Hans Biebow

Hans Biebow, ur. 1902 w Bremie, zm. 23 czerwca 1947 w Łodzi; wykonany wyrok śmierci) – zbrodniarz hitlerowski, członek NSDAP i szef cywilnej niemieckiej administracji w łódzkim getcie. Przed wojną bremeński handlarz kawą.

W kwietniu 1940, gdy utworzono żydowskie getto w Łodzi, mianowany szefem biura ekonomiczno-żywnościowego łódzkiego getta w okupacyjnym magistracie, które w październiku 1940 przemianowano na "Zarząd getta" (Ghettoverwaltung). Biebow miał pod sobą 250 niemieckich pracowników administracji, a dzięki znajomości z Reinhardem Heydrichem i Arthurem Greiserem, jego władza była bardzo szeroka. W codziennym zarządzie gettem kontaktował się z żydowska administracją getta, przede wszystkim z jej szefem - Przełożonym Starszeństwa Żydów w Litzmannstadt (Łodzi) - Chaimem Mordechajem Rumkowskim).

W getcie zamknięto początkowo pozostających w Łodzi 164 tysięcy Żydów, ale po transportach z Europy Zachodniej liczba ta wzrosła do ponad 200 tysięcy. Przeżyło jedynie 5 do 7 tysięcy osób, co było spowodowane masowymi wywózkami do obozów zagłady Kulmhof i Auschwitz-Birkenau oraz warunkami życia w samym getcie (głód i epidemie). Getto istniało aż do lata 1944, gdyż przynosiło wielkie profity Trzeciej Rzeszy (obecnie oblicza się je na 14 milionów dolarów amerykańskich).

Będąc szefem administracji niemieckiej getta łódzkiego, doszedł do wielkiego bogactwa. Bezlitośnie okradał Żydów, przywłaszczał sobie ich mienie oraz korzystał z ich darmowej niewolniczej pracy. Dbał by mieszkańcy getta byli w nim szczelnie zamknięci, cierpieli z głodu (zakupywał mniej żywności niż powinien, przywłaszczając sobie nie wydatkowane pieniądze). W Pabianicach wybudował specjalne magazyny, w których składowano mienie pomordowanych ofiar obozu zagłady Kulmhof (Chełmno nad Nerem). Mienie to następnie wysyłano do Niemiec, a Biebow często przywłaszczał sobie jego część. Początkowo opowiadał się za wykorzystaniem Żydów do niewolniczej pracy, zamiast ich eksterminacji. Toczył nawet spory z SS obawiając się pozbawienia władzy nad gettem i utraty źródła wielkich dochodów. Jednak już w grudniu 1941 rozpoczęły się deportacje do Chełmna i Biebow zaaprobował politykę eksterminacyjną, dążąc jednak przy tym do przedłużania istnienia getta (mając na uwadze tylko własne profity materialne).

Gdy hitlerowcy postanowili, że należy zlikwidować getto, Biebow bardzo aktywnie i gorliwie brał udział w organizacji transportów do Chełmna i Auschwitz (lipiec i sierpień 1944). Po wywiezieniu ostatnich więźniów getta (29 VIII 1944) do końca okupacji niemieckiej w Łodzi (19 I 1945) nadzorował wywożenie pożydowskiego mienia pozostawionego w getcie do Rzeszy, przy pomocy specjalnie w tym celu pozostawionego około 800-osobowego komanda roboczego. Zdołał zbiec z Łodzi, niedługo przed wkroczeniem do miasta wojsk radzieckich.

Po wojnie aresztowany w Niemczech, w angielskiej strefie okupacyjnej, a następnie wydany (w 1946 r.) władzom polskim. Tu postawiony przed Sądem Okręgowym w Łodzi, 30 kwietnia 1947 uznany jego wyrokiem za winnego zbrodni ludobójstwa i skazany na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano w ówczesnym więzieniu przy ul. S. Sterlinga 16 w Łodzi - 23 czerwca 1947). Jego zwłoki przekazano Collegium Anatomicum Uniw. Łódzkiego, na potrzeby kształcenia przyszłych lekarzy w zakresie anatomii.

Bibliografia

• Proces Hansa Biebowa. Zagłada getta łódzkiego (akta i stenogramy sądowe). Oprac. Jerzy Lewiński. Wyd. 1: Warszawa 1987. Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce (GK BZHwP, informacja wewnętrzna nr 91); Wyd. 2: Warszawa 1999, Wyd. PRS.
• LEWIŃSKI Jerzy, Proces Hansa Biebowa. Wyd. 2, poprawione. Warszawa 1997.
• ABRAMOWICZ Sławomir, Odpowiedzialność za zbrodnie popełnione na Żydach w łódzkiem. [w:] "Getto w Łodzi, 1940–1944. Materiały z sesji naukowej - 9 VIII 1984. Łódź 1988, s. 133-134.
• Hans Biebow – The Nazi Administrator in Lodz, Holocaust Education & Archive Research Team (dostęp: 12.09.2011).