Hypocaustum

Hypocaustum(łac. hypocaustum) Rzymski system centralnego ogrzewania / ogrzewania podłogowego.Stosowany od IV w. p.n.e. w starożytnej Grecji i od I w. p.n.e. w starożytnym Rzymie. System Hypocaustum wykorzystywana jest do ogrzewania domów, termów publicznych i prywatnych, z gorącym powietrzem. Słowo dosłownie oznacza "podogień", od greckiego słowa hypo poniżej lub pod spodem, i kaiein, spalić lub rozpalić ogień. W centralnym pomieszczeniu pod posadzką ustawiony był piec, który ogrzewał powietrze. Posadzka układana była na szeregu podpórek wysokości około 80 cm. Przestrzeń pomiędzy podpórkami tworzyła system kanałów, które wypełniało gorące powietrze. Dodatkowo, pomieszczenia były niekiedy ogrzewane przez kanały utworzone w ścianach wykonanych ze specjalnych pustaków. Zazwyczaj uważa się, że Hypocastum został wynaleziony przez Sergiusza Orata, choć nie jest to w pełni potwierdzone.

Działanie

caldarium z termy w Bath, w Anglii. Podłoga została usunięta, aby odsłonić puste przestrzenie, przez które przepływa gorące powietrze.

Hypocausta były wykorzystywane do ogrzewania termów i domów prywatnych. Podłoga została podniesiona nad ziemią przez słupy, zwane pilae ,stropy warstwą płytek następnie warstwą betonu potem jeszcze płytek na górze, a przestrzenie pozostawione w ścianach, tak aby gorące powietrze i dym z pieca mogły przejść przez nie przy pomieszczeniach zamkniętych i na zewnątrz tych przewodów w dachu. Dzięki temu ogrzewanie nie zanieczyszcza wnętrza pokoju. Płytki ceramiczne zostały umieszczone dla ogrzewania ściany. Pokoje, które wymagają największego ciepła zostały umieszczone najbliżej pieca, którego ciepło może być zwiększone poprzez dodanie większej ilości drewna do ognia. Uruchomienie Hypocaustu było czynnością pracochłonną, wymagało stałej uwagi na moc ognia, i kosztowne w użytkowaniu, zatem to była cechą willi i łaźni publicznych.

Witruwiusz opisuje jego budowę i eksploatację wedlug pracy Sergiusza Orata około 25 roku pne, dodając szczegółowe informacje na temat paliwa. Opisuje także urządzenie do regulacji ciepła, wentylator z brązu w kopule sufitu.

Wiele pozostałości hypocaustów przetrwały wśród rzymskich ruin architektonicznych w całej Europie, Azji zachodniej i Afryce północnej. Hypocaust jest powszechnie uznawana za główny wynalazek rzymski, który poprawił higienę i warunki życia obywateli oraz był prekursorem nowoczesnego centralnego ogrzewania.

Wykopaliska w Mohendżo-Daro w obecnym Pakistanie odkryły to, co uważa się za Hypocaust wyłożone cegłami i powlekane asfaltem. Zatem, ta struktura istniała przed datą powstania najwcześniejszego Rzymskiego Hypocaustu aż 2000 lat.

ścienne kanały na gorące powietrze.

Po Rzymie

Wraz z upadkiem Imperium Rzymskiego, Hypocaust wyszły z użycia, zwłaszcza w odległych prowincjach. W Wielkiej Brytanii od ok. 400 do ok. 1900, centralnego ogrzewania nie ma, a gorące kąpiele były rzadkie.

Koreański tradycyjne domy czasami używają ondola, który jest podobny do Hypocaustu.

Zobacz też:

• przegląd zagadnień z zakresu architektury.