Edward Pawłowski

-do dodania na :

http://pl.wikipedia.org/wiki/62_Pu%C5%82k_Piechoty_(II_RP)

Edward Pawłowski - oficer Wojska polskiego II RP

Urodził się 6 czerwca 1889 roku w Jaksicach pow. Inowrocław. Rodzicami byli Roman i Marianna zd. Łuczak. W roku 1909 ukończył seminarium nauczycielskie w Bydgoszczy zakończone pierwszym egzaminem nauczycielskim. Drugi egzamin zdał w 1912 roku we Wschowie. Już po zdaniu pierwszego egzaminu podjął pracę jako nauczyciel szkoły powszechnej w Będlewie pow. Poznań gdzie pracował w okresie od 1 września 1909 r. do 31 marca 1913r.

W armii niemieckiej

Prace przerwało powołanie do jednorocznej obowiązkowej służby wojskowej w 47 pułku piechoty armii niemieckiej gdzie 1 marca 1914 zostaje mianowany kapralem. Po odbyciu służby wojskowej otrzymał 1 kwietnia 1914 roku posadę nauczyciela etatowego w Bartoszewicach pow. Rawicz. Z chwilą wybuchu I wojny światowej zostaje wcielony z dniem 1 sierpnia 1914 r. do 50 Pułku Piechoty im. Hrabiego Werderu z V Korpusu Armii w Rawiczu z którym jako drużynowy kapral wyruszył na front francuski.27 września zostaje ranny pod Verdun. Pobyt w szpitalu nie trwa długo bo już 15 listopada 1914 r. zostaje d-cą plutonu w Baonie Zapasowym , którym dowodzi do 1 września 1915 r. Następnie( 2.9.1915r.) zostaje mianowany sierżantem i przydzielony do 333 Pułku Piechoty. z którym walczył na froncie rosyjskim a później w Rumunii. W Bukareszcie (1.2.1917) zostaje skierowany na Kurs Kulomiotów. W dniu 30 czerwca 1917r zostaje mianowany podporucznikiem i ponownie skierowany na kurs L.K.M.(1.7.do 27.7.1917r.)

W okresie od 5 października 1917r. do 1 kwietnia 1918r.jest d-cą oddziału lekkich karabinów maszynowych (L.K.M.) w pułku. Jednocześnie przechodzi 3 tygodniowy kurs w Baonie Szturmowym. Po zawieszeniu broni Rumunii zostaje wysłany 5 kwietnia 1918r. na front francuski do 63 Pułk Piechoty..VI Korpus Armii z którego 27 września dostaje się do niewoli angielskiej. Z obozu wysyła pierwszą wiadomość do rodziny w Polsce (2.10.1918).

Z trzech uprzednio wydrukowanych zdań wybiera dwa: "Ich bin in Englische Gefangenschaft geraten" (jestem w niewoli angielskiej ) oraz "Bin gesund" ( jestem zdrowy) i je podkreśla..Na kartce znajduje się ostrzeżenie że w przypadku dopisania czegokolwiek dodatkowego kartka zostanie zniszczona. Z niewoli zostaje zwolniony w dniu 10 lipca 1919r.i wysłany z Anglii do Polski. Droga powrotna wiedzie poprzez Francję.

