Świadomość narodowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Bot usuwa zbędny szablon {{stub}}; zmiany kosmetyczne |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Integruj do|Tożsamość narodowa}} |
{{Integruj do|Tożsamość narodowa}} |
||
{{Integruj do|Naród}} |
{{Integruj do|Naród}} |
||
[[ |
[[Plik:Wm-oly-de-cr.jpg|thumb|Niemieccy fani piłki nożnej świętują zwycięstwo drużyny pod trójkolorową flagą narodową.]] |
||
'''Świadomość narodowa''' to w wymiarze jednostkowym poczucie [[Przynależność|przynależności]] z określonym [[Naród|narodem]], z kolei w wymiarze zbiorowym jest to poczucie więzi kulturowo-etnicznej ze świadomością ciągłości historycznej<ref>Antonina Kłoskowska: ''Kultury narodowe u korzeni.''</ref>. |
'''Świadomość narodowa''' to w wymiarze jednostkowym poczucie [[Przynależność|przynależności]] z określonym [[Naród|narodem]], z kolei w wymiarze zbiorowym jest to poczucie więzi kulturowo-etnicznej ze świadomością ciągłości historycznej<ref>Antonina Kłoskowska: ''Kultury narodowe u korzeni.''</ref>. |
||
Dla rozwoju świadomości narodowej podstawowe znaczenie ma jedność pochodzenia, [[Język (mowa)|języka]], [[Kultura|kultury]] (w tym czasami [[Religia|religii]]), [[Tradycja polityczna|tradycji politycznej]] (przy braku tradycji politycznej mówimy o [[grupa narodowościowa|grupie narodowościowej]]) i zamieszkiwanie na wspólnym obszarze geograficznym<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor link= |tytuł= Mały słownik antropologiczny| rozdział= | nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= Wiedza Powszechna|miejsce= Warszawa |rok= 1976|strony= |isbn= }}</ref>. |
Dla rozwoju świadomości narodowej podstawowe znaczenie ma jedność pochodzenia, [[Język (mowa)|języka]], [[Kultura|kultury]] (w tym czasami [[Religia|religii]]), [[Tradycja polityczna|tradycji politycznej]] (przy braku tradycji politycznej mówimy o [[grupa narodowościowa|grupie narodowościowej]]) i zamieszkiwanie na wspólnym obszarze geograficznym<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= |imię= |autor link= |tytuł= Mały słownik antropologiczny| rozdział= | nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= Wiedza Powszechna|miejsce= Warszawa |rok= 1976|strony= |isbn= }}</ref>. |
||
== W Polsce == |
== W Polsce == |
||
W Polsce objęła początkowo [[Szlachta|szlachtę]], potem [[mieszczaństwo]] a ostatecznie i [[Chłopi|chłopstwo]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=106959| tytuł = Świadomość narodowa |
W Polsce objęła początkowo [[Szlachta|szlachtę]], potem [[mieszczaństwo]] a ostatecznie i [[Chłopi|chłopstwo]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=106959| tytuł = Świadomość narodowa |
||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
[[Kategoria:Typologia społeczeństw]] |
[[Kategoria:Typologia społeczeństw]] |
||
[[Kategoria:Prawo konstytucyjne]] |
[[Kategoria:Prawo konstytucyjne]] |
||
{{Stub}} |
|||
[[Kategoria:Nacjonalizm]] |
[[Kategoria:Nacjonalizm]] |
||
[[Kategoria:Politologia]] |
[[Kategoria:Politologia]] |
||
Wersja z 02:25, 1 sty 2011
Szablon:Integruj do Szablon:Integruj do
Świadomość narodowa to w wymiarze jednostkowym poczucie przynależności z określonym narodem, z kolei w wymiarze zbiorowym jest to poczucie więzi kulturowo-etnicznej ze świadomością ciągłości historycznej[1].
Dla rozwoju świadomości narodowej podstawowe znaczenie ma jedność pochodzenia, języka, kultury (w tym czasami religii), tradycji politycznej (przy braku tradycji politycznej mówimy o grupie narodowościowej) i zamieszkiwanie na wspólnym obszarze geograficznym[2].
W Polsce
W Polsce objęła początkowo szlachtę, potem mieszczaństwo a ostatecznie i chłopstwo[3].
Znaczny wzrost świadomości narodowej (odrębnej od świadomości przynależności państwowej) miał miejsce w epoce humanizmu i reformacji. Miały na to wpływ takie zjawiska jak ujednolicenie i wzrost znaczenia języka polskiego, prawna i ustrojowa unifikacja państwa, wzrost roli szlachty. Świadomość narodową posiedli w tej epoce w większości reprezentanci stanu szlacheckiego, znaczna część mieszczaństwa (być może większość) oraz wówczas niewielka grupa stanu chłopskiego. Zakończyła się polonizacja niemieckiego mieszczaństwa (z wyjątkiem miast Prus Królewskich)[4].
Podczas kontrreformacji zaczął się kształtować pogląd iż "Polak to katolik", odebrano innowiercom prawo piastowania urzędów.
Po rozbiorach Polski i upadku powstań narodowych w epoce rozwoju przemysłu i wsi nastąpił dalszy wzrost świadomosci narodowej wsród chłopów oraz powstającej grupy robotników. Sprzyjało temu rosnące czytelnictwo oraz pojawienie się nowoczesnych nurtów politycznych, które podnosiły sprawę wyzwolenia narodowego (ruch narodowy, ludowy i częściowo socjalistyczny). Dużą rolę odegrał Kościół katolicki i kultura narodowa przenikająca granice zaborców.
W XIX wieku ukształtowała się polska nowoczesna więź narodowa.
Zobacz też
- państwo narodowe
- społeczeństwo obywatelskie
- świadomość społeczna
- społeczeństwo cywilne
- społeczeństwo polityczne
- ↑ Antonina Kłoskowska: Kultury narodowe u korzeni.
- ↑ Mały słownik antropologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- ↑ encyklopedia.interia.pl: Świadomość narodowa. [dostęp 23.11.2010].
- ↑ Rozkwit Polski za ostatnich Jagiellonów. W: Panorama dziejów Polski. Warszawa: Interpress, 1983, s. 56-57. ISBN 83-223-1969-X.