku magistrów. Jeden z jego doktorantów, Mieczysław Jurczyk, uzyskał tytuł profesora, a kolejnych czterech tytuł doktora habilitowanego.
Prace naukowe Profesora dotyczyły przede wszystkim związków międzymetalicznych manganu oraz związków międzymetalicznych lantanowców z pierwiastkami przejściowymi o niewypełnionej powłoce 3d oraz opracowania nowej technologii wytwarzania stopów amorficznych i nanokrystalicznych, w tym magnesów nanokompozytowych. Prowadził on wszechstronne badania tych wytwarzanych przez siebie materiałów: ich właściwości magnetycznych, struktury i zewnętrznego pola w funkcji temperatury i zewnętrznego pola magnetycznego, przejść fazowych, anizotropii, magnetostrykcji oraz struktury domenowej.
Zbudował wiele oryginalnych aparatur badawczych – projektował i często samodzielnie wykonywał aparaturę pomiarową i potrzebne urządzenia technologiczne. Jego prace są cytowane przez wielu uczonych świata a reprodukcje obrazów proszkowych struktur domenowych znajdują się między innymi w monografii prof. Néela i podręczniku fizyki profesora Szczepana Szczeniowskiego.
Za swoje osiągnięcia był wielokrotnie nagradzany między innymi: Honorową Odznaką Miasta Poznania w 1983, Złotym Krzyżem Zasługi w 1980, Medalem XXV-lecia Polskiej Akademii Nauk (za zbadanie własności magnetycznych stopów lantanowiec-metal przejściowy- bor). Jednym z najbardziej przez niego cenionych odznaczeń był Medal Rodła, który otrzymał w 1986.
Zainteresowania humanistyczne
Profesor Alojzy Wrzeciono był także humanistą: znawcą filozofii oraz historii Polski (szczególnie interesowały go losy Polonii w Niemczech). Znał doskonale kilka języków obcych. Był także miłośnikiem muzyki, wspierał organizowanie koncertów organowych, w szczególności Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Wolsztynie. Często też wspomagał organizatorów jako tłumacz, gdy na koncerty byli zapraszani obcokrajowcy.