Działalność niepodległościowa

We Francji docierają do niego informacje o wydarzeniach w Poznaniu, dlatego nie czekając na powrót do Polski ,już w Paryżu 10 sierpnia 1919r.zgłosił się do Polskiej misji Wojskowej i w dniu 4 września 1919r poprzez Włochy i Czechosłowację dotarł do Polski. Po zgłoszeniu się na stacji zbornej w Warszawie został wysłany 20 września 1919r.do D.O.Gen. w Poznaniu gdzie otrzymał przydział do 2 Dyw. 8 Pułku Strzelców Wielkopolskich,z którym od 20.9.1919 do 6.3.1920 walczył na froncie Wielkopolskim jako d-ca 5 Kompanii. Pułk ten został później przemianowany na 62 Pułk Piechoty. 14 czerwca 1920 r. bierze udział w bitwie pod Berezyna i za zdobycie mostu na rzece S(nieczytelne) otrzymuje później (15.12.20r.) awans na porucznika. W dniu 19 września 1920 pomimo ciężkich walk zdobywa wioskę Nowosiłki za co otrzymuje Order Virtuti Militari V kl. nr.4664. Już dnia następnego walczy pod Sienosielcami. Początkowo w wyniku ognia krzyżowego nieprzyjacielskiej pancerki oddział musiał się wycofać ale uderzył ponownie biorąc jeńców i dwa karabiny maszynowe. Za czyn ten otrzymał Krzyż Walecznych. W trzy dni później tj.23.9.1920r.za zdobycie wzgórza nr.205 na wschód od Świsłoczy w wyniku czego nieprzyjaciel wycofał się na stronę Wołkowyska otrzymał ponownie Krzyż Walecznych. W okresie tym d-cą II Baonu był por.Pławinski; D-ca Pułku płk.Władysław Grabowski; D-ca Brygady płk .Gałecki; D-ca Dyw .gen-por. Jung a D-c Frontu (4 Armii) gen-por. Skierski.

Kapitan Edward Pawłowski

W ramach 62 Pułku brał czynny udział w walkach przeciwko bolszewikom na froncie wschodnim (w ofensywie ukraińskiej oraz litewsko-białoruskiej) skąd nastąpił odwrót do Warszawy. Od 21 grudnia 1920 do 3 stycznia 1921r.przebywa na terenie garnizonu jako d–ca 5 Kompanii a następnie od 4 stycznia do 15 marca 1921 jako d-ca 4 Kompanii ,która powstała po przeformowaniu 62 Pułku. W drugiej połowie 1921r.bierze udział w walkach i podczas forsowania Berezyny zrobił wypad na wieś Sjelowke? a w bojach odwrotowych pomiędzy Słominem a Wołkowyskiem zdobył w kontrataku wieś Jałuczewice i jednocześnie kopiec #159 oraz wieś Koniewice. Za powyższe walki zostaje w dniu 26 stycznia 1922 mianowany na stopień Kapitana. Pozostając do 9 sierpnia D-cą 4 Kompanii przebywał w okresie od 30.4 do 14.6.1921r. na 6 tyg. kursie w Szkole Strzelania w Biedrusku .Od 10.7.1922 do 16.8.1922 pełni w/z funkcje d-cy Baonu. 25.7.1923 otrzymał 4 tyg. urlop wypoczynkowy , z którego już wcześniej (8.8.23) powrócił aby (od 17.8.1923) pełnić funkcje d-cy 7 Kompanii w II Baonie.30 sierpnia otrzymuje 16 dni urlopu i po powrocie ponownie pełni tę samą funkcje aż do 28.9.1923r. Następnie zostaje w/z d-cą Baonu na okres od 29.9.23 do 29.2.24r.W międzyczasie tj. od 5.2.24 do 29.2.24 przebywał ponownie na urlopie. Od 1 marca 1924r.pełni funkcje d-cy Kompanii a od 5 maja przebywa na Kursie Doszkolenia Młodych Oficerów w Chełmnie , który kończy 28.9.1924r.W nagrodę otrzymał10 dniowy urlop(30.9-9.10.24).W okresie od 10.10.1924r. do 13.9.1925r. jest d-cą 4 Kompanii i w/z d-cą Baonu. W czasie od 7.4.25 do 17.4.25 w następstwie pochwały (Rozkaz 80/25) otrzymuje urlopie. Powtórna pochwała jest powodem kolejnego urlopu od 28.8.25 do 3.09.25r.Od 14.9.25 do 15.12.25 przebywał w DCW w Rembertowie by od 16.12.25r. podjąć funkcje dowódcy kompanii w Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty Nr 8 w Grudziądzu. W dniu 30.2.26r. zmienia stan cywilny i żeni się z Jadwigą Sentkowską.

mjr E. Pawłowski (w I rzędzie piąty od lewej str.)

Kurs SPZP w Grupie

Pierwszego stycznia 1927 r. zostaje mianowany majorem. 16.6.1927 zostaje wykładowcą w Szkole P.Z.P. a następnie od 24.7.1928 pełni funkcje z-cy Komendanta Szkoły. W tym samym roku zostaje odznaczony medalem pamiątkowym "Za wojnę 1918-21" oraz "Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości".

6 września 1929r. zostaje ojcem pierwszego syna Zdzisława- Edwarda. Od 1.1.1930r.zostaje przesunięty do szczebla "B" i od 26.3.1931r. mianowany na stanowisko Kwatermistrza Korpusu Kadetów Nr.3,na którym pozostaje do 1.8.1933r.by od 2.8.1933r. do 26.8.1933r. pełnić funkcje Komendanta Korpusu Kadetów. Od 27.8.1933r. do 30.8.1935r. jest ponownie Kwatermistrzem. W dniu 31 sierpnia 1935r. zostaje przeniesiony w stan spoczynku. i za całokształt zasług poniesionych w służbie wojskowej zostaje odznaczony "Złotym Krzyżem Zasługi". Pod koniec 1935 roku przenosi się z rodziną z Rawicza do Poznania. Ponownie w 1938 roku otrzymuje odznaczenie , którym jest brązowy Medal za Długoletnią Służbę. W 1936 roku już jako emeryt podejmuje pracę u Waleriana Bentkowskiego (brata, żony Jadwigi) w fabryce przetwórstwa ryb w Poznaniu przy ul. Głównej będąc współudziałowcem w Zarządzie. Korzystał wówczas ze służbowego samochodu m-ki" Horch".W 1938 roku,5 stycznia rodzi się drugi syn Janusz.

Druga wojna światowa

W wyniku mobilizacji w 1939 roku wywozi 28 sierpnia żonę Jadwigę z dwójką synów na wieś do Łojewa. Pomimo nieotrzymania karty mobilizacyjnej ze wzg. na wiek zgłosił się do Komendy Wojskowej, która to skierowała go do wojska wysyłając pod Warszawę na poszukiwanie pułku do którego został skierowany. Poszukiwania się nie udały ponieważ w międzyczasie pułk wyruszył w kierunku Lwowa. Trudności związane z przemieszczaniem ratują mu życie bowiem Pułk został wzięty przez Rosjan do niewoli i żołnierzy wywieziono do Kozielska i Katynia. Nie wiedząc o zaistniałej sytuacji dociera do Lwowa gdzie dowiaduje się o aresztowaniach. Aby nie zostać również aresztowanym udaje pracownika rolnego i w przebraniu wydostaje się z Lwowa, Następnie przedostaje się przez granicę rosyjsko-niemiecką_ i w listopadzie 1939 roku (po miesięcznej podróży) udaje mu się dostać do Poznania. W międzyczasie mieszkanie na ul. Słowackiego w Poznaniu , w którym dotychczas mieszkał zostało zarekwirowane przez Niemców, więc z całą rodziną zamieszkał w fabryce ryb, w której przed wybuchem wojny poprzednio pracował. Gdy Niemcy zajęli fabrykę urządzili w niej zakład malowania na szkle i tam pracował jako pracownik. Niemcom coraz bardziej brakowało siły roboczej i w 1943 roku syn jego Zdzisław ,pomimo młodego wieku (13 lat) został przymusowo zatrudniony w zakładach "Telefunken" pracujących na potrzeby wojska. Praca Edwarda Pawłowskiego w zakładzie malowania na szkle trwała do końca wojny. Aresztowania za wcześniejsze przynależenie do wojska polskiego uniknął tylko dzięki temu, ze podczas zaborów 1914-18 był przymusowo wcielony do armii niemieckiej. Po zakończeniu wojny w 1945 roku sam zgłosił się do Wojska Polskiego ale nie został przyjęty z uwagi na przedwojenna służbę wojskową. W późniejszym okresie LWP zaproponowało mu podjęcie pracy w wojsku ale odmówił motywując to tym ,że nie o taką Polskę walczył. W ten sposób zamknął sobie drogę do podjęcia jakiejkolwiek pracy w Poznaniu. Wówczas to podjął pracę w przetwórni ryb w Gnieźnie dokąd musiał dojeżdżać z Poznania. Okres stalinowski uniemożliwił mu dalszą pracę w Gnieźnie w związku z czym podjął pracę w Kościanie musząc jeszcze dalej dojeżdżać ale i tę pracę niebawem utracił gdy jego nowy pracodawca dowiedział się o przedwojennej służbie wojskowej. Z biegiem czasu mając bardzo niską emeryturę i 4 osoby na utrzymaniu udało mu się podjął pracę w kiosku Ruchu "RSW" na terenie Szpitala Wojskowego przy ul. Grunwaldzkiej 11 gdzie pracował do ostatnich chwil swojego życia .Zmarł 1 kwietnia 1966r w wieku 77 lat i został pochowany na cmentarzu Junikowskim w Poznaniu. Obaj synowie : Zdzisław ;były dyrektor ZEOZ oraz Janusz były dyrektor ZZD są na emeryturze.

Przyznane odznaczenia

1.W armii pruskiej:

• Eisernes Kreuz I,II Klasse

2. W armii polskiej :

• Krzyż Virtuti Militari V kl.
• Krzyż Walecznych I i II kl.
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Krzyż Zasługi Złoty
• Medal za Długoletnią Służbę {brązowy).

Bibliografia

• Roczne uzupełnienia listy kwalifikacyjnej Dowództwa 62 Pułku Piechoty z lat 1921 do 1926
• Rocznych uzupełnień listy kwalifikacyjnej ę Komendy Szkoły Podoficerów Piechoty Nr.8 z lat 1927 do 1934
• Rozkaz Dzienny Pułku Nr.96 z dnia 27.IV.1925
• Legitymacja Krzyża Walecznych Nr 19075 z 15.10.1921 r.
• Legitymacji Krzyża Virtuti Militari Nr.4664 z 1.5.1933 r.
• Fuhrungszeugnis z 31.3.1914 r.

7.Uchwały D-twa Okręgu Korpusu Nr. VIII Komisji dla obliczenia wysługi lat. 8.Pisma "Do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości" z 28.12.1937 9.Wniosku na odznaczenie orderem "Virtuti Militari" z Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza z 5.9.1921 r. 10.Wniosku o odznaczenie Złotym Krzyżem Zasługi 11.Wniosku o odznaczenie "Krzyżem Walecznych" z 13.12.1920 oraz z 17.7.1921 r. 12.Protokółu Komisji Rew .dla obliczeń wysługi lat; z 29.1.1928 r. 13.Wniosku nominacyjnego Komisji Gen. Sikorskiego z 5.7.1921 r. 14.Świadectwa ukończenia kursu doszkolenia młodszych oficerów piechoty z 27.9.1924 r. 15."Prisoners of War Post Card" z 2.10.1918 r. 16."Militar-Dienstzeitbescheinigung" z 9.10.1933 r. 17.Danych dotyczących lat 1938-1966 zostały sporządzone na podstawie wspomnień syna Zdzisława Pawłowskiego późniejszego Dyrektora Ekonomicznego Zakładów Energetycznych Okręgu Zachodniego w Poznaniu

Kategorie: Korpus Kadetów nr 3 • Oficerowie piechoty II RP •Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej •Odznaczeni Orderem Virtuti Militari • Odznaczeni Krzyżem Niepodległości • Odznaczeni Krzyżem Walecznych •